Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Νέος Ἱερομάρτυς καὶ Ἰσαπόστολος ΚΟΣΜΑΣ, ὁ ἐν Ἀλβανίᾳ μαρτυρήσας κατὰ τὸ ἔτος ͵αψοθ’ (1779) ἀγχόνῃ τελειοῦται.

Ἀλλ’ ἐκείνη δὲν ὑπήκουσεν εἰς τὴν τοιαύτην συμβουλήν, ὅτε ὁ Ἅγιος εἶπεν εἰς αὐτήν, ὅτι ἐὰν δὲν παύσῃ νὰ στολίζῃ τὸ τέκνον της μὲ αὐτὰ τὰ περιττὰ καὶ ἀνόητα πράγματα θέλει στερηθῆ τοῦτο ταχέως. Καὶ ἐπειδὴ καὶ εἰς τὴν τοιαύτην συμβουλὴν ἐκείνη δὲν συνεμορφώθη, τὴν ἑπομένην ἡμέραν εὗρε τὸ τέκνον της νεκρὸν εἰς τὴν κλίνην του. Καὶ τότε ἐγνώρισεν, ὅτι διὰ τὴν ἀπείθειάν της ὁ Θεὸς τὴν ἐτιμώρησεν.

Ἐκεῖ ὁπόθεν διήρχετο ὁ Ἅγιος ἐδίδασκε τοὺς Χριστιανοὺς νὰ μὴ κάμνουν ἐμπόριον τὴν Κυριακήν, οὔτε, ἄλλας ἐργασίας, ἀλλὰ νὰ προσέρχωνται προθύμως εἰς τὰς Ἐκκλησίας διὰ νὰ ἀκούουν τὰς ἱερὰς Ἀκολουθίας καὶ τοὺς θείους λόγους. Πλὴν ὅμως πολλοί, παρακούσαντες εἰς τὴν τοιαύτην τοῦ Ἁγίου συμβουλήν, ἐτιμωρήθησαν παρὰ Θεοῦ μὲ διαφόρους τιμωρίας. Οὕτω, εἰς τόπον λεγόμενον Χαλκιάδες, ἕως μιᾶς ὥρας ἀπόστασιν ἀπὸ τῆς Ἄρτης, πραγματευτής τις, ὅστις παρήκουσε καὶ ἐτόλμησε νὰ ἐμπορευθῇ Κυριακήν, ἔπαθε τὴν χεῖρά του, ἥτις ἐξηράνθη καὶ ἔμεινε παράλυτος. Σπεύσας δὲ πρὸς τὸν Ἅγιον καὶ ζητήσας συγχώρησιν διὰ τὴν ἁμαρτίαν, ἔτυχε ταύτης καὶ μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ἡ χείρ του ἰατρεύθη.

Ὁμοίως καὶ εἰς τὴν Πάργαν καταστηματάρχης τις, θελήσας νὰ πωλήσῃ μερικὸν ἐμπόρευμα τὴν Κυριακήν, ἔπαθε παράλυσιν τῆς χειρός του, ἀφοῦ δὲ ὡμολόγησε τὴν ἁμαρτίαν του ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου, εἶδε τὴν ποθουμένην τῆς χειρός του ἴασιν.

Εἰς τὸ Ξηρόμερον μία γυνὴ ἐζύμωσε τὴν Κυριακήν. Ἀφοῦ δὲ ἐξήγαγεν ἀπο τὸν φοῦρνόν της ἐψημένους τοὺς ἄρτους εἶδε τούτους ἐρυθρούς, ὡσὰν νὰ τοὺς εἶχε ζυμώσει μὲ αἷμα. Ὅθεν προσδραμοῦσα εἰς τὸν Ἅγιον καὶ πεσοῦσα πρὸ τῶν ποδῶν αὐτοῦ ἔλαβε τὴν συγχώρησιν, καὶ ἔκτοτε δὲν εἰργάζετο πλέον ἡμέραν Κυριακήν. Εἰς ἄλλα δὲ μέρη, ὅπου δὲν ἐδόθη ὁ πρέπων σεβασμὸς εἰς τὴν τοιαύτην ἐντολὴν τοῦ Ἁγίου, πολλὰ σημεῖα ἐγένοντο. Καὶ βοῦς ἔθανε τινὸς παρακούσαντος καὶ ἡμίονος ἄλλου τινὸς καὶ ἕτερος ἐδαιμονίσθη, ἄλλος δὲ εὗρε τὸ τέκνὸν του νεκρόν.

Εἰς χωρίον τῆς Καστοριᾶς, ὀνομαζόμενον Σέλτζα, μία γυνή, τρέφουσα εὐλάβειαν πρὸς τὸν Ἅγιον, ἔλαβε τὸ ὕδωρ διὰ τοῦ ὁποίου ἔνιψέ ποτε τὸ πρόσωπόν του ὁ Ἅγιος καὶ διεφύλαξεν αὐτὸ ἐντὸς ὑαλίνου δοχείου. Καὶ ὢ τοῦ θαύματος! Ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ ὕδατος ἐφύτρωσεν ἕν χόρτον μὲ δύο μόνον φύλλα, τὸ ὁποῖον ηὐξήθη καὶ ἡπλώθη εἰς ὅλην τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ ὕδατος τούτου, χωρὶς νὰ ἔχῃ ρίζαν. Καὶ τὸ χρῶμα αὐτοῦ οὐδόλως ἤλλαξεν, ἀλλ’ ἔμεινε δροσερὸν ἐπὶ ἕνα ὁλόκληρον χρόνον, πάντες δὲ ὅσοι τὸ ἔβλεπον, ἐθαύμαζον. Καὶ τὸ ὕδωρ πολλοὺς ἀσθενεῖς ἐθεράπευσεν, ὅπως ἔλεγεν ἡ γυνὴ αὕτη.


Ὑποσημειώσεις

[1] Πιθανῶς τὰ Δωδεκάνησα ἢ τὰς Κυκλάδας, ὅπου ἐδίδασκεν ὁ ἀδελφός του.

[2] Ἡ πόλις καὶ ἡ νῆσος Λευκάς.

[3] Κορυφοὶ καὶ Κορυφώ· ὀνομασία τῆς νήσου καὶ τῆς πόλεως Κερκύρας κατὰ τοὺς Βυζαντινοὺς χρόνους.

[4] Καβάϊα· πόλις τῆς Ἀλβανίας πλησίον τοῦ Δυρραχίου.

[5] Λυκούρσιον· τοποθεσία τῆς Ἀλβανίας βορειοανατολικῶς τῆς πόλεως τῶν Ἁγίων Σαράντα.

[6] Πιθανῶς πρόκειται περὶ τῆς Κορυτσᾶς, πόλεως τῆς Β. Ἠπείρου.

[7] Ρώσους.

[8] Ρωσίαν.

[9] Βεράτιον· κωμόπολις τῆς σημερινῆς Ἀλβανίας, εἰς τὴν ἐνδοχώραν τοῦ Αὐλῶνος, ὅπου καὶ πετρελαιοπηγαί.

[10] Ἐν τῇ θέσει ταύτῃ, μετὰ τὴν ἀνακομιδὴν τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου, ἀνηγέρθη Ναὸς ἐπ’ ὀνόματι τούτου τιμώμενος, διὰ κοινῆς μὲν συνδρομῆς, πρωτοβουλίᾳ δὲ τοῦ Ἀλῆ πασᾶ τῶν Ἰωαννίννων, ὅστις ἐχάρισεν εἰς τὸν Ναὸν καὶ ἱκανὰς γαίας, διότι προεῖπεν εἰς αὐτὸν ὁ Ἅγιος τὴν μέλλουσαν δόξαν του καὶ προσδιώρισε καὶ τὸν καιρόν, καθ’ ὃν ἔμελλε νὰ δοξασθῇ, εἰς μίαν τριακονταετίαν, τὰ ὁποῖα εἶδεν ἐντελῶς πραγματοποιούμενα. Τὴν δὲ σεβασμίαν τοῦ Ἁγίου Κάραν λαβὼν ὁ ἴδιος ὁ Ἀλῆ καὶ καταθέσας εἰς χρυσαργυρᾶν θήκην, παρέδωκεν εἰς τὴν σύζυγον αὐτοῦ Βασιλικήν, ἥτις διετήρει αὐτὴν μετὰ τῶν ἄλλων ἱερῶν Εἰκόνων προσφέρουσα τὸ αὐτὸ σέβας· τὴν χρυσαργυροθήκην δὲ ἐκείνην ἀνοίξας ἡμέραν τινὰ ὁ πασᾶς, καὶ ἀσκαρδαμυκτὶ θεωρῶν τοῦ Ἁγίου τὴν Κάραν, παρόντων καὶ ἄλλων, εἶπε τὰ ἑξῆς· «Ὦ ἁγία Κεφαλή, ὅσα μοὶ εἶπες εἰς τὸ Τεπελένι ὅλα μοὶ τὰ ἔδωκεν ὁ Θεός· ἀληθῶς εἶσαι Ἅγιος καὶ παρὰ Θεοῦ ἀπεσταλμένος, λυποῦμαι δὲ πολὺ διότι δὲν ἐνεθυμήθην νὰ σὲ ἐρωτήσω τότε καὶ ποῖον τέλος θὰ λάβω». Τὸ δὲ περὶ τῆς προφητικῆς χάριτος ἣν εἶχε παρὰ Θεοῦ ὁ βιογραφούμενος Ἅγιος, ἐπισφραγίζεται καὶ ἐκ τούτου, ὅτι διερχόμενος ποτὲ τὰ ὄρη τῶν Καλαβρυτῶν χάριν τοῦ κηρύγματος, ἔστη καὶ εἶπε θεωρῶν αὐτά· «Εὐλογημένα τὰ ὄρη ταῦτα, ἅτινα θέλουν σώσει ἐντὸς ὀλίγου ἀπείρους ψυχάς». Προέλεγε δὲ οὕτω τὴν Ἐπανάστασιν, τοὺς ἐντεῦθεν καταδιωγμοὺς καὶ ὅτι ἔμελλον ἐκεῖ νὰ καταφύγωσι πληθὺς γυναικοπαίδων ὅπως σωθῶσι, τοῦθ’ ὅπερ καὶ ἐγένετο.

[11] Τὰς τρίχας ταύτας, ὡς ὑποσημειοῖ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, πιθανῶς οἱ μαθηταί του ἔλαβον πρὸ τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου του, ὅταν τὸ ἐξέθαψαν διὰ νὰ τὸ ἀσπασθοῦν.