Σελίδα 20 από 21
Λοιπὸν καὶ ἡμεῖς, ὦ εὐσεβέστατοι Χριστιανοί, ἂς κρατῶμεν τὴν Πίστιν βεβαίαν κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ ἂς φροντίζωμεν νὰ ἐκτελῶμεν τὰς παραγγελίας των, διότι ὅσα εἶπον καὶ ἐνομοθέτησαν, ὅλα ἐν Πνεύματος Ἁγίου τὰ παρέδωσαν εἰς τοὺς Χριστιανούς. Μὴ λέγωμεν, ὅτι ἀνθρώπων λόγια εἶναι αὐτὰ οὔτε νὰ διανοώμεθα, ὅτι ἁπλοὶ ἄνθρωποι τὰ ἐνομοθέτησαν ἀλλ’ ἂς ἴδωμεν ποῖοι Ἅγιοι τὰ εἶπον, τῶν ὁποίων καὶ μόνον τὸ ὄνομα εἶναι θαυμαστόν.
Διότι ὁποῖος Ἅγιος μέγας εἶναι ὁ μέγας Ἀθανάσιος; Ὁποῖοι δὲ εἶναι ὁ Ἅγιος Νικόλαος, ὁ Ἅγιος Σπυρίδων, ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος Ἀντιοχείας καὶ οἱ ἐπίλοιποι τῶν Πατέρων τῶν ὁποίων τὰ ἔργα γνωρίζομεν ἀπὸ τὰς κατὰ μέρος βιογραφίας αὐτῶν; Δὲν ὡμίλησε διὰ τοῦ στόματος αὐτῶν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον; Αὐτοὶ εἶναι ἐκεῖνοι οἵτινες ὥρισαν τὰ τοιαῦτα παραγγέλματα. Μήπως εἶναι λόγια τοῦ ἑνὸς ἢ τοῦ ἄλλου τυχαίου ἀνθρώπου; Ἢ μήπως ἡμεῖς τὰ λέγομεν ἐξ ἰδίων μας; Διὰ τοῦτο ἂς ἀναλογισθῶμεν πόσον οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἠγωνίσθησαν καὶ ἐπειράσθησαν καὶ ἐκακοπάθησαν διὰ νὰ στερεώσουν τὴν εὐσέβειαν, ἐνῷ ἡμεῖς πολλάκις ἄνευ πειρασμοῦ, ἂνευ οὐδεμιᾶς θλίψεως, ἄνευ οὐδενὸς θανάτου, ἀρνούμεθα τὴν εὐσέβειάν μας. Πῶς δὲ τὴν ἀρνούμεθα; Ἀκούσατε. Ὅταν ἐπιορκοῦμεν ἢ ὅταν ὀμνύωμεν ψευδῶς, ἢ ἀληθῶς εἰς τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον, καὶ αὐτὸ ἄρνησις τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Πιστεώς μας εἶναι καὶ μεγάλην ἐπιφέρει τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ. Διότι γράφεται εἰς τὸ βιβλίον τοῦ Προφήτου Ζαχαρίου, ὅτι ὁ θεῖος αὐτὸς Προφήτης εἶδε νὰ πετᾷ εἰς τὸν οὐρανὸν δρέπανον μέγα, τοῦ ὁποίου τὸ μῆκος ἦτο πήχεις εἴκοσι καὶ τὸ πλάτος πήχεις δέκα καὶ τοῦ εἶπεν ὁ Θεός· «Αὐτὸ τὸ δρέπανον ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ, καὶ εἰσέρχεται εἰς τὴν οἰκίαν ἐκείνου, ὅστις ὀμνύει εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ» (Ζαχ. ε’ 3-4). Βλέπετε, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ὁποίαν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ ἐπισύρουν καθ’ ἑαυτῶν ἐκεῖνοι οἵτινες ὀμνύουν; Διὰ τοῦτο ἂς φύγωμεν τὴν κακὴν συνήθειαν τῶν ὅρκων.
Λέγουσι δέ τινες, ὅτι ἐὰν δὲν ὁρκισθῶ ψεύματα, πῶς, θὰ ἀπαλλαγῶ ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ ἐχθροῦ μου; Τί λέγεις, ὦ ἄνθρωπε; Τὸν ἐχθρόν σου φοβεῖσαι καὶ ὁρκίζεσαι καὶ τὸν Θεὸν δὲν φοβεῖσαι; Κατ ἀλήθειαν, εὐλογημένοι Χριστιανοί, φονεὺς τῆς ψυχῆς του εἶναι ἐκεῖνος ὅστις ὀμνύει, καὶ ὅστις βάζει ἄλλον νὰ ὁρκισθῇ. Διότι μήπως διὰ τοῦτο ἔγινεν ἡ Ἐκκλησία; Διὰ νὰ ὀμνύωμεν ἡμεῖς; Ὄχι ἀλλὰ διὰ νὰ εὐχώμεθα τοὺς ἐχθρούς μας, καὶ διὰ νὰ παρακαλοῦμεν καὶ τὸν Θεὸν διὰ τὰ πταίσματά μας.
Ὑποσημειώσεις
[1] Τοῦτο συνέβη περί τὸ ἔτος 296. Ὑπῆρξε δὲ ἀρχηγὸς τῆς ἐπαναστάσεως ἐκείνης Ἀχιλλεύς τις, ὅστις καὶ ἀνεκήρυξεν ἑαυτὸν βασιλέα. Ἡ στάσις αὕτη ἐστοίχισε πολὺ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, τὴν ὁποίαν ὁ Διοκλητιανὸς παρέδωσεν εἰς τὸ πῦρ, τοὺς δὲ κατοίκους αὐτῆς κατέσφαξε. Περὶ τῆς σφαγῆς ταύτης διηγούμενος ὁ Μαλάλας (Ϛʹ αἰὼν) λέγει τὰ ἑξῆς: «Παραλαβὼν δὲ Ἀλεξάνδρειαν (ὁ Διοκλητιανὸς) ἐνέπρησεν αὐτήν· εἰσῆλθε δὲ ἐν αὐτῇ ἔφιππος, τοῦ ἵππου αὐτοῦ περιπατοῦντος ἐπάνω τῶν λειψάνων. Ἦν δὲ κελεύσας τῷ ἐξπεδίτῳ (εἶχε δώσει διαταγὴν εἰς τὸ στράτευμα αὐτοῦ) μὴ φείσασθαι τοῦ φονεύειν, ἕως οὗ ἀνέλθῃ τὰ αἵματα τῶν σφαζομένων ἕως τὸ γόνυ τοῦ ἵππου, οὗ ἐκάθητο» (ἔκδοσις Βόννης, σελ. 309).
[2] Τὰ περί τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου βλέπε ἐκτενέστερον ἐν τῷ κατὰ πλάτος Βίῳ αὐτοῦ, ὡς παραθέτομεν τοῦτον ἱστορικῶς ἐνημερωμένον ἐν τῷ Εʹ τόμῳ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Μαΐου καʹ (21ην).
[3] Περί τῶν ὑπὸ τῆς Ἁγίας Αʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου νομοθετηθέντων περί τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ὡς καὶ περὶ τοῦ πῶς τοῦτο ἑωρτάζετο τὸ πάλαι βλέπε εἰς τὴν σημείωσιν τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα σελ. 65-71 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.
[4] Ὁ θεῖος Ἀλέξανδρος διαδεχθείς τὸν μακάριον Μητροφάνην, προέστη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως (κατὰ Ζ. Ν. Μαθᾶν) ἔτη 13 (330-343). Ἡ μνήμη αὐτοῦ τελεῖται κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) Αὐγούστου (βλέπε ἐν τόμῳ Ηʹ).
[5] Παῦλος ὁ ἁγιώτατος Πατριάρχης διεδέχθη τὸν ἀοίδιμον Ἀλέξανδρον (κατὰ Ζ. Ν. Μαθᾶν), ἐν ἔτει 343, ἡ πατριαρχεία ὅμως αὐτοῦ ὑπῆρξε πλήρης δραματικῶν ἐπεισοδίων. Καὶ ἐν πρώτοις ἐξωσθείς μετά τινας μῆνας ὑπὸ τοῦ Κωνσταντίου ἀντικατεστάθη ὑπὸ τοῦ ἀρειανόφρονος Εὐσεβίου τοῦ Νικομηδείας. Τούτου δὲ ἀποθανόντος ἐν ἔτει 345 ἀποκατεστάθη ὑπὸ τῶν Ὀρθοδόξων ὁ Παῦλος, ἀλλὰ συγχρόνως οἱ Ἀρειανοὶ ἐχειροτόνησαν τὸν Μακεδόνιον τὸν πνευματομάχον. Ἡ ἐπακολουθήσασα διαμάχη ὑπῆρξε δεινή. Ὁ Κωνστάντιος ἐδίωκε καὶ ἐξώριζε τὸν Παῦλον, οἱ δὲ Ὀρθόδοξοι διὰ Συνόδων ἀποκαθίστων αὐτόν. Τέλος ἐν ἔτει 347 ἀπαγόμενος εἰς ἐξορίαν ἀπεπνίγη καθ’ ὁδὸν ἐντολῇ τοῦ Αὐτοκράτορος. Ἡ μνήμη αὐτοῦ τελεῖται τῇ ϛʹ (6ῃ) Νοεμβρίου (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ).
[6] Ἡ τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου πατριαρχεία ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ὑπῆρξεν ἔτι πλέον δυσχερεστέρα ἐκταθεῖσα εἰς μῆκος χρόνων ὁλοκλήρων τεσσαράκοντα πέντε (328-373). Ἡ μνήμη αὐτοῦ τελεῖται τὴν ιηʹ (18ην) Ἰανουαρίου (βλέπε ἐν τόμῳ Αʹ).
[7] Περί τοῦ Ἁγίου τούτου Μητροφάνους βλέπε ἐν τῇ ἡμερομηνίᾳ ταύτῃ ἐν τόμῳ Ϛʹ.
