Τῇ ΚΘ’ (29ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ΙΑΣΟΝΟΣ καὶ ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΥ.

Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς παρὰ τῆς θυγατρός του λεγόμενα, ἐσκοτίσθη τὸν νοῦν καὶ ἠλλοιώθη τὸ πρόσωπον αὐτοῦ. Ἐλυπεῖτο λοιπὸν σφόδρα καὶ ὠργίζετο. Ὠργίζετο μὲν ὡς περιφρονηθείς, ἐλυπεῖτο δὲ ὡς ἐλθὼν εἰς ἀμηχανίαν. Διασπασθεὶς λοιπὸν κατὰ τὴν ψυχήν, προσεκάλεσε τὸν ἔπαρχον Καρπιανὸν καὶ συνεσκέφθη μετ’ αὐτοῦ διὰ τὰ περὶ τὴν κόρην συμβάντα. Ὁ δὲ Καρπιανὸς εἶπε· «Παραχώρησον ὀλίγον χρόνον, βασιλεῦ, εἰς τὴν μαινομένην, ἵνα παραδιδομένη εἰς ἀνάπαυσιν μεταβληθῇ πρὸς τὸ καλλίτερον». Ἡ δὲ βασιλόπαις τὸν δοθέντα πρὸς αὐτὴν καιρὸν δι’ ἀνάπαυσιν διέθεσεν εἰς καλὴν πρᾶξιν. Διότι ἀπεκδυθεῖσα τὸν πολύτιμον στολισμόν, τὸν ὁποῖον ἔφερεν, ἤτοι τοὺς ἐπὶ τοῦ μετώπου πολυτίμους λίθους καὶ μαργαρίτας, τὰ πολυτελῆ ἐνώτια, τὰ περιδέραια, τοὺς δακτυλίους καὶ τὸ χρυσοκέντητον ἔνδυμα, ὡς καὶ ὅλα τὰ ἄλλα, διένειμε ταῦτα κρυφίως, εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ γενναίως κατηύθυνεν ἑαυτὴν πρὸς τὸν δρόμον τῆς ἀθλήσεως. Τοῦτο μαθὼν ὁ θεόμαχος πατήρ της καὶ βρυχηθεὶς ὡς λέων, παρέδωκεν αὐτὴν εἰς τὸν ἔπαρχον, ὁρκίσας αὐτὸν ἐνώπιον τῶν θεῶν νὰ ἐπιβάλῃ εἰς ταύτην δεινὰς τιμωρίας, ἐὰν δὲν ἤθελε νὰ μεταπεισθῆ.

Τότε ὁ ἔπαρχος, τὸν μὲν Σατορνῖνον καὶ τοὺς μετ’ αὐτοῦ διέταξε νὰ ἐπαναφέρουν εἰς τὴν φυλακήν. Παραλαβὼν δὲ ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ πατρὸς αὐτῆς τὴν ἁγίαν Κερκύραν, τὴν ὡδήγησεν εἴς τι χωρίον ἔξω τῆς πόλεως, κείμενον ἐπὶ χαμηλοῦ γηλόφου. Τότε συνηθροίσθη ἐκεῖ πλῆθος πολὺ, ὥστε ἐπλημμύρισεν ἐξ ἀνθρώπων ὁλόκληρον τὸ χωρίον καὶ ἐθρήνουν πάντες, ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες, διὰ τὴν κόρην. Διότι ἦτο πράγματι ἄξιον θρήνων καὶ συμπαθείας τὸ θέαμα. Κόρη ὡραιοτάτη, παρθένος ἁγνή, συγχρόνως δὲ εἰς τὸ ἄνθος τῆς ἡλικίας της καὶ θυγάτηρ βασιλέως, νὰ σύρεται βιαίως ὑπὸ στρατιωτῶν, τῶν μὲν προπορευομένων, τῶν δὲ ἀκολουθούντων καὶ βιαζόντων αὐτὴν νὰ βαδίζῃ ταχέως, μὲ τρόπον βάναυσον. Κατὰ πρῶτον λοιπὸν ὁ ἔπαρχος διὰ θωπευτικῶν λόγων προσεπάθει νὰ καταστείλῃ τὸ ἀήττητον θάρρος τῆς Μάρτυρος. Ὅμως οὐδὲν ἐπετύγχανεν. Ἤρχισε λοιπὸν νὰ ἐκτελῇ τὴν προσταγὴν τοῦ βασιλέως. Τοσοῦτον δὲ κατέκοψεν αὐτὴν καὶ τοσαῦτα τραύματα τῆς ἐπροξένησεν, ὥστε, ἐκ τῆς τοῦ αἵματος ροῆς, ἐνόμιζον οἱ ὁρῶντες, ὅτι τὸ τυπτόμενον δὲν εἶναι σῶμα ἀνθρώπινον ἀλλὰ σφάγιον, ἐξ οὗ εἶχεν ἐκδαρῆ τὸ δέρμα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τύμβος κυρίως ἐκαλεῖτο παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ὁ λοφοειδὴς τάφος, ὁ σχηματισμένος ἐκ συσσωρευμένου πέριξ τοῦ τάφου χώματος. Ἐκαλεῖτο δὲ οὕτως καὶ ἡ ἐπιτύμβιος στήλη ἢ λίθος ὁ ἐπὶ τοῦ τάφου τιθέμενος, γενικώτερον δὲ ὁ τάφος.

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὡς εἶναι γνωστὸν ἀπὸ ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέαν, τὸ ὁποῖον ἐξεφώνησεν ἐν αὐτῷ ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Κερκύρας Ἀρσένιος, διετηρήθη ὡς εἶχε μέχρι τῶν μέσων τοῦ ΙΒʹ αἰῶνος. Ὀλίγον βραδύτερον καὶ πιθανώτατα ὑπερμεσοῦντος τοῦ αὐτοῦ ΙΒʹ αἰῶνος ὁ Ναὸς ἀνῳκοδομήθη ἐκ βάθρων, ὡς ἔχει νῦν, ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ὑπηρετοῦντος ἐφημερίου Στεφάνου, μετωνομάσθη δὲ μετὰ τὴν ἀνοικοδόμησίν του ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου διὰ τοὺς ἐν αὐτῷ εὑρισκομένους τάφους τῶν Ἁγίων. Τοῦτο μαρτυρεῖται ἐκ δύο ἐπιγραφῶν ἐντετειχισμένων ἐπὶ τῆς δυτικῆς προσόψεως τοῦ Ναοῦ, ἑκατέρωθεν τῆς εἰσόδου. Ἐντὸς τοῦ Ναοῦ τούτου καὶ κάτωθεν τοῦ δεσποτικοῦ καὶ τοῦ διακονικοῦ, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς ὡραίας πύλης, σῴζονται μέχρι σήμερον οἱ τάφοι τῶν Ἁγίων.

Ὁ Ναὸς οὗτος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου, ᾠκοδομημένος εἰς σχῆμα Ἑλληνικοῦ Σταυροῦ, διὰ μικροῦ θόλου καὶ τριῶν ἀρχαίων μονολίθων κιόνων κεκοσμημένος ἔσωθεν, παρουσιάζει ἐξαίρετον δεῖγμα μικρῶν Βυζαντινῶν Ἐκκλησιῶν, ὅστις μετὰ τοῦ εἰς τὸ χωρίον τῶν Νυμφῶν Ναοῦ τοῦ Ἐσταυρωμένου εἶναι οἱ μόνοι ἐν Κερκύρᾳ Ναοὶ οἱ ἄχρι τοῦδε διασῴζοντες τὸν Βυζαντινὸν ρυθμόν. Ἡ δὲ Μεγάλη Ἐκκλησία, τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ ἴδιος ὁ βασιλεὺς Σεβαστιανός, ταυτίζεται ἐκ τῆς λαϊκῆς παραδόσεως πρὸς τὴν σημερινὴν βασιλικὴν τῆς Παλαιοπόλεως Κερκύρας. Κατὰ τὴν παράδοσιν ταύτην ὁ Ναὸς οὗτος τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Κερκύρας, τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως Κερκυλλίνου, εἶναι θεματοφύλαξ πλουσίων θησαυρῶν κεκρυμμένων εἰς τὰς κατακόμβας αὐτοῦ, τῶν ὁποίων ἡ εἴσοδος εὑρίσκεται εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Ναοῦ τούτου.

[3] Πρόκειται κατὰ τὴν λαϊκὴν παράδοσιν περὶ τοῦ ἔτι καὶ νῦν σῳζομένου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Κερκύρας, περὶ οὗ βλέπε ἐν τῇ ἀνωτέρω ὑποσημειώσει.