Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΣ ὁ νέος, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῆς Μυουπόλεως ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ μέγας ὅμως Μελέτιος προεγνώρισε τὸν κίνδυνον ἐκεῖ εἰς τὸ ὄρος εὐχόμενος, (ὢ θαυμασίου χαρίσματος καὶ ἐξαισίου διηγήματος!) καὶ ἐφώνησε λέγων· «Φυλάττου νὰ μὴ ἐξέλθῃς ἀπὸ τὴν πόλιν τῆς Ἀγχιάλου, θαυμαστὲ Ἀλέξιε». Ταῦτα εἰπών, ἤγειρεν εἰς τὸν ἀέρα τὴν δεξιὰν αὐτοῦ καὶ ἐσφράγισε τὸν μακρὰν ἀπέχοντα βασιλέα ὡς παρόντα καὶ ἀκούοντα.

Εἷς δὲ εὐλαβὴς Μοναχὸς ἀπὸ τὴν συνοδείαν του, Ἱλαρίων καλούμενος, ἔτυχε τότε πλησίον τοῦ Ὁσίου, ὅστις ἀκούσας ταῦτα ἐθαύμασε· καὶ πίπτων εἰς τοὺς πόδας του, ἐζήτησε νὰ τοῦ φανερώσῃ τὴν ὅρασιν. Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Τὴν ὥραν ταύτην βούλεται νὰ ἐξέλθῃ ὁ βασιλεὺς εἰς πόλεμον κατὰ τῶν Κομάνων καὶ ἐὰν πολεμήσῃ, τὸν φονεύουσι». Ταῦτα εἰπὼν ἔκαμεν εὐχὴν ἐκ καρδίας διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ βασιλέως. Ὁ δὲ ἐλεήμων Θεὸς ἐπήκουσε τοῦ Ὁσίου τὴν δέησιν, καὶ μετέβαλε τὴν γνώμην τοῦ Ἀλεξίου καὶ δὲν ἔκαμε πόλεμον. Ὄχι μόνον δὲ ταῦτα, ἀλλὰ καὶ οἱ Κομάνοι ἀπὸ θείαν πρόνοιαν θαυμάσιον ἔκαμον μάχην μεταξύ των καὶ κακῶς διεσκορπίσθησαν. Ὅθεν ἔμεινεν ἡ Ἀγχίαλος ἀβλαβής, ἐπέστρεψε δὲ ὑγιὴς εἰς τὰ βασίλεια ὁ Ἀλέξιος [5], ὁ δὲ ρηθεὶς Ἱλαρίων ἔγραψε τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν εἶδε τὴν ὀπτασίαν ὁ Ὅσιος. Ὅταν δὲ μετὰ καιρὸν ἦλθον ἐκεῖ εἰς τὸ ὄρος τινὲς ὑπασπισταὶ καὶ ὑπηρέται τοῦ βασιλέως, τοὺς ἠρώτησε, καὶ εὗρεν ἀληθέστατα ὅσα τοῦ εἶπεν ὁ Ὅσιος.

Ἄλλοτε πάλιν ἔστειλε στόλον ὁ βασιλεὺς Ἀλέξιος νὰ πολεμήσῃ τὴν Κρήτην, τὴν ὁποίαν ἐξουσίαζε τυραννικῶς εἷς ἄνθρωπος, Καρίκης ὀνομαζόμενος. Ἦτο δὲ τοῦ στόλου Δοὺξ καὶ Ἀρχηγὸς εἷς εὐλαβὴς ἄρχων, Ἰωάννης καλούμενος, ὅστις ὡδήγησε τὰ πλοῖα εἰς τὸν Εὔριπον, καὶ ἀπ’ ἐκεῖ ἀπῆλθε διὰ ξηρᾶς εἰς τὸν μέγαν Μελέτιον, διὰ νὰ λάβῃ τὴν εὐλογίαν του καὶ νὰ προκόψῃ τὸ ταξίδιόν του. Ὁ δὲ Ὅσιος τὸν συνεβούλευσεν οὕτω λέγων· «Μὴ ὑπάγῃς εἰς τὴν Κρήτην μὲ τὸν στόλον, ὅτι θὰ ζημιωθῇς, ἀλλὰ στεῖλε γράμματα εἰρηνικὰ εἰς τὸν Καρίκην, νὰ κάμετε ἀγάπην· καὶ ἂν στέρξῃ, ἔχει καλῶς, εἰ δὲ μή, ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης θέλει τὸν ἀφανίσει καὶ τότε ἡ Κρήτη σᾶς ὑποτάσσεται· σὺ δὲ παράμεινε μὲ τὸν στόλον σου εἰς τὸν Εὔριπον, ἕως νὰ ἔλθῃ ἀπόκρισις». Ἐδέχθη ὁ Ἰωάννης τὴν συμβουλὴν τοῦ Ὁσίου, ὡς εὐλαβὴς καὶ φρόνιμος, καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἦλθε μήνυμα, ὅτι ἀπέθανεν ὁ Καρίκης. Μεταβὰς τότε ὁ Ἰωάννης μὲ τὸν στόλον του εἰς τὴν Κρήτην ἐκυρίευσεν αὐτὴν χωρὶς πόλεμον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεόδωρος Πρόδρομος λέγει ὅτι 28 ὅλα ἔτη παρέμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ὁ Μελέτιος, εἰς τὸ ὁποῖον ἦλθεν, ὡς ἀνωτέρω εἴδομεν, δεκαεννεατής, γράφων ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς: «…καὶ ἡ ἐκεῖ διαμονὴ τῷ ἀνδρὶ οὐ μέχρι δέκα ἢ πέντε ἢ μικρῷ πλειόνων ἡμερῶν περιγράφεται, οὐδ’ ἐπὶ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν ἡλίου κύκλοις περιορίζεται, ἀλλ’ εἰς ὅλους ὀκτὼ πρὸς τοὺς εἴκοσιν ἐνιαυτοὺς ἀποτείνεται»· ὅθεν φαίνεται ὅτι περὶ λάθους μᾶλλον πρόκειται τῶν ἀντιγραφέων καὶ ὅτι 28 χρόνους παρέμεινεν ὁ Ὅσιος εἰς ἐκεῖνο τὸ Μοναστήριον.

[2] Ὄρος Μυουπόλεως ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ Νικόλαος Μεθώνης τὸν Κιθαιρῶνα, κείμενον εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας, ὁ δὲ Θεόδωρος Πρόδρομος Μυούπολιν ὀνομάζει παρακείμενον χωρίον, ἐκ τοῦ ὁποίου πιθανῶς ἐδόθη εἰς τὸ ὄρος τὸ ὄνομα τῆς Μυουπόλεως. Μυούπολις δὲ ἄλλοι μὲν λέγουσιν ὅτι ἦσαν αἱ Ἐρυθραὶ κοινῶς Κριεκούκι, ἄλλοι δὲ ἡ Οἰνόη, κοινῶς Μάζι τῆς Μάνδρας Ἀττικῆς, ἕτεροι δὲ τὰ μεσημβρινῶς τῆς Μονῆς ὑπάρχοντα ἐρείπια ἀρχαίας πόλεως.

[3] Οὗτος ἐπατριάρχευσε κατὰ τὰ ἔτη 1084-1111.

[4] Πρόκειται περὶ τοῦ Μητροπολίτου Ἀθηνῶν Νικήτα Γʹ τοῦ Κούρδη, ἀποθανόντος τὸ 1103.

[5] Οὗτος ἦτο Ἀλέξιος Αʹ ὁ Κομνηνός, βασιλεύσας ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1078-1105.

[6] Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου εἶναι ἐκτισμένη εἰς τὸ ἀνατολικὸν τμῆμα τοῦ Κιθαιρῶνος, ὅπερ εἶναι καὶ τὸ χαμηλότερον, καλούμενον σήμερον «Πάστρα». Τούτου ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ ἔχει ὕψος 1015 μέτρων, ἐνῷ ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ τοῦ δυτικοῦ τμήματος, ἔχει ὕψος 1407 μέτρων. Ἡ τοποθεσία ἐν τῇ ὁποίᾳ κεῖται ἡ Μονὴ εἰναι θαυμασία καὶ κατάφυτος. Κάτωθεν αὐτῆς ἐκτείνεται πεδιάς, διὰ τῆς ὁποίας διέρχεται ἡ ὁδὸς Ἀθηνῶν-Θηβῶν. Ἡ Μονή, ὡς εἴδομεν, προϋπάρχουσα τοῦ Ὁσίου Μελετίου ἐκαλεῖτο Μονὴ τοῦ Συμβούλου ἢ Συμβόλου, ἀνεκαινίσθη ὅμως καὶ ἐπηυξήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, ὅστις ἀνεκαίνισε καὶ ἐμεγάλυνε καὶ τὸν κεντρικὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων, ἐκτὸς δὲ τούτου καὶ τοῦ Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος, ὅστις ἐπίσης ἐμεγαλύνθη καὶ κατελαμπρύνθη ὑπὸ τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου, ἀνήγειρεν οὗτος καὶ δύο ἑτέρους Ναούς, τὸν τῆς Θεοτόκου καὶ τὸν τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου.

Μικρὸν πρὸ τῆς τοῦ Ὁσίου μακαρίας τελευτῆς ἠρώτησαν ἡμέραν τινὰ τοῦτον οἱ μαθηταί του διαποροῦντες πῶς θὰ διαμείνωσι καὶ θὰ διατηρηθῶσι τὰ Μοναστήρια μετὰ τὸν θάνατόν του, πόθεν θὰ ἔχωσιν οἱ πολυάριθμοι Μοναχοὶ τὰ πρὸς τὸ ζῆν χωρὶς νὰ παύσωσι ζῶντες ἐν ἀκτημοσύνῃ. Ὁ Ὅσιος ὅμως, ἀφοῦ ἤλεγξε τὴν ὀλιγοπιστίαν αὐτῶν, ἀπήντησεν ἐπὶ λέξει, ὡς ταῦτα γράφει ὁ Νικόλαος Μεθώνης, τὰ ἑξῆς: «Ἴστε ὡς περὶ μὲν θαύματος οὐδεὶς ἐμοὶ λόγος· ἐὰν δὲ παρρησίαν εὕρω πρὸς τὸν Θεόν, οὐδὲν ἡμῖν ἐλλείψει τῶν ἀναγκαίων οὐδέποτε». Πράγματι δὲ ἡ πρόρρησις αὕτη ἐπραγματοποιήθη, διότι ὁ αὐτὸς Νικόλαος προσέθηκεν ὅτι τότε, ὅτε ἔγραφε τὴν βιογραφίαν, ἤτοι μετὰ 36 ἔτη ἀπὸ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου, ἡ Μονὴ ἠρίθμει 300 Μοναχοὺς χωρὶς νὰ ἔχῃ ἄλλην τινὰ κτηματικὴν περιουσίαν ἐκτὸς τοῦ λαχανοκηπίου καὶ ὅμως συνετηρεῖτο θαυμασίως, οὐχὶ δὲ μόνον μέχρι τότε, ἀλλὰ ἐπὶ ὀκτὼ περίπου συνεχεῖς αἰῶνας ἡ Μονὴ ἤκμαζε καὶ ἐκραταιοῦτο πλουτιζομένη καὶ κατοχυρουμένη διὰ Πατριαρχικῶν Σιγγιλλίων ἀνακηρυχθεῖσα Σταυροπηγιακή.

Κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλληνικὴν Ἐθνεγερσίαν τῶν ἐτῶν 1821-1828 ἡ Μονὴ ὑπέστη ἐπανειλημμένως μεγάλας καταστροφάς, μετὰ δὲ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀνασυνεστήθη αὕτη, ἀλλὰ σὺν τῷ χρόνῳ ἤρξατο μαραινομένη συνεπείᾳ τῶν ἀπολλοτριώσεων καὶ τῆς ἀπογυμνώσεώς της ἐκ τοῦ ἐμψύχου καὶ ἀψύχου ὑλικοῦ. Ἡ Μονὴ ἐκτὸς τῶν ἄλλων διετήρει ἐν Ἀθήναις δύο Μετόχια, τὸ περὶ τὸν ἐν Σεπολίοις Ναὸν τοῦ Ὁσίου Μελετίου μετατραπέντα εἰς ἐνοριακὸν καὶ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Αἰόλου, τὸ ὁποῖον διατηρεῖ μέχρι σήμερον.