Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΑΥΛΟΥ τοῦ Νέου, ἀσκήσαντος ἐν τῷ ὄρει τοῦ Λάτρου.

Ἐκτύπων δὲ τότε καὶ ἐφώναζον ἀπρεπῶς οἱ δαίμονες, ἔτριζον τοὺς ὀδόντας καὶ τὸν ἐφοβέριζον, ἔκαμνον σεισμοὺς καὶ ἐκρήμνιζον λίθους μεγάλους, ἔρριπτον ξύλα καὶ ἄλλα μυρία κακὰ τοῦ ἔκαμνον, διὰ νὰ δειλιάσῃ καὶ φύγῃ ἀπ’ ἐκείνην τὴν ἔρημον, διότι πολλὴν θλῖψιν ἔδιδεν εἰς αὐτοὺς ἡ διαγωγή του· ἀλλ’ αὐτὸς ἵστατο ἀνδρείως καὶ δὲν ὑπελόγιζε κἄν τοὺς πειρασμοὺς αὐτῶν, ἀλλ’ ἐθεώρει αὐτοὺς ὡς βέλη καὶ παίγνια νηπίων. Ἔμεινε δὲ εἰς ἐκεῖνον τὸν τόπον ὁ Παῦλος ὀκτὼ μῆνας μόνος του καὶ ὁ Δημήτριος μὲ τὸν Γέροντα. Τότε ὅμως ἔγραψεν ὁ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου των, Παῦλος ὀνόματι καὶ αὐτός, νὰ ἐπιστρέψουν εἰς τὴν Μονὴν εἰ δ’ ἄλλως νὰ εἶναι ἀσυγχώρητοι· ὅθεν καὶ παρὰ τὴν θέλησίν των ἐπῆγον. Πρότερον ὅμως ἐπῆγεν ὁ Παῦλος εἰς τὸν Γέροντα τοῦ Δημητρίου, νὰ τὸν εὐλογήσῃ ὡς ἐνάρετος, ἐκεῖνος δὲ τοὺς προεφήτευσεν ὅσας ἀρετὰς ἔμελλον νὰ κατορθώσουν ἀμφότεροι· καὶ οὕτω εὐλογηθέντες ὑπ’ αὐτοῦ, ἐπέστρεψαν καὶ πάλιν εἰς τὴν Μονὴν τῆς Καρύας.

Ὀλίγας ὅμως ἡμέρας ἔμεινεν ἐκεῖ ὁ θεῖος Παῦλος καὶ κατόπιν μὲ συγχώρησιν τοῦ Προεστῶτος ἀνεχώρησε πάλιν διὰ τὸ ὄρος· περιελθὼν δὲ ὅλα τὰ σπήλαια τοῦ Λάτρου, τὰ ὁποῖα ἦσαν εἰς τὴν ἀκρώρειαν καὶ εὑρὼν Μοναχόν τινα, Ἀθανάσιον καλούμενον, ὅστις ἦτο πρότερον Προεστὼς εἴς τι πατριαρχικὸν Μοναστήριον, τότε δὲ ἡσύχαζεν ἐκεῖ εἰς τὸ ὄρος, εἰς τὴν Λαύραν τοῦ Σωτῆρος, τὸν παρεκάλεσε νὰ τοῦ κτίσῃ στῦλον τινὰ ἐκεῖ εἰς τὴν Λαύραν πλησίον. Ὁ δὲ Ἀθανάσιος τοῦ ὑπέδειξεν ἄλλον στῦλον θεόκτιστον, ὅστις ἦτο πέτρα τόσον ὑψηλή, ὥστε ἤγγιζεν ἡ κορυφὴ αὐτῆς εἰς τὰ νέφη. Εἰς τὴν κορυφὴν δὲ τῆς πέτρας ἐκείνης ἦτο μικρὸν σπήλαιον ἀχειροποίητον, εἰς τὸ ὁποῖον ἔκαμε πρότερον Ἅγιός τις ἔτη εἴκοσιν· εἰς τοῦτο λοιπὸν τὸ περιφανέσταστον σπήλαιον κατῴκησε καὶ ὁ θαυμάσιος Παῦλος, λαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ ὀλίγας τροφάς, τὰς ὁποίας, ἀφοῦ κατηνάλωσε, διῆλθε μεγάλην στενοχωρίαν, διότι ὁ τόπος ἦτο παντέρημος καὶ ὁ Ἅγιος δὲν ἠθέλησε νὰ καταβῇ πλέον ἐκεῖθεν, ἀλλ’ ἔρριψεν εἰς τὸν Κύριον ὅλην αὐτοῦ τὴν μέριμναν, ὁ δὲ Κύριος ὡς ἀγαθὸς καὶ εὔσπλαγχνος τοῦ ἔστειλε βοήθειαν μὲ τὸν ἑξῆς τρόπον.

Γεωργός τις Λέων καλούμενος ἔβοσκεν αἶγας καὶ ἀπώλεσε δύο ἐξ αὐτῶν, αἱ ὁποῖαι ἐπῆγαν εἰς τον στῦλον ἐκεῖνον τοῦ Ὁσίου κατ’ οἰκονομίαν Θεοῦ καὶ ἐβόσκοντο καὶ πηγαίνων ὁ Λέων νὰ τὰς εὕρῃ, εἶδε τὸν Ὅσιον. Ὅθεν ἐρωτήσας αὐτὸν ἐπιμελῶς τὶς ἦτο καὶ πόθεν ἦλθεν ἐκεῖ, εἶπεν εἰς αὐτὸν τὴν ἀλήθειαν·


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Περγάμου, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάρπου, Πάπυλου, Ἀγαθοδώρου καὶ Ἀγαθονίκης, τῇ ιγʹ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Ὄλυμπος ὁ Βιθυνικός, περὶ οὗ βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 55.

[3] Περὶ τῶν Ὁσίων τούτων Πατέρων βλέπε εἰς τὴν ιδʹ (14ην) Ἰανουαρίου, ὅτε ἑορτάζονται οἱ ἐν Σινᾷ καὶ Ραϊθῷ ἀναιρεθέντες Ὅσιοι Πατέρες. Πλὴν δὲ τῶν ἐν τοῖς τακτικοῖς Συναξαρίοις τῆς ἡμέρας ταύτης ἀναφερομένων, προσεθέσαμεν καὶ ἱκανὰς περὶ τούτων πληροφορίας ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι τοῦ κεφαλαίου.

[4] Πέτρος Αʹ βασιλεὺς τῆς Βουλγαρίας (927-968), υἱὸς τοῦ Συμεῶνος Αʹ (ἰδὲ καὶ ἐν τόμῳ ΙΑʹ ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι τοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος ἐπισκόπου Ἀχρίδος, τῇ 22ᾳ τοῦ μηνός Νοεμβρίου). Ὁ Πέτρος οὗτος ἔχει ἀνακηρυχθῆ ὑπὸ τῆς Βουλγαρικῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος.

[5] Καλώνυμος ἢ Καλόλιμνος εἶναι νῆσος τῆς Προποντίδος, καλουμένη σήμερον τουρκιστὶ Ἰμραλῆ-Ἀντά.