ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

[ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ: Ἡ ὁμάς τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως ᾐσθάνθη τὸ χρέος ὅπως συντέμῃ ἢ καὶ σπανιώτερον διασκευάσῃ σημεία τοῦ παρόντος κειμένου, πρὸς ἀποκατάστασιν τῆς δογματικῆς του συνεπείας, εἰδικῶς δὲ ὠς πρὸς τὴν ἑρμηνείαν χωρίων τῆς Γεννέσεως ἀλλὰ καὶ ζητήματα ἀμιγῶς ἐπιστημονικῆς ἀπόψεως.]

ΑΙ ΕΟΡΤΑΙ τῆς Ἐκκλησίας μας, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ὁμοιάζουν ὡσὰν μεγάλον καὶ ὑπέρλαμπρον κῆπον, εἰς τὸν ὁποῖον ὑπάρχουν ὅλα τὰ ἄνθη· ἐντὸς δὲ τοῦ κήπου αὐτοῦ κάθηται Βασιλεὺς λαμπροφόρος, ὅστις προσκαλεῖ πάντας τοὺς ἀνθρώπους καὶ συνομιλεῖ μετ’ αὐτῶν· ὅσοι δὲ εἰσέλθουν εἰς αὐτόν, ἔχουν μὲν χαράν, διότι ὠσφράνθησαν τὰ ὡραῖα ἐκεῖνα ἄνθη, ἀλλὰ περισσότερον χαίρονται, διότι ἐπλησίασαν τὸν Βασιλέα καὶ συνωμίλησαν μετ’ αὐτοῦ· οὕτως εἶναι καὶ αἱ ἑορταὶ καὶ αἱ μνῆμαι τῶν Ἁγίων. Κῆπος εἶναι ἡ Ἐκκλησία μας ἡ Ἁγία καὶ θεοτίμητος· ἄνθη εἶναι αἱ πανηγύρεις τῶν Ἁγίων ὅλων, εἴτε Μαρτύρων εἴπῃς, εἴτε Ἱεραρχῶν, εἴτε Ἀποστόλων, εἴτε Προφητῶν, εἴτε ἄλλου τινός. Βασιλεὺς δὲ μέγας ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι, ὁ λαμπρός, ὁ καθαρός, ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου, ὁ ἰατρὸς τῶν ἀνθρώπων, ὁ ζωοδότης τῶν κτισμάτων ὅλων. Εἰς ὅλας λοιπὸν τὰς ἑορτὰς τῶν Ἁγίων χαίρομεν καὶ εὐφραινόμεθα οἱ εὐσεβεῖς Χριστιανοί, καθὼς τὸ λέγει καὶ ὁ σοφὸς Σολομών· «Ἐγκωμιαζομένων δικαίων, εὐφρανθήσονται λαοί» (Παρ. κθ’ 2). Ἀλλὰ εἰς τὰς Δεσποτικὰς ἑορτὰς περισσότερον χαίρομεν, διότι βασιλικὴ πανήγυρις εἶναι καὶ τιμὴ Βασιλέως γίνεται· διότι τῶν δούλων αἱ τιμαὶ ὀλιγώτερον ἔχουν τὸν ἔπαινον καὶ τὰ ἐγκώμια καὶ τὰς πανηγύρεις· τοῦ βασιλέως δὲ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δόξα πρέπει νὰ ὑπερβαίνῃ, διότι τότε πᾶς ἄνθρωπος χρεωστεῖ νὰ πανηγυρίζῃ, νὰ χαίρῃ, νὰ εὐφραίνεται καὶ νὰ κάμνῃ ὅσα ἀρέσκουν εἰς τὸν βασιλέα.

Τοιαύτην ἑορτὴν ἔχομεν καὶ τοιαύτην ἡμέραν ἑορτάζομεν τοῦ Βασιλέως τῆς εἰρήνης καὶ τοῦ κόσμου ὅλου, τοῦ οὐρανίου, τοῦ ἀφθάρτου, τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ποία δὲ εἶναι καὶ πῶς ὀνομάζεται; Χριστούγεννα· ὡς νὰ εἴπωμεν, Θεοῦ φανέρωσις· διότι σήμερον ὁ ἀόρατος φαίνεται, ὁ Θεὸς ἄνθρωπος γίνεται· ὁ Θεός, ὅστις ἀρχὴν δὲν ἔχει, σήμερον γεννᾶται εἰς χρόνον· τί ἄλλο περισσότερον; τί ἄλλο παραδοξότερον; ποῖος νὰ ἀκούσῃ καὶ νὰ μὴ θαυμάσῃ; τὶς νὰ τὸ συλλογισθῇ καὶ νὰ μὴ καταπλαγῇ; ὅτι ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος; Πόθεν καὶ διατί; διὰ τὴν ἰδικήν μας σωτηρίαν διὰ τὸ ἰδικόν μας καλόν· διὰ νὰ μᾶς ἐλευθερώσῃ ἀπὸ τοῦ μιαροῦ διαβόλου τὰς χεῖρας.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.