ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

[ Ἐδημιούργησεν ὁ Πανάγαθος Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, τὸν ὁποῖον ἔκαμε ἀπὸ πνεῦμα καὶ ὕλην, αἰσθητὸν ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ νοητὸν ἀπὸ τὴν ψυχήν, ὅλον καλωσύνην, ὅλον καθαρότητα, ὅλον ἁγιότητα, νὰ ζῇ ἀθάνατος, βασιλεύων εἰς τὰ κτίσματα τοῦ Θεοῦ καὶ προσκυνούμενος ὑπ’ αὐτῶν. Ἔπλασε δὲ ὁ Θεὸς τὸν Ἀδὰμ καὶ τὸν ἄφησεν εἰς τὴν ἐξουσίαν του· μίαν μόνον ἐντολὴν τὸν προσέταξε νὰ φυλάττῃ καὶ ἐκείνην μόνον διὰ νὰ γνωρίζῃ ὁ Ἀδάμ, ὅτι ἔχει τὸν Θεὸν ὑπεράνω αὐτοῦ. Ὁ δὲ Ἀδὰμ παραβὰς τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, ἐδιώχθη ἀπὸ τὸν Παράδεισον.]

Αὐτὴ εἶναι ἡ παράβασις τοῦ Ἀδάμ· ἐὰν δὲ καὶ αἰσθητὰ τὸ μετρήσῃς, τίποτε δὲν σφάλλεις, διότι ο Παράδεισος καὶ τὸ ξύλον ἐκεῖνο τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν διπλοῦν ἦτο, καὶ εἶναι ὅπως ὁ ἄνθρωπος, ὅστις εἶναι καὶ αἰσθητὸς καὶ νοητός· καὶ ἀπὸ μὲν τὸ σῶμα εἶναι αἰσθητός, ἤτοι βλεπόμενος, ἀπὸ δὲ τὴν ψυχὴν εἶναι νοητός· οὕτω καὶ τὸ ξύλον ἐκεῖνο, καὶ αἰσθητὸν ἦτο καὶ νοητόν· καὶ τοῦτο τὸ βεβαιώνει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, λέγων· «Θεωρία γὰρ ἦν τὸ φυτόν, ὡς ἡ ἐμὴ θεωρία». Οὔτε δὲ ὁ Θεὸς τὸ ἐφύτευσε κακά, ὡς ἔλεγεν ὁ θεόργιστος Πορφύριος, οὔτε ἀπὸ φθόνον ὁ Θεὸς (ἄπαγε τῆς βλασφημίας!) ἠμπόδισε τὸν Ἀδάμ, ἵνα μὴ φάγῃ καὶ γίνῃ ἰσόθεος· ἀλλὰ νόμον τοῦ ἔθεσε, νὰ γνωρίζῃ ὅτι ἔχει ἄνωθεν αὐτοῦ αὐθέντην τὸν Θεόν· εἰς τὸν Ἀδὰμ ὅλα τὰ ἐχάρισεν, ὅλα τὰ ἐπέτρεψε, μόνον δὲ ἐκείνην τὴν μικρὰν ἐντολὴν τοῦ ὥρισεν ὁ Θεὸς νὰ φυλάξῃ καὶ αὐτὸς ὡς δοῦλος καὶ ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ. Ὅμως αὐτὸς δὲν ἤκουσε, τὸ πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τοῦ πλάνου ὄφεως, τοῦ διαβόλου, ὅστις τὸν ἐφθόνει.

Διὰ τοῦτο λοιπὸν ἐδιώχθη, καὶ διὰ τοῦτο ἐξωρίσθη ὁ Ἀδὰμ ἀπὸ τὸν πάντερπνον Παράδεισον, ἀπὸ τὰ μεγάλα ἐκεῖνα καὶ θαυμαστὰ ἀγαθά, ἀπὸ τὴν χαρὰν τὴν αἰώνιον, ἀπὸ τὴν συνομιλίαν τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴν τιμήν, τὴν ὁποίαν τοῦ ἐχάρισεν ὁ Θεός, καὶ μόνος του ἐπροξένησε τὸ κακόν του καὶ τὴν ἀπώλειαν, συμπαρασύρας μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ ὅλον τὸ ἀνθρώπινον γένος. Ὁ δὲ Θεός, ὡς φύσει, φιλάνθρωπος ὅπου εἶναι, πολλάκις ἐπαίδευσε τὸν ἄνθρωπον μὲ ἀπειλάς, μὲ πληγὰς καὶ μὲ ὅσα ἄλλα ἠθέλησε συμβάντα· ἀλλὰ πλέον δὲν ἐμίσησε τὴν ἁμαρτίαν, πλέον δὲν ἠθέλησεν ὁ ἄνθρωπος νὰ κάμῃ τὸ θέλημα τοῦ ποιητοῦ του καὶ Θεοῦ; ἀλλὰ πάντοτε ἔκαμε τὸ θέλημα τῆς σαρκός του καὶ τοῦ ἐχθροῦ του τοῦ διαβόλου· ἡ ἀδικία ἐβασίλευεν, ἡ πορνεία ἐπηνεῖτο, ἡ μάχη καὶ ἡ ἔχθρα ἐπερίσσευεν, ἡ ἀσωτία ἐμακαρίζετο, ἡ εἰδωλολατρία ἐπληθύνετο· τὸν Θεὸν οὐδεὶς ἐλάτρευε· τὰ εἴδωλα ἐπροσκυνοῦντο, τὰ θελήματά του ἕκαστος ἐποίει.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.