Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ ὁ Ἐλεήμων ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ δὲ φιλόθεος Φιλάρετος ἔλαβε τὴν ράβδον του καὶ προϋπήντησε τοὺς ξένους μὲ μεγάλην χαράν, εὐχόμενος καὶ εὐχαριστῶν αὐτούς, διότι κατεδέχθησαν νὰ καταλύσουν εἰς τὴν πενιχρὰν καὶ ταπεινήν του οἰκίαν· ἔπειτα προσέταξε τὴν γυναῖκά του νὰ ἑτοιμάσῃ φαγητὸν ἐπιμελῶς, νὰ τοὺς φιλεύσουν. Ἡ δὲ εἶπε· «Μίαν ὄρνιθα δὲν ἀφῆκες, ταλαίπωρε, εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ τί νὰ τοὺς φιλεύσωμεν; ἢ νὰ μαγειρεύσω ἄγρια λάχανα;». Λέγει πρὸς αὐτὴν ὁ Ἅγιος· «Ἄναψε τὴν ἑστίαν, στόλισε τὸ μέγα τρίκλινον καὶ σπόγγισε τὴν ἐλεφαντίνην τράπεζαν, ὁ δὲ Θεὸς μᾶς στέλλει τώρα καὶ φαγητὰ ὅσα θέλομεν». Οὕτω λοιπὸν ηὐτρέπισεν ἡ γυνὴ καὶ ἰδοὺ οἱ πρῶτοι τῆς χώρας ἔφερον ἀπὸ τὴν ἰδιαιτέραν θύραν κριούς, ἀρνιά, ὄρνιθας, περιστεράς, οἶνον παλαιὸν καὶ ὅσα ἄλλα ἐχρειάζοντο καὶ τὰ ἐμαγείρευσεν ἡ Θεοσεβὼ ἐπιτήδεια μὲ μυρωδικὰ καὶ ηὐτρέπισαν τὴν τράπεζαν ἐπάνω εἰς τὸ μέγα τρίκλινον, τὸ ὁποῖον ἦτο ὡραιότατον πρᾶγμα, στρογγυλοειδὲς καὶ τόσον μεγάλον, ὥστε ἐχώρει νὰ καθίσουν ἄνδρες τριάκοντα ἓξ.

Ἰδόντες λοιπὸν οἱ βασιλικοὶ ἄνθρωποι τοιαύτην εὐπρέπειαν καὶ τὰ πλούσια φαγητὰ τὰ ὁποῖα ἔφερον, τὰ ὁποῖα ἦσαν ἄξια διὰ μεγάλους ἄρχοντας, βλέποντες δὲ καὶ τὸν γέροντα ἱεροπρεπῆ καὶ σεβάσμιον, διότι ἦτο καθ’ ὅλα ὅμοιος τοῦ Πατριάρχου Ἀβραὰμ ὄχι μόνον εἰς τὴν φιλοξενίαν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν θεωρίαν, ἔμειναν κατὰ πολλὰ εὐχαριστημένοι καὶ καθὼς ἔτρωγον, ἦλθεν ὁ υἱὸς τοῦ γέροντος, ὁ Ἰωάννης, εἰς τὴν ὄψιν καὶ εἰς τὸ σῶμα ὅμοιος μὲ τὸν πατέρα αὐτοῦ, ἀνδρεῖος ὡς ὁ Σαμψὼν καὶ ὡραῖος ὑπὲρ τὸν Ἰωσήφ. Εἰσῆλθον δὲ καὶ τὰ ἐπίλοιπα ἐγγόνια του, τὰ ὁποῖα ἔφερον τὰ φαγητὰ εἰς τὴν τράπεζαν, τῶν ὁποίων τὸ κάλλος, τὴν εὐταξίαν καὶ παίδευσιν θαυμάσαντες οἱ στρατιῶται, εἶπον πρὸς τὸν γέροντα· «Ἔχεις γυναῖκα;». Ὁ δὲ εἶπε· «Ναί, κύριοί μου, καὶ αὐτὰ τὰ παιδιὰ εἶναι ἐγγόνια καὶ τέκνα μου». Οἱ δὲ εἶπον πρὸς αὐτόν· «Ἂς ἔλθῃ λοιπὸν ἡ γυνή σου νὰ μᾶς εὐχηθῇ». Ἀφοῦ ἦλθεν, ἰδόντες αὐτὴν τόσον ὡραίαν, καίτοι ἤτο γραῖα, ἐθαύμασαν τὸ κάλλος της καὶ τὴν εὐπρέπειαν καὶ ἠρώτησαν ἐὰν εἶχε θυγατέρας. Ἡ δὲ εἶπεν· «Ἡ πρώτη μου θυγάτηρ ἔχει δύο κοράσια». Λέγουσιν ἐκεῖνοι· «Ἂς ἔλθουν νὰ τὰ ἴδωμεν κατὰ τὴν πρόσταξιν τῶν θειοτάτων βασιλέων». Ὁ δὲ γέρων εἶπεν· «Ἂς φάγωμεν ὅ,τι ἔδωσεν ὁ Θεὸς νὰ χαρῶμεν, διότι ἡ ἐντιμότης σας εἶσθε κουρασμένοι ἐκ τῆς ὁδοιπορίας καὶ νὰ ἀναπαυθῆτε, αὔριον δὲ νὰ γίνῃ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ». Οὕτω διῆλθον κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Παφλαγονία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας κειμένη μεταξὺ τοῦ Εὐξείνου Πόντου πρὸς Βορρᾶν, τῆς Βιθυνίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας πρὸς Νότον καὶ τοῦ Πόντου πρὸς Ανατολάς, ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἐχωρίζετο διὰ τοῦ ποταμοῦ Ἅλυος (τουρκιστὶ Κηζὴλ Ἰρμάκ). Ἐπὶ Βυζαντινῶν ἦτο ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων τῆς αὐτοκρατορίας· εἰς τὴν περιοχὴν αὐτῆς εὑρίσκονται νῦν τὰ βιλαέτια Κασταμονῆς καὶ Σινώπης (πατρίδος τοῦ κυνικοῦ φιλοσόφου Διογένους).

[2] Ἡ Γάγγρα, εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθε καὶ ἡ γνωστὴ μεγάλη Τοπικὴ Σύνοδος, ἦτο πρωτεύουσα τῆς Παφλαγονίας, καλεῖται δὲ νῦν ὑπὸ τῶν Τούρκων Τσάγγρη ἢ Κάγγαρι κεῖται 100 χλμ ΒΑ τῆς Ἀγκύρας.

[3] Tὸ κοιλὸν τῶν Βυζαντινῶν, περὶ οὗ γίνεται ἐνταῦθα λόγος, ἦτο μέτρον βάρους των σιτηρῶν καὶ ἰσοδυνάμει πρὸς 24 ὀκάδας περίπου ἢ 29,30 σημερινὰ κιλά.

[4] Ἡ φόλλα ἢ φόλλις ἦτο βυζαντινὸν νόμισμα, ὑποδιαιρούμενον εἰς 40 νούμμια. Τὸ δὲ νούμμιον ἦτο τὸ μικρότερον νόμισμα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀντιστοιχοῦν πρὸς ἕνα σημερινὸν λεπτόν.

[5] Τὸ πουγγίον ἦτο δερμάτινον σακκίδιον διὰ τὴν τοποθέτησιν τῶν νομισμάτων, τὰ ὁποῖα τότε ἦσαν μόνον μεταλλικά.

[6] Δηλαδὴ χάλκινα νομίσματα.