Τῇ ΚΘ’ (29ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ΙΑΣΟΝΟΣ καὶ ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΥ.

Ἐθαύμαζον δὲ καὶ ἔλεγον, ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἀντιδοξάζει τοὺς δοξάζοντας Αὐτόν. Πάντα δὲ ταῦτα τὰ συμβάντα ἀνήγγειλεν ὁ Θεοδόσιος καὶ οἱ ἄλλοι ἀδελφοὶ εἰς τοὺς Ἁγίους Ἰάσονα καὶ Σωσίπατρον παραμένοντας εἰς τὴν φυλακήν. Διότι οὐδεὶς ἐκ τῶν πιστῶν ἠμποδίζετο παρ’ οὐδενὸς νὰ βλέπῃ τούτους.

Κατόπιν ὡδήγησαν ἔξω τῆς πόλεως καὶ τοὺς περὶ τὸν Σατορνῖνον, σκάψαντες δὲ λάκκον καὶ στήσαντες λέβητας, ἔρριψαν ἐντὸς τούτων πίσσαν, ἔλαιον καὶ κηρὸν καὶ ἀφοῦ ἤναψαν πυράν, ἔρριψαν ἐντὸς τῶν λεβήτων τοὺς Ἁγίους. Οὕτω ἐν τῷ βρασμῷ τῶν λεβήτων ἐτελειοῦντο οἱ Ἅγιοι, δοξάζοντες καὶ ὑμνοῦντες τὸν Θεόν. Ὁ δὲ μακάριος Σατορνῖνος, ἐρχόμενος εἰς τὸ Μαρτύριον, προσηύχετο λέγων· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ σώσας τὸν ληστήν, τὸν ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ Θεόν Σε ὁμολογήσαντα, σῶσον καὶ ἐμὲ τὸν ἀνάξιον δοῦλόν Σου καὶ ἀποδεχόμενος τὴν ὁμολογίαν μου τῆς πρὸς Σὲ Πίστεως, μνήσθητί μου ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου». Ἠκούσθη δὲ παρὰ πάντων φωνὴ ἄνωθεν λέγουσα· «Θάρρει καὶ ἀγάλλου, Μάρτυς τῆς ἀληθείας. Διότι εἰσηκούσθη ἡ προσευχή σου. Δεῦρο λοιπὸν εἰς τοὺς κόλπους τοῦ Ἀβραὰμ μετὰ τῶν φίλων σου καὶ ἀπολάμβανε τοῦ στεφάνου τῆς ἀφθαρσίας». Ὡς δὲ ἡ φωνὴ αὕτη ἠκούσθη, ἐπίστευσε τὸ πλεῖστον τῶν πολιτῶν, πάντες δὲ οὗτοι ἐβόων· «Ἂς ἀκούσῃ ὁ βασιλεὺς καὶ πάντες οἱ μετ’ αὐτοῦ, ὅτι καὶ ἡμεῖς Χριστιανοὶ εἴμεθα». Ταῦτα ἰδὼν ὁ Ἅγιος Σατορνῖνος ἠγάλλετο τῷ πνεύματι· προσηυχήθη δὲ καὶ πάλιν εἰπών· «Εὐχαριστῶ σοι, Κύριε ὁ Θεός μου. Εὐλογῶ, ὑμνῶ καὶ δοξάζω τὸ ὄνομά Σου τὸ Ἅγιον. Διότι ἐτάχυνας, ἵνα δείξῃς εἰς ἐμέ, τὸν ἀνάξιον δοῦλόν Σου, τὰ θαυμάσιά Σου». Βασανισθεὶς δὲ καὶ αὐτὸς ἱκανῶς ἐντὸς τοῦ λέβητος, ἐτελειώθη μετὰ τῶν ἄλλων Ἁγίων.

Γυνὴ δέ τις ἐκ τῶν εὐγενῶν, ὀνόματι Ματρῶνα, μετὰ τοῦ Θεοδοσίου τοῦ πρεσβυτέρου καὶ πάντων τῶν εἰς Χριστὸν πιστευσάντων, συναθροίσαντες μετὰ θάρρους τὰ ἱερὰ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Λείψανα, ἀπέθεσαν ταῦτα μετὰ ψαλμῶν καὶ ὕμνων καὶ λαμπρᾶς τελετῆς εἰς τύμβον τινὰ [1] ἔξω τῆς πόλεως κείμενον, ἀφοῦ κατασυνέτριψαν τὰ εἴδωλα τοῦ ἐν αὐτῷ εἰδωλείου. Μαθόντες δὲ καὶ ταῦτα οἱ ἐν τῇ φυλακῇ ἐγκεκλεισμένοι Ἅγιοι Ἀπόστολοι Ἰάσων καὶ Σωσίπατρος, ἐδόξαζον τὸν Θεὸν λέγοντες· «Ὄντως αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου» (Ψαλμ. οϛ’ 10).


Ὑποσημειώσεις

[1] Τύμβος κυρίως ἐκαλεῖτο παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ὁ λοφοειδὴς τάφος, ὁ σχηματισμένος ἐκ συσσωρευμένου πέριξ τοῦ τάφου χώματος. Ἐκαλεῖτο δὲ οὕτως καὶ ἡ ἐπιτύμβιος στήλη ἢ λίθος ὁ ἐπὶ τοῦ τάφου τιθέμενος, γενικώτερον δὲ ὁ τάφος.

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὡς εἶναι γνωστὸν ἀπὸ ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέαν, τὸ ὁποῖον ἐξεφώνησεν ἐν αὐτῷ ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Κερκύρας Ἀρσένιος, διετηρήθη ὡς εἶχε μέχρι τῶν μέσων τοῦ ΙΒʹ αἰῶνος. Ὀλίγον βραδύτερον καὶ πιθανώτατα ὑπερμεσοῦντος τοῦ αὐτοῦ ΙΒʹ αἰῶνος ὁ Ναὸς ἀνῳκοδομήθη ἐκ βάθρων, ὡς ἔχει νῦν, ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ὑπηρετοῦντος ἐφημερίου Στεφάνου, μετωνομάσθη δὲ μετὰ τὴν ἀνοικοδόμησίν του ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου διὰ τοὺς ἐν αὐτῷ εὑρισκομένους τάφους τῶν Ἁγίων. Τοῦτο μαρτυρεῖται ἐκ δύο ἐπιγραφῶν ἐντετειχισμένων ἐπὶ τῆς δυτικῆς προσόψεως τοῦ Ναοῦ, ἑκατέρωθεν τῆς εἰσόδου. Ἐντὸς τοῦ Ναοῦ τούτου καὶ κάτωθεν τοῦ δεσποτικοῦ καὶ τοῦ διακονικοῦ, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς ὡραίας πύλης, σῴζονται μέχρι σήμερον οἱ τάφοι τῶν Ἁγίων.

Ὁ Ναὸς οὗτος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου, ᾠκοδομημένος εἰς σχῆμα Ἑλληνικοῦ Σταυροῦ, διὰ μικροῦ θόλου καὶ τριῶν ἀρχαίων μονολίθων κιόνων κεκοσμημένος ἔσωθεν, παρουσιάζει ἐξαίρετον δεῖγμα μικρῶν Βυζαντινῶν Ἐκκλησιῶν, ὅστις μετὰ τοῦ εἰς τὸ χωρίον τῶν Νυμφῶν Ναοῦ τοῦ Ἐσταυρωμένου εἶναι οἱ μόνοι ἐν Κερκύρᾳ Ναοὶ οἱ ἄχρι τοῦδε διασῴζοντες τὸν Βυζαντινὸν ρυθμόν. Ἡ δὲ Μεγάλη Ἐκκλησία, τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ ἴδιος ὁ βασιλεὺς Σεβαστιανός, ταυτίζεται ἐκ τῆς λαϊκῆς παραδόσεως πρὸς τὴν σημερινὴν βασιλικὴν τῆς Παλαιοπόλεως Κερκύρας. Κατὰ τὴν παράδοσιν ταύτην ὁ Ναὸς οὗτος τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Κερκύρας, τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως Κερκυλλίνου, εἶναι θεματοφύλαξ πλουσίων θησαυρῶν κεκρυμμένων εἰς τὰς κατακόμβας αὐτοῦ, τῶν ὁποίων ἡ εἴσοδος εὑρίσκεται εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Ναοῦ τούτου.

[3] Πρόκειται κατὰ τὴν λαϊκὴν παράδοσιν περὶ τοῦ ἔτι καὶ νῦν σῳζομένου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Κερκύρας, περὶ οὗ βλέπε ἐν τῇ ἀνωτέρω ὑποσημειώσει.