Λόγος Ἐπιτάφειος εἰς Κοιμηθέντας. Ὅτι σκιὰ εἶναι οὗτος ο κόσμος καί οἱ ἄνθρωποι εἶναι τυλιγμὲνοι εἰς αὐτὸν ὡσὰν εἰς πηλόν. Ἐκ τῆς Εὐαγγελικῆς Σάλπιγγος Μακαρίου τοῦ ἐν Πάτμῳ, διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ποῖος λοιπὸν εἶναι τόσον ἀνόητος εἰς τοῦτο τὸ νεκρὸν σῶμα νὰ προσφέρῃ στολίδια διάφορα ἢ νὰ κτίζῃ παλάτια; Δὲν εἶναι, δὲν εἶναι τις. Λοιπὸν καὶ ἡμεῖς, ἐπειδὴ καὶ ἀπεθάνομεν σὺν τῷ Χριστῷ, εἴτε ὑβριζόμεθα, εἴτε διωκόμεθα, εἴτε ἄλλο τι πάσχομεν, δὲν πρέπει νὰ τὰ λαμβάνωμεν ὑπ’ ὄψει, ἀλλὰ ὡς νεκροὶ νὰ φερώμεθα εἰς αὐτά, διότι ἐτάφη ὁ πρῶτος ἡμῶν ἄνθρωπος, ὄχι εἰς τὴν γῆν, ἀλλ’ εἰς τὸ ὕδωρ· ὄχι ἀπὸ τὸν θάνατον, ἀλλὰ μὲ τὴν προσταγὴν Ἐκείνου ὅστις κατέλυσε τὸν θάνατον. Ἐνεταφιάσθημεν λοιπὸν ὡς νεκροί, καὶ τοιαύτην ταφήν, εἰς τὴν ὁποίαν ὅλοι χαίρονται, καὶ Ἄγγελοι, καὶ ἄνθρωποι, καὶ Αὐτὸς ὁ Βασιλεὺς καὶ Δεσπότης τῶν Ἀγγέλων. Καὶ βλέπε τὸ παράδειγμα τοῦ ἐνταφιασμοῦ αὐτοῦ εἰς τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν, διὰ νὰ καταλάβῃς ὅτι εἰς τὴν κολυμβήθραν, ὅταν βαπτίζεσαι, ἄλλος ἐνταφιάζεται καὶ ἄλλος ἀνασταίνεται, καθὼς ἐκεῖ εἰς τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν οἱ Αἰγύπτιοι κατεποντίσθησαν, καὶ τὸ γένος τοῦ Ἰσραὴλ ἐσώθη. Ἂς μὴ σοῦ φανῇ δὲ παράδοξον ὅτι ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ πρᾶγμα, τὸν ἕνα θάπτει καὶ τὸν ἄλλον γεννᾷ· διότι καὶ ἡ φλὸξ τοῦ πυρὸς μὲ μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἐνέργειαν, ἄλλο διαλύει καὶ ἄλλο κολλᾷ, ἀναλύει τὸν κηρὸν καὶ συγκολλᾷ τὸν πηλόν. Τοιουτοτρόπως καὶ ἡ χάρις τοῦ Βαπτίσματος, τὸν κήρινον ἄνθρωπον καὶ παλαιόν, ἀφ’ οὗ τὸν ἀναλύσῃ, κάμνει χρυσὸν ἄλλον εἰς τύπον ἐκείνου. Διότι πρὸ τοῦ βαπτίσματος ὄντες πήλινοι, χρυσοὶ γινόμεθα ὕστερον, καθὼς ὁ ἐν Χριστῷ λαλῶν Παῦλος λέγει· «Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος, ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ» (Α’ Κορινθ. ιε’ 47). Δὲν ἔχεις λοιπὸν κανένα δίκαιον νὰ μοῦ λέγῃς, ὅτι εἶσαι ζῶν, παρεκτὸς μόνον ἂν πιστεύῃς ὅτι εἶσαι ἐνταφιασμένος εἰς τὸ βάπτισμα μὲ τὸν Χριστόν.

Τώρα λέγε μοι, τὶ παράδοξον πρᾶγμα ἤθελε σοῦ φανῆ, ἀνίσως καὶ ἔβλεπες νὰ ἀνοίγῃ οὗτος ὁ τάφος, καὶ ὁ ἐν αὐτῷ κείμενος νεκρὸς νὰ ἀνοίγῃ ἔμπροσθέν σου τὸ στόμα του καὶ νὰ βλασφημῇ τὸν Θεόν; Τοῦτο λέγω ἀνίσως καὶ τὸ ἔβλεπες ἆραγε, δὲν ἤθελες ἔβγει ἀπὸ τὰς φρένας σου, βλέπων τοιοῦτον πρᾶγμα παράδοξον, ἀποθαμένος νὰ ἀνοίγῃ στόμα; Καὶ ποῦ; Ἐναντίον το Θεοῦ, ἐναντίον Ἐκείνου ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἐλπίζει τὴν σωτηρίαν του, νὰ βλασφημῇ Ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον πιστεύει ὅτι εἶναι Κριτὴς ζώντων καὶ νεκρῶν, Ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον ὁμολογεῖ Βασιλέα οὐρανοῦ καὶ γῆς. Τοῦτο, λέγω, δὲν ἤθελε σοῦ φανῆ ἕνα πρᾶγμα παράδοξον καὶ ἀσεβέστατον; Καὶ ὅμως ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι λέγομεν ὅτι πιστεύομεν, ὅτι συνετάφημεν τῷ Χριστῷ, ἡμεῖς οἱ ὁποῖοι τὸ ὁμολογοῦμεν ὅτι εἴμεθα νεκροὶ καὶ ἀποθαμένοι, ἡμεῖς εἴμεθα ἐκεῖνοι οἵτινες ἀνοίγομεν τὸ στόμα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ βλασφημοῦμεν τὸν δημιουργόν, τὸν πλάστην, τὸν σωτῆρα καὶ ἐλευθερωτὴν ἡμῶν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ φράσις αὕτη περιέχεται εἰς τὴν ἀπάντησιν τὴν ὁποίαν ἔδωσεν ὁ Θεὸς πρὸς τὸν Ἰωνᾶν διὰ τὴν λύπην του ἐπὶ τῇ ἀπωλείᾳ τῆς κολοκύνθης. Ὅταν δηλαδὴ ὁ Ἰωνᾶς περιελθὼν εἰς ἀπόγνωσιν ἐξέβαλε τὴν ἀπέλπιδα κραυγήν· «Καλόν μοι ἀποθανεῖν με ἢ ζῇν» (ἔνθ. ἀνωτ.) ὁ Θεὸς ἤνοιξεν ἀοράτως διάλογον πρὸς αὐτὸν καὶ τοῦ λέγει· «Εἰ σφόδρα λελύπησαι σὺ ἐπὶ τῇ κολοκύνθῃ; Καὶ εἶπε· σφόδρα λελύπημαι ἐγὼ ἕως θανάτου. Καὶ εἶπε Κύριος· σὺ ἐφείσω ὑπὲρ τῆς κολοκύνθης ὑπὲρ ἧς οὐκ ἐκακοπάθησας ἐπ’ αὐτήν, οὐδὲ ἐξέθρεψας αὐτήν, ἣ ἐγενήθη ὑπὸ νύκτα καὶ ὑπὸ νύκτα ἀπώλετο. Ἐγὼ δὲ οὐ φείσομαι ὑπὲρ Νινευὴ τῆς πόλεως τῆς μεγάλης, ἐν ᾗ κατοικοῦσι πλείους ἢ δώδεκα μυριάδες ἀνθρώπων, οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν δεξιὰν αὐτῶν ἢ ἀριστερὰν αὐτῶν καὶ κτήνη πολλά;» (Ἰωνᾶ δʹ 9-11).

Ἡ τιμωρία δηλαδὴ ἥτις ἐδόθη εἰς τὸν Ἰωνᾶν ἐδόθη πρὸς αὐτὸν διὰ νὰ ἐννοήσῃ ὅτι μεγάλως ἔσφαλε λυπηθεὶς διὰ τὴν μὴ καταστροφὴν τῆς Νινευή. Ἐὰν σύ, τοῦ εἶπεν ὁ Θεός, ἐλυπήθης τόσον πολὺ διὰ μίαν κολοκύνθην, διὰ τὴν ὁποίαν οὔτε ἐκακοπάθησες, οὔτε ἐφρόντισες τίποτε δι’ αὐτήν, ἡ ὁποία τὴν μίαν νύκτα ἐφύτρωσε καὶ τὴν ἑπομένην ἐχάθη, πῶς ἐγὼ νὰ μὴ λυπηθῶ διὰ τὴν μεγάλην πόλιν Νινευή, εἰς τὴν ὁποίαν, πλὴν τῶν ἐνηλίκων ἀνθρώπων, κατοικοῦν πλέον τῶν 120.000 μικρῶν παιδίων, τὰ ὁποῖα δὲν γνωρίζουν νὰ διακρίνουν τὴν δεξιὰν ἀπὸ τῆς ἀριστερᾶς χειρός των καὶ κτήνη πολλά; Ἐκ τῶν λόγων τούτων τοῦ Κυρίου καταφαίνεται ἡ εὐσπλαγχνία καὶ ἡ δικαιοσύνη Αὐτοῦ πρὸς ἅπαντας τοὺς ἀνθρώπους πιστοὺς καὶ ἀπίστους καὶ ὅτι πάντας εἰς σωτηρίαν καλεῖ καὶ πάντων τὴν ἐπιστροφὴν ἀναμένει. Ἡ ἔκφρασις «θυγάτηρ νυκτὸς ἦν καὶ θυγάτηρ νυκτὸς ἀπώλετο», ἡ περιεχομένη εἰς τὸ Ἑβραϊκὸν κείμενον, ἀποδίδεται εἰς τὴν μετάφρασιν τῶν Ἑβδομήκοντα διὰ τῆς φράσεως «ἣ ἐγεννήθη ὑπὸ νύκτα καὶ ὑπὸ νύκτα ἀπώλετο» (ἐνθ. ἀνωτέρω).