Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ταῦτα ἀκούσας ἀπὸ τὴν πονηρὰν δούλην ὁ Πομπήϊος, ἐθυμώθη καὶ δραμὼν παρευθὺς εἰς τὸν θεῖον τῆς Βασίλλας λέγει πρὸς αὐτόν· «Πρέπει νὰ κάμωμεν τοὺς γάμους τὸ γρηγορώτερον, διὰ νὰ λάβω τὴν γυναῖκά μου· εἰ δ’ ἄλλως γνώριζε, ὅτι ἔχεις ἀντίδικον καὶ ἐχθρόν σου θανάσιμον ἐμὲ καὶ τοὺς καίσαρας». Ὁ δὲ Ἕλενος ἀπεκρίνατο· «Ἐγὼ ἤμην ἐπίτροπος τῆς κόρης ἕως οὗ αὕτη ἦτο ἀνήλικος· ἐφ’ ὅσον ὅμως τώρα ἦλθεν εἰς ἡλικίαν νόμιμον, δὲν εἶναι πλέον εἰς τὸ θέλημά μου, ἀλλὰ κάμνει ὅ,τι βούλεται». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Πομπήϊος ἔδραμεν εἰς τὸν οἶκον τῆς Βασίλλας καὶ κρούσας τὴν θύραν ἐζήτει νὰ εἰσέλθῃ. Αὐτὴ δὲ τοῦ ἐμήνυσε μὲ τὴν δούλην της νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν ὁδὸν αὐτοῦ, διότι ἐκείνη δὲν συγκατατίθεται νὰ ὑπανδρευθῇ, ἀλλὰ θὰ μείνῃ παρθένος ἕως τέλους αὐτῆς.

Ταύτην τὴν ἀπροσδόκητον ἀπόφασιν ἀκούων ὁ Πομπήϊος ἐδαιμονίσθη ἀπὸ τὸν θυμὸν καὶ πρῶτον μὲν ἔδραμεν εἰς τοὺς συμβούλους καὶ τοὺς ἐπῆρε νὰ ὑπάγουν ὁμοῦ εἰς τοὺς βασιλεῖς καὶ πεσὼν εἰς τοὺς πόδας αὐτῶν, ὠλοφύρετο τὴν συμφορὰν αὐτοῦ, ὡς νὰ ἦτο κοινὴ ἁπάσης τῆς πόλεως, λέγων ταῦτα· «Ἐγέρθητε, θειότατοι αὔγουστοι, ἵνα μὴ ἀπολεσθῆτε σεῖς καὶ οἱ θεοί σας καὶ ἀποδιώξετε τὸν νεώτερον Θεόν, τὸν ὁποῖον ἔφερεν ἡ Εὐγενία ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, διότι κινδυνεύει νὰ ἀφανισθῇ ἡ δόξα σας, ἐπειδὴ οἱ Χριστιανοὶ καταφρονοῦσι τοὺς βασιλεῖς καὶ τοὺς νόμους, τοὺς δὲ εὐμενεῖς καὶ σωτῆρας θεοὺς ἀτιμάζουσιν· ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ τὸ χειρότερον πάντων, ἐμποδίζουσι τοὺς νόμους τῶν γάμων καὶ κωλύουσι τὰς συζυγίας, χωρίσαντες τὰς νυμφευθείσας γυναῖκας ἀπὸ τοὺς ἄνδρας των. Λοιπὸν τὶ ἄλλο μέλλει νὰ γίνῃ εἰς ὀλίγον καιρόν, ἐὰν στερεωθῇ ὁ νόμος αὐτός, παρὰ νὰ ἀφανισθῶσιν αἱ ἐπαρχίαι καὶ τὰ βασίλεια;». Τοὺς λόγους τούτους τοῦ Πομπήϊου ἐβεβαίωνον καὶ οἱ σύμβουλοι· ὡς ἐκ τούτου ἐθυμώθη ὁ βασιλεὺς καὶ δίδει εὐθὺς γραφικῶς τὴν ἀπόφασιν, ὅτι «ἢ νὰ λάβῃ ἡ Βασίλλα τὸν Πομπηΐον ἄνδρα της ἢ νὰ τὴν θανατώσωσιν. Ἡ δὲ Εὐγενία ἢ νὰ θυσιάσῃ εἰς τοὺς θεούς, ἢ νὰ ἀποθάνῃ αὐτὴ καὶ πάντες οἱ Χριστιανοὶ μὲ διάφορα κολαστήρια». Ταύτην τὴν ἀπόφασιν ἀκούσασα ἡ ὄντως βασίλισσα ἐκείνη εἰς τὴν ψυχὴν καὶ τὸ ὄνομα Βασίλλα, ἡ ἐκλεκτὴ νύμφη τοῦ Χριστοῦ, ἐβόησε λέγουσα· «Ἐγὼ ἐνυμφεύθην τὸν Βασιλέα τῶν βασιλευόντων καὶ Δημιουργὸν τῶν ἀπάντων· ὅθεν δὲν καταδέχομαι νὰ συγκοινωνήσω μὲ φθαρτὸν ἄνθρωπον, οὔτε ὑποτάσσομαι εἰς βασιλικὸν πρόσταγμα». Ταῦτα τῆς Ἁγίας εἰπούσης ἀπέκοψαν εὐθὺς οἱ ἀπεσταλμένοι τὴν τιμίαν αὐτῆς κεφαλὴν καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν μακαρίαν ψυχήν της εἰς χεῖρας Θεοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.