Θυμικὸν δὲ μέρος τῆς ψυχῆς ὀνομάζεται ὁ θυμός, τὸν ὁποῖον ἐπιβάλλεται νὰ ἔχῃ πᾶς ἄνθρωπος. Τί δὲ εἶναι ὁ θυμός, ἄκουσον τῶν φιλοσόφων, οἵτινες λέγουν· θυμὸς εἶναι ζέσις τοῦ περικαρδίου αἵματος δι’ ἐπιθυμίαν ἀντιλυπήσεως· ἤτοι πέριξ τῆς καρδίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι συγκεντρωμένον αἷμα, τὸ ὁποῖον ὅταν σκανδαλισθῇ εἰς τίποτε ὁ ἄνθρωπος, τὸ αἷμα ἐκεῖνο τῆς καρδίας ἀνάπτει καὶ βράζει καὶ ἐξωθεῖ τὸν ἄνθρωπον, νὰ ἀντιλυπήσῃ ἐκεῖνον, ὅστις τὸν ἐλύπησεν. Ἔχει δὲ ὁ ἄνθρωπος τὸν θυμόν, διὰ νὰ θυμώνεται κατὰ τοῦ ὄφεως, δηλονότι τοῦ διαβόλου, ὡς τὸ ὁρίζει καὶ ὁ Θεολόγος Γρηγόριος. Εἰς αὐτὸν λοιπὸν τὸν ἐχθρὸν τῆς σωτηρίας μας νὰ στρέφωμεν τὸν θυμόν μας, αὐτὸν νὰ ὑβρίζωμεν, εἰς αὐτὸν νὰ κάμνωμεν κακόν, διότι αὐτὸς μᾶς ἔκαμε παροίκους, αὐτὸς μᾶς ἔβγαλεν ἀπὸ τὸν Παράδεισον, αὐτὸς μᾶς κατήντησεν εἰς ταύτην τὴν γῆν τὴν κατηραμένην. Δι’ αὐτὸν λοιπὸν ἔχει ὁ ἄνθρωπος τὸν θυμόν, ὄχι διὰ τὸν ἄνθρωπον, ὅστις εἶναι πλάσμα Θεοῦ καὶ μάλιστα ὄχι διὰ τὸν Χριστιανόν, ὅστις ἔχει τὴν αὐτὴν Πίστιν μὲ αὐτόν. Ὄχι διὰ νὰ ὀργίζεταί τινα χωρὶς ἀφορμὴν ἢ ἔστω καὶ μὲ ἀφορμήν. Ἠκούσατε λοιπὸν καὶ τὸν θυμὸν τὶς εἶναι καὶ πόθεν γίνεται.

Ἐπιθυμητικὸν δὲ μέρος τῆς ψυχῆς λέγεται ἡ ἐπιθυμία, τὴν ὁποίαν ἀνάγκη εἶναι νὰ ἔχῃ πᾶς ἄνθρωπος καὶ νὰ ἐπιθυμῇ τι ἢ καλὸν ἢ κακὸν ἢ ὁρατὸν ἤ ἀόρατον ἢ ἐπίγειον ἢ οὐράνιον· διὰ τοῦτο λέγουν καὶ οἱ φιλόσοφοι, ὅτι ἐπιθυμία εἶναι ὄρεξις πρὸς ἀπόλαυσίν τινος ἀγαθοῦ. Ὅθεν δὲν πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ ἐπιθυμῇ κάλλος μάταιον καὶ φθαρτόν, οὔτε τὰ γήϊνα ταῦτα καὶ πρόσκαιρα, ἀλλὰ τὰ αἰώνια, τὰ παντοτινά, τὸ κάλλος τοῦ Θεοῦ, τὴν λαμπρότητα τοῦ προσώπου Του, τὴν δόξαν τὴν μέλλουσαν, τὴν οὐράνιον τιμήν, τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν καὶ ὅσα εἶναι θεϊκὰ πράγματα.

Ἀπὸ ταῦτα λοιπὸν τὰ τρία μέρη τῆς ψυχῆς γίνονται καὶ αἱ ἁμαρτίαι, ὄχι διότι ὥρισεν ὁ Θεος να γίνωνται ἁμαρτίαι, ἀλλὰ διότι ἀφῆκεν ἐλευθέραν τὴν προαίρεσιν τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐκλέξῃ τὸ καλὸν ἢ τὸ κακόν. Καὶ ἀπὸ μὲν τὸ λογικὸν γίνονται ἁμαρτίαι, ὅπως αἱ βλασφημίαι, αἱ ὕβρεις, ἡ ἄρνησις τοῦ Χριστοῦ, ἤτοι ἡ ἀσέβεια καὶ ἄλλα σφάλματα καὶ πταίσματα, τὰ ὁποῖα κάμνει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν λόγον· ἀπὸ τὸ θυμικὸν δὲ γίνονται ἁμαρτίαι, ὅπως ὁ φόνος, ἡ ὀργή, ἡ ἔχθρα, τὸ μῖσος καὶ ἄλλα κακά, τὰ ὁποῖα κάμνει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν θυμόν του· ἀπὸ δὲ τὸ ἐπιθυμητικὸν γίνονται ἁμαρτίαι, ὅπως ἡ πορνεία, ὁ φθόνος, ἡ κλοπή, ἡ μοιχεία καὶ ἄλλαι ἁμαρτίαι, τὰς ὁποίας κάμνει ὁ ἄνθρωτος μὲ τὴν ἐπιθυμίαν του.