Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ταῦτα μαθόντες οἱ βασιλεῖς ἔστειλαν ἄλλον ἔπαρχον ὀνόματι Τερέντιον καὶ τοῦ παρήγγειλαν, ἐὰν δυνηθῇ μὲ τρόπον ἀπόκρυφον νὰ φονεύσῃ τὸν Φίλιπτον, διὰ νὰ μὴ γίνῃ εἰς τὸν λαὸν σύγχυσις. Λαβὼν λοιπὸν τὴν ἀρχὴν ὁ Τερέντιος ἔδωκε χρήματα εἰς ἀνθρώπους τινάς, νὰ προσποιηθῶσιν ὅτι εἶναι Χριστιανοί, καὶ νὰ τὸν φονεύσωσιν, ἐκεῖνοι δὲ εἰσελθόντες εἰς τὸν Ναόν, εἰς τὸν ὁποῖον ἦτο, ἔσφαξαν αὐτὸν προσευχόμενον. Τότε ὁ ἔπαρχος φοβηθεὶς νὰ μὴ τὸν φονεύσῃ ὁ λαός, ἐφυλάκισε τοὺς φονεῖς ἐκείνους προσποιούμενος, ὅτι δὲν ἦτο εἰς τοῦτο αἴτιος. Ἔπειτα ὅμως ἀπὸ ὀλίγον ἦλθον βασιλικὰ γράμματα καὶ τοὺς ἠλευθέρωσεν.

Ὁ δὲ μακάριος Φίλιππος ἔζησε μετὰ τὴν πληγὴν τρεῖς ἡμέρας, καθὼς ἐδεήθη τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ στερεώσῃ μᾶλλον εἰς τὴν Πίστιν τοὺς ἀρχαρίους, τοὺς ὁποίους καὶ ἐδίδαξεν ἱκανῶς, καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ, ζήσας μετὰ τὴν χειροτονίαν ἓν ἔτος καὶ μῆνας τρεῖς καὶ τὸν ἐνεταφίασαν ἐντίμως ἔσω τῆς πόλεως εἰς μίαν Ἐκκλησίαν, τὴν ὁποίαν εἶχεν ὁ ἴδιος οἰκοδομήσει. Ἡ δὲ μακαρία Κλαυδία ἔκτισεν ἐκεῖ πλησίον ξενοδοχεῖον καὶ ἀφιέρωσεν ἄπειρα χρήματα εἰς ἀνάρρωσιν τῶν ἀσθενούντων καὶ κυβέρνησιν τῶν ξένων. Εἶτα λαβοῦσα τοὺς παῖδας αὐτῆς καὶ τὴν Εὐγενίαν ἀπῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα των. Οἱ δὲ Ρωμαῖοι τοὺς ὑπεδέχθησαν εὐμενῶς καὶ ἐχειροτόνησαν τὸν μὲν Ἀβίταν ἀνθύπατον τῆς Καρθαγένης, τὸν δὲ Σέργιον βικάριον τῆς Ἀφρικῆς. Ἡ δὲ Κλαυδία μὲ τὴν Εὐγενίαν, τὸν Πρωτᾶν καὶ τὸν Ὑάκινθον ἔμειναν εἰς τὴν οἰκίαν αὐτῶν, ἐναρέτως διάγοντες ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ. Ἤρχοντο δὲ πρὸς αὐτοὺς καὶ αἱ θυγατέρες τῶν ἀρχόντων, τὰς ὁποίας ἐνουθέτει ἡ Εὐγενία πρὸς παρθενίαν καὶ θεοσέβειαν, καὶ πολλὰς πρὸς σωτηρίαν ὡδήγησεν.

Ἦτο δὲ τότε καί τις νεᾶνις θαυμαστὴ εἰς τὸ κάλλος, ἀπὸ γένος βασιλικόν, Βασίλλα ὀνόματι, μεμνηστευμένη μὲ μέγαν τινὰ ἄρχοντα Πομπήϊον καλούμενον. Αὕτη ἡ νεᾶνις εἶχεν πόθον πολὺν νὰ συναντήσῃ τὴν Εὐγενίαν, διότι ἤκουσε τὴν θεάρεστον αὐτῆς πολιτείαν καὶ ἐπεθύμει νὰ γίνῃ Χριστιανή. Οἱ δὲ συγγενεῖς αὐτῆς τὴν ἐφύλαττον ἀκριβῶς καὶ δὲν τὴν ἄφηναν νὰ ἐξέλθῃ οὐδόλως ἔξω τῆς οἰκίας ἕως νὰ τὴν λάβῃ ὁ ἄνδρας της. Ἔστειλε λοιπὸν γράμμα ἡ Βασίλλα πρὸς τὴν Εὐγενίαν κρυφίως μὲ δοῦλόν της πιστόν, Πορθμέα καλούμενον, παρακαλοῦσα καὶ ἱκετεύουσα, ὅπως ἀποστείλῃ εἰς αὐτὴν γραπτῶς τὰ Ἄρθρα τῆς Πίστεως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.