Λόγος ἐπεξηγηματικὸς εἰς τὰ περὶ τῆς ΑΓΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ, ἐκ τοῦ «Θησαυροῦ» Δαμασκηνοῦ Ὑποδιακόνου τοῦ Στουδίτου, μετέπειτα Ἐπισκόπου Λιτῆς καὶ Ρενδίνης καὶ εἶτα Μητροπολίτου Ἄρτης χρηματίσαντος. Ἐνταῦθα παρατίθεται ἀπόσπασμα, διεσκευασμένον κατὰ τὴν φράσιν.

Ἕτερον ζήτημα ἔχομεν: Πάσχα τί ἑρμηνεύεται καὶ πῶς τὸ ἔκαμναν οἱ Ἑβραῖοι, καὶ πῶς τὸ Ἑβραϊκὸν Πάσχα τὸ ἰδικόν μας ἀληθινὸν Πάσχα προεικόνιζε; Καὶ λέγομεν εἰς αὐτό, ὅτι Πάσχα εἶναι λέξις Ἑβραϊκὴ καὶ σημαίνει διάβασις, ἑωρτάζετο δὲ τὸ Πάσχα διὰ τὴν διάβασιν τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, ὁμοίως δὲ καὶ ἡμεῖς τὸ λέγομεν Πάσχα, διότι τὴν σήμερον ἡμέραν ἠλευθερώθημεν ἀπὸ τὴν κόλασιν· καὶ ὅπως ἐκεῖνοι ἐλυτρώθησαν ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ Φαραώ, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐλυτρώθημεν ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ διαβόλου. Ἐκεῖνοι ἠλευθερώθησαν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ ἡμεῖς ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας· ἐκεῖνοι ἀπὸ τοὺς διώκτας, καὶ ἡμεῖς ἀπὸ τοὺς δαίμονας· ἐκεῖνοι διέβησαν τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν, καὶ ἐπέρασαν ἀπὸ τῆς δουλείας εἰς τὴν ἐλευθερίαν, καὶ ἡμεῖς διέβημεν ἀπὸ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν· ἐκεῖνοι ἐπῆγαν εἰς τὴν ἔρημον τοῦ κόσμου καὶ ἡμεῖς εἰς τὴν ἔρημον τῶν ἁμαρτιῶν· ἐκεῖνοι ἔφαγον τὸ Πάσχα, ἐκεῖ εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ ἡμεῖς ἀπολαύσαμεν τὸν Χριστὸν εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν, καθὼς τὸ μαρτυρεῖ καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, λέγων· «Τὸ Πάσχα ἡμῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἐτύθη Χριστὸς» (Α’ Κορ. ε’ 7). Πῶς δὲ ὁ Θεὸς ὥρισεν εἰς τὸν Μωϋσῆν νὰ κάμουν οἱ Ἑβραῖοι τὸ Πάσχα, ἀκούσατε.

Προσέταξεν ὁ Θεὸς τὸν Μωυσῆν (Ἐξ. ιβ’ 1-11) νὰ εἴπῃ εἰς τοὺς Ἑβραίους, ὅτι τὴν δεκάτην ἡμέραν τοῦ Μαρτίου ἑκάστη οἰκογένεια νὰ ἀγοράσῃ ἀπὸ ἓν πρόβατον χρονιάρικον, ἐὰν δὲ εἶναι οἰκογένεια τις μικρὰ νὰ πάρωσι καὶ τὴν τοῦ γείτονος αὐτῶν. Νὰ εἶναι δὲ τὸ πρόβατον ἀρσενικόν, καὶ νὰ μὴ ἔχῃ κανὲν ἐλάττωμα. Ἐὰν δὲ δὲν εὑρεθῇ πρόβατον νὰ πάρωσι ἐρίφιον (κατσίκι) καὶ νὰ τὸ φυλάξωσιν ἕως τὰς δεκατέσσαρας τοῦ Μαρτίου μηνός. Ἔπειτα ἀργὰ τὴν νύκτα νὰ τὸ σφάξωσι καὶ μὲ τὸ αἷμα αὐτοῦ νὰ ἀλείψωσι τὰ ἀνώφλια καὶ τὰ κατώφλια τῶν θυρῶν των, καὶ τὸ κρέας νὰ τὸ ἐψήσωσι καὶ νὰ τὸ φάγωσι μὲ ἄζυμον ψωμί, ὀστοῦν δὲ αὐτοῦ νὰ μὴ συντρίψωσι καὶ τεμάχιον νὰ μὴ ἀφήσωσιν ὡς τὸ πρωΐ, ὅ,τι δὲ τοὺς ἀπομείνῃ νὰ τὸ κατακαύσωσι. Νὰ φάγωσι δὲ τὸ ἀρνίον ἐκεῖνο τοιουτοτρόπως· νὰ εἶναι ἐζωσμένοι τὴν μέσην καὶ νὰ φέρωσι καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας των, καὶ ράβδον εἰς τὰς χεῖρας των, καὶ μὲ μεγάλην βίαν νὰ τὸ τρώγωσι. Οὕτω προσέταξεν ὁ Θεὸς τοὺς Ἑβραίους νὰ κάμωσι τότε τὸ Πάσχα· πῶς δὲ τὸ Πάσχα αὐτὸ τὸ ἰδικόν μας προεικονίζει, ἀκούσατε.