Βίος (κατὰ πλάτος) καὶ πολιτεία τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΗΤΑ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς Μηδικίου.

Ἐτόλμησε, δηλαδή, ὁ δεκαεπταπηχυαῖος κροκόδειλος τῆς αἰώτιδος λίμνης νὰ εἴπῃ τὰς μὲν σεπτὰς καὶ ἁγίας Εἰκόνας εἴδωλα, διότι ἀπεικονίζουν τὴν ἐντέλειαν τῶν πρωτοτύπων, τοὺς δὲ προσκυνοῦντας αὐτάς, ἑλληνόφρονας καὶ εἰδωλολάτρας, ὁ ἀληθῶς ἰουδαιόφρων καὶ ἀμετανόητος ἀρνητὴς τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὄχι δὲ μόνον τὰς βλασφημίας ταύτας ἐξέφραζεν, ἀλλὰ καὶ τὰς ἐδογμάτιζε. Καὶ ἰδιαιτέραν ψευδοσύνοδον ὑπούλως καὶ διὰ χρημάτων καλέσας, ἵνα δὲ καλλίτερον εἴπω, δολίως προσελκύσας ὑπὸ τὴν θέλησίν του, τὴν βέβηλον καὶ ἄθεον προϋπέγραψε καὶ συνέγραψε ἀψήφιστον ψῆφον καὶ εἰς ἀνάθεμα καθυπέβαλε τοὺς εὐσεβεῖς προσκυνητὰς τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ὁ ὄντως ἐλεεινὸς καὶ ἄξιος ἀναθέματος τοῦ ὁποίου καὶ ἔτυχεν. Ἔβλεπέ τις δὲ τότε τὴν μορφὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς τεκούσης Αὐτὸν Ὑπεραγίας Θεοτόκου ριπτομένας κατὰ γῆς καὶ ρυπουμένας, πτυομένας, πατουμένας, χρισμένας δι’ ἀσβέστου, διὰ πηλοῦ ἀλειφομένας, προκειμένας δὲ ὡς παίγνιον.

Ἀλλὰ φεῦ! καὶ τὸ ἀκόμη φρικτότερον θέαμα. Ἔβλεπέ τις τὸν Ἰησοῦν μου καὶ πάλιν προδιδόμενον καὶ πάσχοντα καὶ ἀνασταυρούμενον ἐν τῇ Εἰκόνι αὐτοῦ. Ἀντὶ δὲ τῶν θειοτάτων τούτων μορφῶν, ἔβλεπε τυπούμενα εἰς τοὺς Ναοὺς καὶ εἰς τὰς βασιλικὰς στοὰς τὰ ὁμοιώματα τοῦ γυπὸς καὶ τοῦ κόρακος καὶ τὰ τέθριππα ἅρματα τῶν ἡνιόχων, τῶν ἱπποδρομιῶν. Περισσότερον δὲ πασῶν τῶν ἁγίων μορφῶν ἀπηχθάνετο ὁ τύραννος τὴν τῆς Θεομήτορος, τῆς Δεσποίνης ἡμῶν καὶ Κοσμοσώστιδος, διότι δι’ αὐτῆς οἱ πιστοὶ ἀνέπεμπον τὰς ἱκεσίας των καὶ ἐτέλουν τὰς παννυχίους στάσεις των. Καὶ διὰ ταύτης παρεκίνουν μετὰ δακρύων εἰς πρεσβείαν τοῦ Υἱοῦ Αὐτῆς καὶ Θεοῦ. Ἐπὶ πλέον δὲ ἐβλασφήμει καὶ ἠρνεῖτο ταύτην ἐξ ὁλοκλήρου, ὡς μὴ δυναμένην μετὰ τὸν τόκον νὰ μεσιτεύῃ προσεπάθει δὲ νὰ ἀποδείξῃ τὸν λόγον, ὁ ἄλογος. Ὅθεν ἡμέραν τινά, εὑρισκομένων πλησίον αὐτοῦ πολλῶν ἐκ τῶν ὁμοφρόνων του, ἐγέμισεν ἓν μανδήλιον μὲ χρυσὸν καὶ ἐπιδεικνύων τοῦτο αἰωρούμενον ἠρώτησε· «Πόσον, ὦ φίλοι μου, ἀξίζει τοῦτο;». Ἐκεῖνοι δὲ ἀπήντησαν, ὅτι μεγίστην ἀξίαν ἔχει. Τότε ἐκεῖνος ρίψας τὸν περιεχόμενον χρυσὸν καὶ κινῶν τὸ μανδήλιον κενὸν εἰς τὸν ἀέρα, ἠρώτησε πάλιν· «Καὶ τώρα ποίαν ἀξίαν ἔχει;». Ἐπειδὴ δὲ οὐδεὶς ἐτόλμησε νὰ ἀπαντήσῃ, ὤ τῆς βραδύτητος τῆς θείας Δίκης! ἐξήμεσε λόγον παράνομον ὁ ἀκάθαρτος, ὅτι οὕτω καὶ ἡ Μαρία, ὅτε εἶχε τὸν Χριστὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς εἶχεν ἀξίαν, μετὰ δὲ τὴν γέννησιν οὐδεμίαν ἀξίαν εἶχεν, ἀλλ’ ἦτο ὡς μία τῶν συνήθων γυναικῶν, καὶ ὅτι ἑπομένως οἱ φρόνιμοι, ὡς ἐγώ, εἶπε, πρέπει νὰ σκέπτωνται.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Μονὴ τοῦ Μηδικίου εὑρίσκετο πλησίον τῆς Τριγλίας, τῶν σημερινῶν δηλαδὴ Μουδανιῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου εὑρίσκοντο καὶ αἱ Μοναὶ τοῦ Χηνολάκκου, τοῦ Βαθέος Ρύακος καὶ ἡ τῆς Πελεκητῆς, περὶ ἧς βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 26.

[2] Ἐνταῦθα ὁ συγγραφεὺς ὑπαινίσεται τοὺς λεοντωνύμους εἰκονομάχους βασιλεῖς Λέοντα Γʹ, Λέοντα Δʹ καὶ Λέοντα Εʹ.

[3] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ην) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ IBʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[5] Περὶ τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τοῦ Νέου τοῦ Ὁμολογητοῦ βλέπε εἰς τὴν κηʹ (28ην) Νοεμβρίου ἐν τόμῳ IΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[6] Ἡ Καισάρεια ἡ ἐν Βιθυνίᾳ ἦτο μικρὰ πόλις κειμένη πλησίον τῆς Προύσης, ἐκαλεῖτο δὲ καὶ Σμυρδάλεια ἢ Σμυρδιανή.

[7] Περὶ τοῦ Ἀναστασίου τούτου βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ τῇ ιβʹ (12ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» καθὼς καὶ σχετικὴν ὑποσημείωσιν εἰς τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀναστασίου Ἀρχιεπισκόπου Ἱεροσολύμων, ἐν τόμῳ Βʹ, τῇ ιʹ (10ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου.

[8] Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀντέστη τὸ πρῶτον εἰς τὸ παράνομον διαζύγιον καὶ τὸν ἐπακολουθήσαντα παράνομον δεύτερον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου Ϛʹ υἱοῦ τῆς Εἰρήνης, μετὰ τῆς Θεοδότης ἐξαδέλφης αὐτοῦ τούτου τοῦ Θεοδώρου. Ὁ Θεόδωρος δὲν ἐδελεάσθη οὔτε ἀπὸ τὰς πλουσίας ὑποσχέσεις, οὔτε ἀπὸ τὰς ἀπειλὰς τοῦ βασιλέως, οὔτε ἀπὸ τὴν συγγένειαν αὐτοῦ μετὰ τῆς νέας βασιλίσσης, ἀλλ’ ἤλεγξε καὶ ἀφώρισε τὸν βασιλέα, διότι διαζευχθεὶς τὴν νόμιμον σύζυγόν του, τὴν Μαρίαν, τὴν ὁποίαν ἠνάγκασε νὰ γίνῃ Μοναχή, συνεζεύχθη τὴν θαλαμηπόλον τῆς μητρός του Θεοδότην. Συνεπείᾳ τούτου ἐξωρίσθη εἰς Θεσσαλονίκην τῷ 795, ὁπόθεν ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 797 μετὰ τὴν ἔκπτωσιν τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου. Τὸ δεύτερον ἀντέστη εἰς τὴν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Νικηφόρου τοῦ Αʹ γενομένη ἀποκατάστασιν εἰς τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἀξίωμα τοῦ Ἱερέως Ἰωσήφ, ὅστις, ἐπειδὴ παρανόμως καὶ ἄνευ ἀδείας Ἐπισκοπικῆς εἶχε τελέσει τὸν ἔκθεσμον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου καὶ τῆς Θεοδότης, εἶχε καθαιρεθῆ ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου. Συνεπείᾳ τούτου ὁ Θεόδωρος ἐξωρίσθη εἴς τινα νῆσον ἐν τῇ Προποντίδι τῷ 809, ἐξ ἧς ἐπανέφερεν αὐτὸν τιμητικῶς εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 811, ὁ Μιχαὴλ Αʹ ὁ Ραγκαβέ. Τὸ τρίτον ἀντέστη ὁ Θεόδωρος εἰς τὸν εἰκονομάχον Λέοντα Εʹ τὸν Ἀρμένιον καὶ ἐξωρίσθη εἰς διαφόρους τόπους, ὁπόθεν, μετὰ πενταετῆ περίπου ἐξορίαν, ἐπανῆλθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπὶ Μιχαὴλ Βʹ τοῦ Τραυλοῦ.

[9] Κουροπαλάτης: φροντιστὴς τοῦ Παλατίου, ὑπασπιστὴς τῶν ἀνακτόρων.

[10] Ὁ Ἄχαρ ἦτο Ἰσραηλίτης ἐκ τῆς φυλῆς Ἰούδα, ὅστις, παρὰ τὴν αὐστηρὰν ἀπαγόρευσιν τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, λαβὼν λάφυρα ἀπὸ τὴν πρὸ ὀλίγου κυριευθεῖσαν ὑπὸ τῶν Ἰσραηλιτῶν Ἱεριχώ, τὴν ὁποίαν ὁ ἀρχηγὸς ἐκεῖνος τοῦ λαοῦ εἶχε κηρύξει «ἀνάθημα τῷ Κυρίῳ», ἀφιερωμένην δηλαδὴ εἰς τὸν Κύριον, ἐγένετο ἀφορμὴ σοβαρᾶς ἥττης τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ἐφ’ ᾧ καὶ ὑπέστη τὸν διὰ λιθοβολισμοῦ θάνατον ἐν Ἀχώρ, νοτίως τῆς Ἱεριχοῦς (Ἰησ. Ναυῆ ϛʹ 15-18, ζʹ 12-6).