Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΑΥΛΟΥ τοῦ Νέου, ἀσκήσαντος ἐν τῷ ὄρει τοῦ Λάτρου.

Ὅθεν ἐπέστρεψεν ἐκεῖνος εἰς τὸν Βασίλειον ἄπρακτος· ἀλλ’ ἡ θεία Χάρις ἐφώτιζεν αὐτὸν καὶ τὸν Παῦλον καὶ ἔθελγε τὰς καρδίας των, νὰ ἐπιθυμῇ ὁ εἷς τὸν ἄλλον διὰ τὴν σωτηρίαν των· ὅθεν ἐπανέστειλε πάλιν τὸν αὐτὸν ἀδελφὸν ὁ Βασίλειος, ὁ ὁποῖος καὶ πάλιν ἐπέστρεψεν ἄπρακτος· τὸν ἔστειλε δὲ καὶ ἐκ τρίτου καὶ τότε τοῦ ἐπήκουσεν ὁ Παῦλος καὶ ἐπῆγαν ὁμοῦ εἰς τὸν Βασίλειον, ὅστις ἐχάρη πολὺ καὶ μένοντες ἐκεῖ ὀλίγας ἡμέρας, ἐπῆγαν εἰς τὸ ὄρος Λάτρον, εἰς τὸ ὁποῖον ἦτο Μοναστήριον Καρύα καλούμενον καὶ εἶχεν Ἡγούμενον ἐνάρετον, Πέτρον ὀνόματι, ὅστις ἔλαμπεν εἰς τὰ ἔργα ὡς ἀστὴρ φαεινότατος καὶ διαυγέστατος.

Τὴν ἁγιότητα τούτου γνωρίζων ὁ Βασίλειος, τοῦ ἔφερε τὸν Παῦλον διὰ νὰ τὸν ὁδηγήσῃ εἰς πολιτείαν θεάρεστον· ὁ δὲ εὐλογημένος Παῦλος, εὐθὺς ὡς εἶδε τὸν Ἡγούμενον Πέτρον, ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν πρηνής, ὡς νὰ τὸν εἶχε κτυπήσει ἀστραπὴ εἰς τὸ πρόσωπον, ἔμεινε δὲ ἔντρομος ἐπὶ τοῦ ἐδάφους κειτόμενος. Ὁ δὲ θαυμάσιος Πέτρος τὸν ἤγειρε λέγων· «Εἴθε νὰ εἶχον καὶ ἐγὼ μόνον ὅσα ἔχεις σὺ ἁμαρτήματα». Γνωρίσας δὲ μὲ τοὺς ψυχικοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ ἱερὸς Πέτρος, ὅτι ἔμελλε νὰ τὸν ὑπερτερήσῃ ὁ νέος εἰς τὴν ἀρετὴν καὶ νὰ γίνῃ πανταχοῦ περιβόητος, τὸν ἐκράτησεν εἰς τὴν ὑποταγήν του· ἐκεῖνος δὲ ἔμεινε μετὰ χαρᾶς, διότι, καθὼς ὁ ἴδιος ἔλεγεν ὕστερα, ὅταν τὸν πρωτοεῖδεν, ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν, τοῦ ἐφάνη στῦλος πύρινος καὶ δι’ αὐτὸ ἔπεσεν εἰς τὸ ἔδαφος. Ἀφοῦ λοιπὸν παρέδωκεν ὁ Βασίλειος τὸν ἀδελφόν του εἰς τὸν θεῖον Πέτρον, ἐπέστρεψε καὶ πάλιν εἰς τὸν Ὄλυμπον καὶ ἔμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἠλιού, εἰς τὸ ὁποῖον ἔγινεν Ἡγούμενος· καλῶς δὲ καὶ ἐναρέτως πολιτευσάμενος ἀνεπαύθη.

Ὁ δὲ θεῖος Παῦλος ἐσπούδαζε καθ’ ἑκάστην νὰ μιμῆται τὸν ἅγιον Γέροντα εἰς ὅλα τὰ ἔνθεα αὐτοῦ κατορθώματα. Εἶχε δὲ ὁ Γέρων δύο ράσα τρίχινα καὶ ἐφόρει μόνον τὸ ἕν ὀλίγας ἡμέρας, ἔπειτα ἤλλασσε καὶ ἔβαλλε τὸ ἄλλο. Ὁ δὲ Παῦλος ἔβαλλεν ἐκεῖνο ὅπερ ἐξέβαλλεν ὁ διδάσκαλος καὶ τὸ ἐφόρει οὕτω ἐρρυπωμένον καὶ ἄπλυτον. Ὁ δὲ Γέρων τὸν ὠνείδισε κατὰ τὸ φαινόμενον, ὅτι δὲν τοῦ τὸ εἶπε, ἀλλὰ δὲν τὸν ἠμπόδισε, μάλιστα δὲ καὶ ἐχαίρετο, βλέπων εἰς αὐτὸν καλὰ προμηνύματα καὶ ἐλπίζων νὰ ἴδῃ μὲ τὸν καιρὸν θαυμάσια κατορθώματα, καθὼς καὶ ἔγινε μὲ τὴν θείαν βοήθειαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Περγάμου, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάρπου, Πάπυλου, Ἀγαθοδώρου καὶ Ἀγαθονίκης, τῇ ιγʹ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Ὄλυμπος ὁ Βιθυνικός, περὶ οὗ βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 55.

[3] Περὶ τῶν Ὁσίων τούτων Πατέρων βλέπε εἰς τὴν ιδʹ (14ην) Ἰανουαρίου, ὅτε ἑορτάζονται οἱ ἐν Σινᾷ καὶ Ραϊθῷ ἀναιρεθέντες Ὅσιοι Πατέρες. Πλὴν δὲ τῶν ἐν τοῖς τακτικοῖς Συναξαρίοις τῆς ἡμέρας ταύτης ἀναφερομένων, προσεθέσαμεν καὶ ἱκανὰς περὶ τούτων πληροφορίας ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι τοῦ κεφαλαίου.

[4] Πέτρος Αʹ βασιλεὺς τῆς Βουλγαρίας (927-968), υἱὸς τοῦ Συμεῶνος Αʹ (ἰδὲ καὶ ἐν τόμῳ ΙΑʹ ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι τοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος ἐπισκόπου Ἀχρίδος, τῇ 22ᾳ τοῦ μηνός Νοεμβρίου). Ὁ Πέτρος οὗτος ἔχει ἀνακηρυχθῆ ὑπὸ τῆς Βουλγαρικῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος.

[5] Καλώνυμος ἢ Καλόλιμνος εἶναι νῆσος τῆς Προποντίδος, καλουμένη σήμερον τουρκιστὶ Ἰμραλῆ-Ἀντά.