Λόγος εἰς τὴν ἐξορίαν τοῦ Ἀδάμ, ἐκ τοῦ «Θησαυροῦ» Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου Ὑποδιακόνου, τοῦ μετέπειτα γενομένου Ἐπισκόπου Λιτῆς καὶ Ρενδίνης καὶ εἶτα Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης. Ἐνταῦθα παρατίθεται διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ἐὰν ἄλλοτε δὲν ἐπροφθάσαμεν ὀρφανόν, δὲν ἐβοηθήσαμεν πτωχὸν ἢ ἀσθενῆ, τώρα τοὐλάχιστον ἂς κατορθώσωμεν ὀλίγην ἐλεημοσύνην, διὰ νὰ ἔχωμεν αὐτὴν συμβοηθὸν εἰς τὴν νηστείαν μας, διὰ νὰ μᾶς ἐνδυναμώσῃ εἰς τὴν ἀδυναμίαν τοῦ σώματος, διὰ νὰ φέρῃ καὶ πρὸς ἡμᾶς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Τὴν ἐλεημοσύνην, ἀδελφοί, ἂς ἐκτελέσωμεν, διότι καὶ ὁ Θεὸς τοὺς ἐλεήμονας ἀγαπᾷ τοὺς φιλοξένους δέχεται, τοὺς φιλοπτώχους ἐλεεῖ. Ὅσα φαγητὰ μᾶς περισσεύουν σήμερον, ἂς τὰ δώσωμεν εἰς πτωχούς, ἂς τὰ χαρίσωμεν εἰς τὸν Χριστόν ἂς μὴ τὰ ρίψωμεν αὔριον εἰς τοὺς κύνας. Ἂς μὴ μείνουν πεινασμένοι οἱ πένητες, ἐνῷ ἡμεῖς πολυτρώγομεν μέχρις ἐμέτου. Ἂς μὴ μείνουν διψασμένοι οἱ πένητες καὶ ἡμεῖς πολυπίωμεν μὲ παίγνια καὶ ὄργανα καὶ ἄλλα δαιμονικὰ τεχνάσματα. Μὴ σκορπίζωμεν τὰ χρήματά μας εἰς τοὺς παιγνιῶντας, τοὺς δὲ ὁμοπίστους μας Χριστιανοὺς ἀφήνομεν νὰ εἶναι γυμνοί. Μὴ δίδωμεν δέκα καὶ εἴκοσι ἀργύρια εἰς τὸν Αἰγύπτιον [3], ἐλεημοσύνην δὲ δὲν θέλομεν νὰ δώσωμεν· διότι θέλει ἔλθει ὥρα φοβερά, κατὰ τὴν ὁποίαν θέλομεν λησμονήσει ὅλα αὐτά, μακάριος δὲ τότε θὰ εἶναι μόνον ἐκεῖνος ὅστις ἐκυβέρνησε πτωχόν, ὅστις ἐπρόφθασεν ὀρφανόν, ὅστις ἠλέησε ξένον, ὅστις ἐχόρτασε πεινασμένον, ὅστις ἔκαμεν οἱανδήποτε ἄλλην ἀγαθοεργὸν πρᾶξιν εἰς τοὺς πένητας, ἢ ἐσύστησε σχολεῖα ἢ ἄλλα τοιαῦτα ἀγαθοεργὰ ἱδρύματα, διότι ὁ τοιοῦτος θέλει ἀξιωθῆ τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἧς τύχοιμεν καὶ ἡμεῖς πάντες ἐν Χριστῷ τῷ ἀληθινῷ Θεῷ ἡμῶν. ᾯ πρέπει δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

    

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Προφανῶς ὁ συγγραφεὺς ἐννοεῖ ἐνταῦθα τὸ ρητόν· «Οὐκ ὠφελήσουσι θησαυροὶ ἀνόμους, δικαιοσύνη δὲ ρύσεται ἐκ θανάτου» (Παρ. ιʹ 2), ὡς δικαιοσύνης λαμβανομένης ἐνταῦθα τῆς ἀρετῆς τῆς ἐλεημοσύνης. Οὕτως ἑρμηνεύει τὸ ρητὸν τοῦτο καὶ ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιμανδρίτης Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος, ὅστις ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὡς ἑξῆς ἑρμηνεύει τὸ ἐν λόγῳ ρητόν· «Οἱ παράνομοι θησαυροὶ οὐδόλως θὰ ὠφελήσουν τοὺς παρανόμους ἀνθρώπους. Ἡ ἀρετὴ ἐλεημοσύνη θὰ ἀπαλλάξῃ τὸν ἄνθρωπον ἐκ τῆς καταστροφῆς». Ὑποσημειοῖ δὲ ὁ αὐτὸς ἐκεῖσε καὶ τὰ ἑξῆς: «Δικαιοσύνη γενικῶς πᾶσα ἀρετή. Ἐδῶ μᾶλλον ἡ ἐλεημοσύνη» (Ἀρχιμ. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου «Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. 25ος, σελ. 63). Λέγει δὲ καὶ ὁ Προφητάναξ Δαβίδ· «ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνη (ἡ δικαία αὕτη πρᾶξις τῆς ἐλεημοσύνης) αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, τὸ κέρας αὐτοῦ ὑψωθήσεται ἐν δόξῃ» (Ψαλμ. ριαʹ 9).

[2] Εἶπε δηλαδὴ ὁ Ἄγγελος Ραφαὴλ πρὸς τὸν Τωβίτ· «ἐλεημοσύνη γὰρ ἐκ θανάτου ρύεται, καὶ αὕτη ἀποκαθαριεῖ πᾶσαν ἁμαρτίαν» (Τωβὶτ ιβʹ 9).

[3] Αἰγύπτιοι [ἐξ οὗ καὶ Γύφτοι]· πρόκειται περὶ τῶν Ἀθιγγάνων, οἵτινες ἦσαν πλανόδιοι ὀργανοπαῖκται τοῦ καιροῦ ἐκείνου καὶ περιερχόμενοι τὰς πόλεις καὶ τὰ χωρία καὶ μάλιστα κατὰ τὰς πανηγύρεις, διεσκέδαζον τοὺς ἀνθρώπους διὰ τῶν ὀργάνων των.