Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΣ ὁ νέος, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῆς Μυουπόλεως ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἄλλοτε πάλιν ἦλθεν εἷς ξένος Μοναχὸς ἀπὸ μακρινὸν τόπον νὰ τὸν ἴδῃ, καὶ καθὼς εἰσήρχετο εἰς τὴν θύραν τοῦ κελλίου (ὢ τοῦ θαύματος!) ἐγνώρισεν ὁ Ὅσιος τὰ ἀπόκρυφα ἔργα τοῦ Μοναχοῦ καὶ τοῦ λέγει· «Διατί, τέκνον, ἀφοῦ ἠρνήθης τὸν κόσμον καὶ ἔγινες Μοναχός, ἔπειτα καταφρονεῖς τὸ Ἀγγελικὸν Σχῆμα, καὶ σμίγεις πάλιν τὴν σάρκα μὲ τὴν γυναῖκά σου; Καὶ διατὶ πραγματεύεσαι τὸν πλοῦτον ὅπου σοῦ ἔστειλεν ὁ Κύριος, καὶ τὸν σκορπίζεις εἰς μάταια καὶ πρόσκαιρα πράγματα; Ὕπαγε ταχέως, διαμοίρασον εἰς τοὺς πτωχοὺς τὸν βίον σου, νὰ κληρονομήσῃς τὰ ἄφθαρτα ἀγαθὰ καὶ αἰώνια· καὶ μὴ σμίξῃς πλέον μὲ τὴν γυναῖκά σου, ἀλλὰ φύλαξον σωφροσύνην καὶ καθαρότητα καὶ ἂς εἶσαι ταπεινὸς καὶ πτωχός, καθὼς ἔταξες νὰ κάμῃς ὅταν σὲ ἐκούρευσαν, ἐὰν ἀγαπᾷς τὴν σωτηρίαν σου· καὶ μετανόησον ἐξ ὅλης σου τῆς ψυχῆς, μὴ τύχῃ καὶ ἀποθάνῃς αἴφνης καὶ κολασθῇς δικαίως αἰώνια». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Μοναχὸς ἐξεπλάγη εἰς τὸ προορατικὸν τοῦ Ὁσίου, καὶ ἔμεινε πολλὴν ὥραν ἄφωνος ἔπειτα ἐξωμολογήθη ἅπαντα καὶ ἔκαμεν ἱκανὴν μετάνοιαν, κηρύττων πανταχοῦ τὸ θαῦμα τοῦτο καὶ φημίζων ὡς προφήτην τὸν Ὅσιον, καθὼς ἦτο κατὰ ἀλήθειαν, ἐπειδὴ καὶ τὰ ἀπόκρυφα ἐγνώριζεν.

Ἀλλὰ ἀκούσατε καὶ ἕτερα παρόμοια. Ἄλλος τις Μοναχὸς ἀπὸ τὴν Μονὴν Δαφνίου, κειμένην πλησίον τῶν Ἀθηνῶν, ἦλθεν εἰς τὸν Ὅσιον καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ τὸν δεχθῇ διὰ νὰ ἡσυχάζῃ ἐκεῖ, μετ᾽ αὐτῶν οἵτινες ἐπερνοῦσαν περισσοτέραν κακοπάθειαν, διὰ νὰ εὕρῃ εὐρυχωρίαν (καθὼς ἔλεγε) περισσοτέραν εἰς τὸν Παράδεισον. Ὁ δὲ Ὅσιος τὸν ἐκράτησεν, ὅτι πάντας ἐδέχετο κατὰ τὸ δεσποτικὸν λόγιον, «Τὸν ἐρχόμενον πρός με οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω». Ἀφοῦ ἔκαμεν ὁ Μοναχὸς ὀλίγον καιρόν, ἔσβησεν ἡ θερμότης τῆς προτέρας του προθυμίας, ἐμέμφετο τὴν σκληραγωγίαν, ἐπικραίνετο ὅτι ἦλθεν ἐκεῖ, καὶ ἦτο περίλυπος, ὅτι οὔτε τὸ τρίχινον ἔνδυμα τοῦ ἤρεσεν, οὔτε ἡ τροφή των, οὔτε ἡ ψάθη ὅπου ἐκοιμῶντο χαμαί, οὔτε τὰ ἐπίλοιπα ἀγωνίσματα. Ὅθεν ἔβαλε γνώμην νὰ στρέψῃ πάλιν εἰς τὸ πρότερον Μοναστήριον· καὶ δὲν τὸν ἔφθασε μόνον αὐτὸ τὸ ἁμάρτημα τῆς λιποταξίας, ἀλλὰ καὶ ἓν σκαπτήριον ἐργαλεῖον ἔκλεψε καὶ τὸ ἔκρυψεν ἔξωθεν τοῦ Μοναστηρίου κάτωθεν μιᾶς πέτρας· ἔπειτα ἦλθεν εἰς τὸν Ὅσιον, καὶ βαλὼν κατὰ τὴν τάξιν μετάνοιαν, ἐζήτησε συγχώρησιν νὰ ἐπιστρέψῃ πάλιν εἰς τὸ πρότερον Μοναστήριον, ὅτι δὲν ὑπέφερε τὴν τόσην σκληρότητα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεόδωρος Πρόδρομος λέγει ὅτι 28 ὅλα ἔτη παρέμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ὁ Μελέτιος, εἰς τὸ ὁποῖον ἦλθεν, ὡς ἀνωτέρω εἴδομεν, δεκαεννεατής, γράφων ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς: «…καὶ ἡ ἐκεῖ διαμονὴ τῷ ἀνδρὶ οὐ μέχρι δέκα ἢ πέντε ἢ μικρῷ πλειόνων ἡμερῶν περιγράφεται, οὐδ’ ἐπὶ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν ἡλίου κύκλοις περιορίζεται, ἀλλ’ εἰς ὅλους ὀκτὼ πρὸς τοὺς εἴκοσιν ἐνιαυτοὺς ἀποτείνεται»· ὅθεν φαίνεται ὅτι περὶ λάθους μᾶλλον πρόκειται τῶν ἀντιγραφέων καὶ ὅτι 28 χρόνους παρέμεινεν ὁ Ὅσιος εἰς ἐκεῖνο τὸ Μοναστήριον.

[2] Ὄρος Μυουπόλεως ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ Νικόλαος Μεθώνης τὸν Κιθαιρῶνα, κείμενον εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας, ὁ δὲ Θεόδωρος Πρόδρομος Μυούπολιν ὀνομάζει παρακείμενον χωρίον, ἐκ τοῦ ὁποίου πιθανῶς ἐδόθη εἰς τὸ ὄρος τὸ ὄνομα τῆς Μυουπόλεως. Μυούπολις δὲ ἄλλοι μὲν λέγουσιν ὅτι ἦσαν αἱ Ἐρυθραὶ κοινῶς Κριεκούκι, ἄλλοι δὲ ἡ Οἰνόη, κοινῶς Μάζι τῆς Μάνδρας Ἀττικῆς, ἕτεροι δὲ τὰ μεσημβρινῶς τῆς Μονῆς ὑπάρχοντα ἐρείπια ἀρχαίας πόλεως.

[3] Οὗτος ἐπατριάρχευσε κατὰ τὰ ἔτη 1084-1111.

[4] Πρόκειται περὶ τοῦ Μητροπολίτου Ἀθηνῶν Νικήτα Γʹ τοῦ Κούρδη, ἀποθανόντος τὸ 1103.

[5] Οὗτος ἦτο Ἀλέξιος Αʹ ὁ Κομνηνός, βασιλεύσας ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1078-1105.

[6] Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου εἶναι ἐκτισμένη εἰς τὸ ἀνατολικὸν τμῆμα τοῦ Κιθαιρῶνος, ὅπερ εἶναι καὶ τὸ χαμηλότερον, καλούμενον σήμερον «Πάστρα». Τούτου ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ ἔχει ὕψος 1015 μέτρων, ἐνῷ ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ τοῦ δυτικοῦ τμήματος, ἔχει ὕψος 1407 μέτρων. Ἡ τοποθεσία ἐν τῇ ὁποίᾳ κεῖται ἡ Μονὴ εἰναι θαυμασία καὶ κατάφυτος. Κάτωθεν αὐτῆς ἐκτείνεται πεδιάς, διὰ τῆς ὁποίας διέρχεται ἡ ὁδὸς Ἀθηνῶν-Θηβῶν. Ἡ Μονή, ὡς εἴδομεν, προϋπάρχουσα τοῦ Ὁσίου Μελετίου ἐκαλεῖτο Μονὴ τοῦ Συμβούλου ἢ Συμβόλου, ἀνεκαινίσθη ὅμως καὶ ἐπηυξήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, ὅστις ἀνεκαίνισε καὶ ἐμεγάλυνε καὶ τὸν κεντρικὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων, ἐκτὸς δὲ τούτου καὶ τοῦ Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος, ὅστις ἐπίσης ἐμεγαλύνθη καὶ κατελαμπρύνθη ὑπὸ τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου, ἀνήγειρεν οὗτος καὶ δύο ἑτέρους Ναούς, τὸν τῆς Θεοτόκου καὶ τὸν τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου.

Μικρὸν πρὸ τῆς τοῦ Ὁσίου μακαρίας τελευτῆς ἠρώτησαν ἡμέραν τινὰ τοῦτον οἱ μαθηταί του διαποροῦντες πῶς θὰ διαμείνωσι καὶ θὰ διατηρηθῶσι τὰ Μοναστήρια μετὰ τὸν θάνατόν του, πόθεν θὰ ἔχωσιν οἱ πολυάριθμοι Μοναχοὶ τὰ πρὸς τὸ ζῆν χωρὶς νὰ παύσωσι ζῶντες ἐν ἀκτημοσύνῃ. Ὁ Ὅσιος ὅμως, ἀφοῦ ἤλεγξε τὴν ὀλιγοπιστίαν αὐτῶν, ἀπήντησεν ἐπὶ λέξει, ὡς ταῦτα γράφει ὁ Νικόλαος Μεθώνης, τὰ ἑξῆς: «Ἴστε ὡς περὶ μὲν θαύματος οὐδεὶς ἐμοὶ λόγος· ἐὰν δὲ παρρησίαν εὕρω πρὸς τὸν Θεόν, οὐδὲν ἡμῖν ἐλλείψει τῶν ἀναγκαίων οὐδέποτε». Πράγματι δὲ ἡ πρόρρησις αὕτη ἐπραγματοποιήθη, διότι ὁ αὐτὸς Νικόλαος προσέθηκεν ὅτι τότε, ὅτε ἔγραφε τὴν βιογραφίαν, ἤτοι μετὰ 36 ἔτη ἀπὸ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου, ἡ Μονὴ ἠρίθμει 300 Μοναχοὺς χωρὶς νὰ ἔχῃ ἄλλην τινὰ κτηματικὴν περιουσίαν ἐκτὸς τοῦ λαχανοκηπίου καὶ ὅμως συνετηρεῖτο θαυμασίως, οὐχὶ δὲ μόνον μέχρι τότε, ἀλλὰ ἐπὶ ὀκτὼ περίπου συνεχεῖς αἰῶνας ἡ Μονὴ ἤκμαζε καὶ ἐκραταιοῦτο πλουτιζομένη καὶ κατοχυρουμένη διὰ Πατριαρχικῶν Σιγγιλλίων ἀνακηρυχθεῖσα Σταυροπηγιακή.

Κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλληνικὴν Ἐθνεγερσίαν τῶν ἐτῶν 1821-1828 ἡ Μονὴ ὑπέστη ἐπανειλημμένως μεγάλας καταστροφάς, μετὰ δὲ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀνασυνεστήθη αὕτη, ἀλλὰ σὺν τῷ χρόνῳ ἤρξατο μαραινομένη συνεπείᾳ τῶν ἀπολλοτριώσεων καὶ τῆς ἀπογυμνώσεώς της ἐκ τοῦ ἐμψύχου καὶ ἀψύχου ὑλικοῦ. Ἡ Μονὴ ἐκτὸς τῶν ἄλλων διετήρει ἐν Ἀθήναις δύο Μετόχια, τὸ περὶ τὸν ἐν Σεπολίοις Ναὸν τοῦ Ὁσίου Μελετίου μετατραπέντα εἰς ἐνοριακὸν καὶ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Αἰόλου, τὸ ὁποῖον διατηρεῖ μέχρι σήμερον.