Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Νέος Ἱερομάρτυς καὶ Ἰσαπόστολος ΚΟΣΜΑΣ, ὁ ἐν Ἀλβανίᾳ μαρτυρήσας κατὰ τὸ ἔτος ͵αψοθ’ (1779) ἀγχόνῃ τελειοῦται.

Γυμνώσαντες δὲ οἱ δήμιοι τὸ ἅγιον αὐτοῦ λείψανον, ἔσυραν τοῦτο πρὸς τὸν ποταμὸν καὶ ἀφοῦ ἔδεσαν μίαν βαρεῖαν πέτραν εἰς τὸν λαιμὸν ἔρριψαν ἐντὸς τοῦ ὕδατος. Οἱ δὲ Χριστιανοί, μαθόντες ταῦτα, ἔτρεξαν εὐθὺς διὰ νὰ ἀνασύρουν ἀπὸ τὸν ποταμὸν τὸ ἅγιον λείψανον. Ἀλλ’ ἂν καὶ ἠρεύνησαν μὲ δίκτυα καὶ μὲ ἄλλους τρόπους, δὲν ἠδυνήθησαν νὰ ἀνεύρουν τοῦτο. Πλὴν ὅμως, μετὰ τρεῖς ἡμέρας, Ἱερεύς τις εὐλαβής, παπᾶ-Μᾶρκος ὀνομαζόμενος, ἐφημέριος τοῦ Μοναστηρίου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῶν Εἰσοδίων τοῦ ὀνομαζομένου τῆς Ἀρδευούσης, κειμένου πλησίον τοῦ χωρίου Κολικόντασι, εἰσελθὼν εἰς λέμβον καὶ ποιήσας τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, ἔπλεεν εἰς τὸν ποταμόν, ἐρευνῶν. Καὶ μετ’ ὀλίγον, ὢ τοῦ θαύματος! εἶδε τὸ ἅγιον λείψανον, τὸ ὁποῖον ἔπλεεν ἐπάνω εἰς τὰ ὕδατα, ὄρθιον, ὡσὰν νὰ ἦτο ζωντανόν. Ὅθεν ἔσπευσεν ἐν τῷ ἅμᾳ, ἐνηγκαλίσθη τοῦτο καὶ τὸ ἀνέσυρεν. Εὐθὺς δὲ ὡς ἀνεσήκωσε τοῦτο, αἷμα πολὺ ἔρρευσεν ἀπὸ τὸ μελίρρυτον στόμα τοῦ Ἁγίου ἐντὸς τοῦ ποταμοῦ, ἐνδύσας δὲ τὸ σεπτὸν αὐτοῦ λείψανον μὲ τὸ ράσον του, μετέφερεν αὐτὸ εὐλαβῶς εἰς τὸ ὡς ἄνω Μοναστήριον τῆς Θεοτόκου καὶ ἐνεταφίασεν ἐντίμως ὄπισθεν τοῦ Ἁγίου Βήματος. Μετὰ δὲ τὴν τελευτὴν τοῦ Ἁγίου τούτου Νέου Ἱερομάρτυρος ταῦτα τὰ θαυμάσια ἠκολούθησαν.

Ὁ Κοὺρτ πασᾶς μετενόησε βαθέως, διότι ἐξηπατήθη καὶ δι’ ἓν μάταιον κέρδος ἐθανάτωσε τὸν ἀθῷον τοῦτον καὶ εἰρηνικὸν ἄνθρωπον. Ὅθεν διεμήνυσεν εἰς τὸν χότζαν του νὰ ἐλευθερώσῃ τοὺς Μοναχούς, οἵτινες εἶχον συνοδεύσει τὸν Ἅγιον, τοὺς ὁποίους ἐκράτει πρὸς φύλαξιν, καὶ νὰ μεταβοῦν οὗτοι καὶ νὰ διαμένουν εἰς τό, ὡς ἐλέχθη, Μοναστήριον τῆς Θεοτόκου. Οὗτοι, πράγματι, μεταβάντες ἐκεῖ, εὗρον ἐνταφιασμένον τὸ ἅγιον λείψανον καὶ ἵνα λάβουν μεγαλυτέραν τὴν ἐντύπωσιν ἐκ τοῦ μαρτυρίου αὐτοῦ, ἐξέθαψαν τοῦτο, ὁμοῦ μετ’ ἄλλων Ἱερέων καὶ Χριστιανῶν. Καὶ τότε εἶδον τοῦτο τὸ θαυμάσιον. Ἂν καὶ τὸ ἅγιον λείψανον εὑρίσκετο ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ἐντὸς τῶν ὑδάτων τοῦ ποταμοῦ, καθὼς ὁ Ἰωνᾶς ἐντὸς τῆς κοιλίας τοῦ κήτους, ὅμως οὐδεμίαν ἀλλοίωσιν ἢ δυσοσμίαν εἶχεν, ἀλλ’ εὐωδίαζεν ὁλόκληρον καὶ ἐφαίνετο ὡσὰν νὰ ἐκοιμᾶτο. Καὶ ἀφοῦ ἠσπάσθησαν τοῦτο μὲ βαθεῖαν εὐλάβειαν, τὸ ἐνεταφίασαν πάλιν.

Ἐκείνην δὲ τὴν στιγμὴν ἔτυχε νὰ εὑρίσκεται ἐκεῖ δαιμονιζομένη τις γυνή, ἥτις ἀπὸ τόπους μακρινοὺς ἠκολούθει τὸν Ἅγιον ζῶντα, ποθοῦσα τὴν θεραπείαν της. Εὐθὺς δὲ ὡς εἶδεν ἀνοιγόμενον τὸν τάρον τοῦ Ἁγίου ἐταράχθη σφόδρα ἀπὸ τὸ δαιμόνιον, μετ’ ὀλίγον δὲ ἰατρεύθη τελείως, δοξάζουσα τὸν Θεὸν καὶ τὸν Ἅγιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Πιθανῶς τὰ Δωδεκάνησα ἢ τὰς Κυκλάδας, ὅπου ἐδίδασκεν ὁ ἀδελφός του.

[2] Ἡ πόλις καὶ ἡ νῆσος Λευκάς.

[3] Κορυφοὶ καὶ Κορυφώ· ὀνομασία τῆς νήσου καὶ τῆς πόλεως Κερκύρας κατὰ τοὺς Βυζαντινοὺς χρόνους.

[4] Καβάϊα· πόλις τῆς Ἀλβανίας πλησίον τοῦ Δυρραχίου.

[5] Λυκούρσιον· τοποθεσία τῆς Ἀλβανίας βορειοανατολικῶς τῆς πόλεως τῶν Ἁγίων Σαράντα.

[6] Πιθανῶς πρόκειται περὶ τῆς Κορυτσᾶς, πόλεως τῆς Β. Ἠπείρου.

[7] Ρώσους.

[8] Ρωσίαν.

[9] Βεράτιον· κωμόπολις τῆς σημερινῆς Ἀλβανίας, εἰς τὴν ἐνδοχώραν τοῦ Αὐλῶνος, ὅπου καὶ πετρελαιοπηγαί.

[10] Ἐν τῇ θέσει ταύτῃ, μετὰ τὴν ἀνακομιδὴν τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου, ἀνηγέρθη Ναὸς ἐπ’ ὀνόματι τούτου τιμώμενος, διὰ κοινῆς μὲν συνδρομῆς, πρωτοβουλίᾳ δὲ τοῦ Ἀλῆ πασᾶ τῶν Ἰωαννίννων, ὅστις ἐχάρισεν εἰς τὸν Ναὸν καὶ ἱκανὰς γαίας, διότι προεῖπεν εἰς αὐτὸν ὁ Ἅγιος τὴν μέλλουσαν δόξαν του καὶ προσδιώρισε καὶ τὸν καιρόν, καθ’ ὃν ἔμελλε νὰ δοξασθῇ, εἰς μίαν τριακονταετίαν, τὰ ὁποῖα εἶδεν ἐντελῶς πραγματοποιούμενα. Τὴν δὲ σεβασμίαν τοῦ Ἁγίου Κάραν λαβὼν ὁ ἴδιος ὁ Ἀλῆ καὶ καταθέσας εἰς χρυσαργυρᾶν θήκην, παρέδωκεν εἰς τὴν σύζυγον αὐτοῦ Βασιλικήν, ἥτις διετήρει αὐτὴν μετὰ τῶν ἄλλων ἱερῶν Εἰκόνων προσφέρουσα τὸ αὐτὸ σέβας· τὴν χρυσαργυροθήκην δὲ ἐκείνην ἀνοίξας ἡμέραν τινὰ ὁ πασᾶς, καὶ ἀσκαρδαμυκτὶ θεωρῶν τοῦ Ἁγίου τὴν Κάραν, παρόντων καὶ ἄλλων, εἶπε τὰ ἑξῆς· «Ὦ ἁγία Κεφαλή, ὅσα μοὶ εἶπες εἰς τὸ Τεπελένι ὅλα μοὶ τὰ ἔδωκεν ὁ Θεός· ἀληθῶς εἶσαι Ἅγιος καὶ παρὰ Θεοῦ ἀπεσταλμένος, λυποῦμαι δὲ πολὺ διότι δὲν ἐνεθυμήθην νὰ σὲ ἐρωτήσω τότε καὶ ποῖον τέλος θὰ λάβω». Τὸ δὲ περὶ τῆς προφητικῆς χάριτος ἣν εἶχε παρὰ Θεοῦ ὁ βιογραφούμενος Ἅγιος, ἐπισφραγίζεται καὶ ἐκ τούτου, ὅτι διερχόμενος ποτὲ τὰ ὄρη τῶν Καλαβρυτῶν χάριν τοῦ κηρύγματος, ἔστη καὶ εἶπε θεωρῶν αὐτά· «Εὐλογημένα τὰ ὄρη ταῦτα, ἅτινα θέλουν σώσει ἐντὸς ὀλίγου ἀπείρους ψυχάς». Προέλεγε δὲ οὕτω τὴν Ἐπανάστασιν, τοὺς ἐντεῦθεν καταδιωγμοὺς καὶ ὅτι ἔμελλον ἐκεῖ νὰ καταφύγωσι πληθὺς γυναικοπαίδων ὅπως σωθῶσι, τοῦθ’ ὅπερ καὶ ἐγένετο.

[11] Τὰς τρίχας ταύτας, ὡς ὑποσημειοῖ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, πιθανῶς οἱ μαθηταί του ἔλαβον πρὸ τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου του, ὅταν τὸ ἐξέθαψαν διὰ νὰ τὸ ἀσπασθοῦν.