Τῇ ΚΘ’ (29ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ΙΑΣΟΝΟΣ καὶ ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΥ.

Τότε ἡ τοῦ Θεοῦ παῖς Κερκύρα προστρέξασα εἶπε πρὸς τὴν ἄρκτον, ὡς εἰς χειραγωγούμενον ἀρνίον· «Σὲ ὁρκίζω εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ, ἄφες αὐτὸν ἵνα ἀκούσῃ τοὺς λόγους μου». Τότε ἡ ἄρκτος, ὡς ἐντραπεῖσα, ἄφησε τὸν ἄνθρωπον καὶ ἀπελθοῦσα ἐξηπλώθη ἐπὶ τῆς φωλεᾶς της. Ἠρώτησε τότε, ἡ Ἁγία τὸν αἰθίοπα· «Διὰ ποῖον σκοπὸν ἦλθες ἐδῶ;». Ἐκεῖνος ἀπεκρίθη· «Ὁ ἔπαρχος Καρπιανὸς μὲ ἀπέστειλεν». Εἶπε πάλιν ἡ Μάρτυς πρὸς αὐτόν· «Ἰδού, τὸ ἄλογον θηρίον, εὐθὺς ὡς ἤκουσε τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ηὐλαβήθη· καὶ σύ, λογικῆς φύσεως ὤν, εἰς τοιαύτας ἀσωτίας διάγεις, ὦ ἄθλιε;». Κατατρομάξας τότε ὁ αἰθίοψ προσέπεσεν εἰς τοὺς πόδας τῆς παρθένου καὶ εἶπε· «Σὲ παρακαλῶ, πρόσταξόν με νὰ ἐξέλθω ἐντεῦθεν ἀβλαβὴς καὶ πιστεύω εἰς τὸν Θεόν σου». Ἡ δὲ Μάρτυς εἶπε· «Μὴ φοβοῦ τὸ θηρίον, ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν. Διότι τὸ θηρίον τρώγει τὰς σάρκας τὰς διὰ τοῦ θανάτου διαλυομένας, ἡ δὲ ἁμαρτία τὴν ἀθάνατον ψυχὴν καταστρέφει, αἰωνίως ταύτην κολάζουσα». Ἐζήτησε τότε ὁ αἰθίοψ νὰ τοῦ δοθῇ σημεῖον τῆς Πίστεως καὶ νὰ ἀπομακρυνθῇ. Ἡ δὲ Ἁγία, λαβοῦσα ξύλον, κατεσκεύασεν ἀμέσως Σταυρὸν καὶ παρέδωσε τοῦτον εἰς τὸν αἰθίοπα εἰποῦσα· «Τοῦτο εἶναι τὸ σημεῖον τῆς Πίστεως πίστευε εἰς τὸν Χριστὸν καὶ θέλεις σωθῆ». Ἀφοῦ δὲ ὠνόμασε τοῦτον Χριστόδουλον, προσέταξε νὰ ἀπέλθῃ. Ἐκεῖνος δὲ ἠρώτησε τὴν Ἁγίαν· «Σὲ παρακαλῶ, δέσποινα καὶ κυρία, δίδαξόν με τὶ νὰ ἀποκρίνωμαι εἰς τοὺς ἐρωτῶντας με». Ἀπεκρίθη ἡ Ἁγία· «Οὐδὲν ἕτερον νὰ ἀποκρίνεσαι, ἢ τοῦτο μόνον. Τὸν Χριστὸν ζητῶ, Αὐτὸν ποθῶ καὶ Αὐτὸν προσκυνῶ».

Λαβὼν λοιπὸν ὁ Χριστόδουλος τὴν τελειότητα τῆς Πίστεως, ἔφυγεν ἐκεῖθεν. Κρατῶν δὲ τὸν Σταυρόν, διήρχετο διὰ μέσου τῆς πόλεως, κηρύττων μετὰ παρρησίας τὰ θαυμάσια τοῦ Χριστοῦ καὶ κραυγάζων· «Τὸν Χριστὸν ζητῶ, Αὐτὸν ποθῶ καὶ Αὐτὸν προσκυνῶ». Ἐρωτώμενος δὲ παρὰ πολλῶν τὶ σημαίνουσι ταῦτα, οὐδὲν ἄλλο ἔλεγεν, εἰ μὴ μόνον τὸν λόγον τὸν ὁποῖον ἔμαθε παρὰ τῆς Ἁγίας παρθένου. Κατὰ δὲ τὴν ἑπομένην, ἀνεγερθέντος βήματος πρὸ τῆς πύλης τῆς πόλεως, ἐκάθισεν ἐπ’ αὐτοῦ ὁ ἔπαρχος, ἵνα ἀνακρίνῃ. Προσέταξε λοιπὸν νὰ φέρουν ἐνώπιόν του ἀμέσως τὸν αἰθίοπα, ὅστις πάραυτα ὡδηγήθη κρατῶν τὸν Σταυρόν. Παρατηρήσας τότε τοῦτον ὁ ἔπαρχος ἀγρίως καὶ μετὰ φθόνου, εἶπε· «Σκοτεινόμορφε καὶ δυσειδέστερε παντὸς ζῴου, τέρας φρικτὸν καὶ πρόσωπον ἐλεεινὸν καὶ μιαρώτατον, δὲν εἶχες τίποτε ἄλλο νὰ πράξῃς, παρὰ νὰ συναρπαγῇς ἁπὸ τὴν πλάνην τῆς κατηραμένης ἐκείνης κόρης;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τύμβος κυρίως ἐκαλεῖτο παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ὁ λοφοειδὴς τάφος, ὁ σχηματισμένος ἐκ συσσωρευμένου πέριξ τοῦ τάφου χώματος. Ἐκαλεῖτο δὲ οὕτως καὶ ἡ ἐπιτύμβιος στήλη ἢ λίθος ὁ ἐπὶ τοῦ τάφου τιθέμενος, γενικώτερον δὲ ὁ τάφος.

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὡς εἶναι γνωστὸν ἀπὸ ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέαν, τὸ ὁποῖον ἐξεφώνησεν ἐν αὐτῷ ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Κερκύρας Ἀρσένιος, διετηρήθη ὡς εἶχε μέχρι τῶν μέσων τοῦ ΙΒʹ αἰῶνος. Ὀλίγον βραδύτερον καὶ πιθανώτατα ὑπερμεσοῦντος τοῦ αὐτοῦ ΙΒʹ αἰῶνος ὁ Ναὸς ἀνῳκοδομήθη ἐκ βάθρων, ὡς ἔχει νῦν, ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ὑπηρετοῦντος ἐφημερίου Στεφάνου, μετωνομάσθη δὲ μετὰ τὴν ἀνοικοδόμησίν του ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου διὰ τοὺς ἐν αὐτῷ εὑρισκομένους τάφους τῶν Ἁγίων. Τοῦτο μαρτυρεῖται ἐκ δύο ἐπιγραφῶν ἐντετειχισμένων ἐπὶ τῆς δυτικῆς προσόψεως τοῦ Ναοῦ, ἑκατέρωθεν τῆς εἰσόδου. Ἐντὸς τοῦ Ναοῦ τούτου καὶ κάτωθεν τοῦ δεσποτικοῦ καὶ τοῦ διακονικοῦ, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς ὡραίας πύλης, σῴζονται μέχρι σήμερον οἱ τάφοι τῶν Ἁγίων.

Ὁ Ναὸς οὗτος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου, ᾠκοδομημένος εἰς σχῆμα Ἑλληνικοῦ Σταυροῦ, διὰ μικροῦ θόλου καὶ τριῶν ἀρχαίων μονολίθων κιόνων κεκοσμημένος ἔσωθεν, παρουσιάζει ἐξαίρετον δεῖγμα μικρῶν Βυζαντινῶν Ἐκκλησιῶν, ὅστις μετὰ τοῦ εἰς τὸ χωρίον τῶν Νυμφῶν Ναοῦ τοῦ Ἐσταυρωμένου εἶναι οἱ μόνοι ἐν Κερκύρᾳ Ναοὶ οἱ ἄχρι τοῦδε διασῴζοντες τὸν Βυζαντινὸν ρυθμόν. Ἡ δὲ Μεγάλη Ἐκκλησία, τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ ἴδιος ὁ βασιλεὺς Σεβαστιανός, ταυτίζεται ἐκ τῆς λαϊκῆς παραδόσεως πρὸς τὴν σημερινὴν βασιλικὴν τῆς Παλαιοπόλεως Κερκύρας. Κατὰ τὴν παράδοσιν ταύτην ὁ Ναὸς οὗτος τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Κερκύρας, τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως Κερκυλλίνου, εἶναι θεματοφύλαξ πλουσίων θησαυρῶν κεκρυμμένων εἰς τὰς κατακόμβας αὐτοῦ, τῶν ὁποίων ἡ εἴσοδος εὑρίσκεται εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Ναοῦ τούτου.

[3] Πρόκειται κατὰ τὴν λαϊκὴν παράδοσιν περὶ τοῦ ἔτι καὶ νῦν σῳζομένου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Κερκύρας, περὶ οὗ βλέπε ἐν τῇ ἀνωτέρω ὑποσημειώσει.