Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ἔγινε λοιπὸν ἑορτὴ καὶ πανήγυρις πανευφρόσυνος ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, διότι ὁ ἔπαρχος ἐβαπτίσθη καὶ ἔδωκε διαταγὴν νὰ κατοικοῦν οἱ Χριστιανοὶ ἀνεμποδίστως ἐντὸς τῆς πόλεως καὶ νὰ ἔχωσι τοὺς Ναούς, τὴν τιμὴν καὶ τὰ εἰσοδήματα, τὰ ὁποῖα εἶχον πρότερον, διὰ νὰ συγκατατεθοῦν δὲ οἱ βασιλεῖς καὶ νὰ βεβαιώσουν τὸ πρόσταγμα τοῦτο, τοὺς ἔγραψεν ὅτι πολλὴν ὠφέλειαν καὶ μεγάλον κέρδος θέλει ἔχει τὸ κράτος ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ἐκ τῶν φόρων καὶ τῶν ἐν γένει ἐμπορικῶν συναλλαγῶν, ἐὰν τοὺς ἐπιτρέψουν νὰ κατοικῶσιν ἐντὸς τῆς πόλεως. Οἱ δὲ Σεβῆρος καὶ Ἀντωνῖνος [1] οἱ βασιλεῖς ἐπεκύρωσαν τὸ πρόσταγμα τοῦ Φιλίππου. Οὕτω λοιπὸν οἱ Χριστιανοὶ ἀφέθησαν ἐλεύθεροι καὶ ἡ Ἀλεξάνδρεια ἤνθει πάλιν εἰς τὴν εὐσέβειαν.

Ὁ ἐχθρὸς ὅμως τῆς ἀληθείας φθονήσας ἠρέθισεν εἱδωλολάτρας τινὰς τῆς πόλεως νὰ διαβάλουν πρὸς τοὺς βασιλεῖς τὸν Φίλιππον καὶ οὕτως ἐποίησαν. Ἀπῆλθον εἰς τὴν Ρώμην καὶ λέγουν πρὸς αὐτούς· «Ὁ ἔπαρχος τῆς Ἀλεξανδρείας Φίλιππος ἐκυβέρνα ἐπὶ δέκα ἕως σήμερον ἔτη καλὰ καὶ θεάρεστα τὸν λαόν, τώρα ὅμως δὲν γνωρίζομεν τὶ ἔπαθε καὶ ἀφήσας τὸ πάτριον σέβας τῶν μεγίστων θεῶν, προσκυνεῖ αὐτόν, τὸν ὁποῖον ἐσταύρωσαν οἱ Ἰουδαῖοι, τιμᾷ δὲ περισσότερον τοὺς Χριστιανοὺς παρὰ ἡμᾶς τοὺς λατρευτὰς τῶν μεγίστων θεῶν. Ὅθεν κινδυνεύει νὰ ἀπολεσθῇ ἡ θρησκεία μας ἐὰν δὲν βοηθήσετε σύντομα». Ταῦτα οἱ βασιλεῖς ἀκούσαντες, ἔγραψαν οὕτω πρὸς τὸν Φίλιππον· «Ὁ πρὸ ἡμῶν θειότατος Αὔγουστος, γνωρίζων σε θεραπευτὴν τῶν θεῶν σπουδαῖον καὶ ἐπιμελέστατον, σοῦ ἐχάρισεν αὐτὴν τὴν ἀρχὴν νὰ τὴν ἔχῃς ἀδιαδόχως εἰς ὅλην τὴν ζωήν σου καὶ σὲ ἐτίμησεν ὡς βασιλέα μᾶλλον ἢ ὡς ἔπαρχον, νὰ ἐξουσιάζῃς ὅλην τὴν Αἴγυπτον, καὶ πάλιν ἡμεῖς σὲ ἐστερεώσαμεν δίδοντές σου τιμὴν μεγαλυτέραν· ἀλλὰ ταῦτα τὰ ἀξιώματα ὡρίσαμεν νὰ ἔχῃς, ἕως ὅτου ἤσουν φίλος τῶν θεῶν, τώρα ὅμως ὅπου ἠκούσαμεν ὅτι ἔγινες καταφρονητὴς αὐτῶν καὶ ἡμῶν παρήκοος, προστάσσομεν ἢ νὰ τιμᾷς τοὺς θεοὺς ὡς τὸ πρότερον ἢ νὰ εἶσαι ἐστερημένος πάσης ἀξίας καὶ νὰ ζημιωθῇς ὅλον τὸν πλοῦτον σου».

Ταῦτα ἀναγινώσκων ὁ Φίλιππος προσεποιήθη ὅτι ἠσθένησε καὶ πωλήσας ὅλα του τὰ ὑπάρχοντα, διεμοίρασεν εἰς δύο τὰ χρήματα, δίδων τὰ ἡμίση εἰς Ἐκκλησίας καὶ Μοναστήρια καὶ τὰ ἄλλα ἡμίση εἰς τοὺς πένητας. Ἦτο δὲ ὁ Φίλιππος εἰς τὴν Ἑλληνικὴν γλῶσσαν πεπαιδευμένος, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν βίον θεοφιλέστατος καὶ φιλοσοφώτατος καὶ εἰς τὴν πίστιν στερεὸς καὶ θερμότατος· ὅθεν κοινῇ γνώμῃ ὅλων τῶν Χριστιανῶν τῆς Ἀλεξανδρείας ἐχειροτόνησαν αὐτὸν Ἐπίσκοπον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.