Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΣ ὁ νέος, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῆς Μυουπόλεως ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ δὲ Ὅσιος ἐκάλεσε τὸν κελλάρην καὶ λέγει: «Ὕπαγε, ὀλιγόπιστε, εἰς τὴν πύλην, νὰ ἴδῃς πόσον σῖτον μᾶς ἀνταπέδωκεν ὁ Κύριος διὰ τοὺς ὀλίγους ξένους, τοὺς ὁποίους προχθὲς ἐφιλοξενήσαμεν». Ἐξελθὼν δὲ ὁ κελλάρης εὗρεν ἡμιόνους ἀναριθμήτους φορτωμένας, τὰς ὁποίας ἔστελλον οἱ φιλόχριστοι καὶ θαυμάσας τοῦ Ὁσίου τὴν μεγαλοψυχίαν καὶ πρόρρησιν, ἔβαλε μετάνοιαν καὶ ἐγένετο πλέον εὐσπλαγχνικώτερος.

Ἄλλην φορὰν ἔκαμε χειμῶνα σκληρότατον, ἅπαντες δὲ οἱ δρόμοι ἐκαλύφθησαν ὑπὸ χιόνων τόσον, ὥστε δὲν ἠδύνατό τις νὰ διέλθῃ ἐκεῖθεν, οἱ δὲ Μοναχοὶ ἐλυποῦντο ὅτι ἔλειπεν ἔλαιον καὶ δὲν εἶχον εἰμὴ εἰς ἓν δοχεῖον ὀλίγον τι· ὁ δὲ διακονητής, μὴ γνωρίζων τί νὰ πράξῃ μετέβη εἰς τὸν Ὅσιον, ἀπαγγέλλων μὲ σκυθρωπότητα τὴν ὑπόθεσιν. Ὁ δὲ Ὅσιος ἀπελθὼν εἰς τὸ δοχεῖον ἐχάραξε τὸν Τίμιον Σταυρὸν εἰς τὸ στόμιόν του, καὶ τὸ ηὐλόγησε λέγων· «Δέσποτα Κύριε, ὅστις ηὐλόγησας τὴν στάμνον τοῦ ἀλεύρου καὶ τὸν καμψάκην τοῦ ἐλαίου τῆς εὐσπλάγχνου καὶ φιλοθέου Σαραφθίας διὰ Ἠλίαν τὸν δοῦλόν Σου, καὶ δὲν ἔλειψεν ἀπ’ ἐκεῖνα τὰ ἀγγεῖα ἄλευρον καὶ ἔλαιον, ἕως οὗ ἔστειλες εἰς τὸν κόσμον τὴν εὐλογίαν Σου, Αὐτὸς καὶ τώρα τὸ δοχεῖον τοῦτο εὐλόγησον, ἵνα πηγάζῃ ἔλαιον καὶ νὰ μᾶς φθάσῃ νὰ τρώγωμεν ἅπαντες οἱ δοῦλοί Σου, ὅσοι διὰ τὸ ὄνομά Σου ἐδῶ συνήχθημεν, καὶ νὰ ἅπτωμεν τὰς κανδήλας τῆς Ἐκκλησίας Σου, ἕως νὰ ἀνοίξῃς τὴν θύραν τῆς εὐδοκίας Σου». Ταῦτα εἶπε, καὶ ὁ Θεὸς ἐπήκουσεν αὐτοῦ, καὶ ἔτρεχεν ἀπ’ ἐκεῖνο τὸ δοχεῖον ἔλαιον τόσον πλῆθος, ὥστε ἔφθανεν ὅλους καὶ ἔτρωγον καὶ ἔκαιον ὅλα τοῦ Ναοῦ τὰ κανδήλια ἕως τὴν ἄνοιξιν· καὶ τότε τοὺς ἔστειλαν οἱ Χριστιανοί, ὅθεν ἔπαυσε τὸ δοχεῖον καὶ πλέον δὲν ἐπήγαζεν ὡς τὸ πρότερον.

Ἄλλοτε πάλιν ἐμαγείρευσεν ὁ κελλάρης κολοκύνθην διὰ τὴν τράπεζαν καὶ τὴν ὥραν τοῦ γεύματος τὴν ἐδοκίμασεν ἐὰν ἔλειπεν ἅλας, καὶ τὴν εὗρε πικροτέραν χολῆς· ὅθεν ἠρώτησε τὸν Ὅσιον, ἐὰν ἤθελε νὰ τὸ χύσῃ καὶ νὰ βράσῃ ἄλλο τι· ὁ δὲ Ὅσιος δὲν ἠθέλησεν, ἀλλὰ τὸ ηὐλόγησεν ὁ εὐλογημένος ἀπὸ τὸν Θεόν, καὶ ἐγένετο γλυκυτέρα μέλιτος ἡ πρῴην πικροτέρα χολῆς καὶ ἄγευστος κολοκύνθη. Μίαν ἡμέραν τοὺς ἔφερον ἓν σταμνίον οἴνου εἰς τὸ Μοναστήριον, τὸ ὁποῖον ἔφερον οἱ Μοναχοὶ εἰς τὸν Ὅσιον νὰ τὸ εὐλογήσῃ, νὰ πίωσιν. Ὁ δὲ Ὅσιος εἶπεν εἰς αὐτούς· «Μὴ τολμήσῃ κανεὶς νὰ πίῃ ἀπ’ αὐτὸν τὸν οἶνον, ἀλλὰ συντρίψατε τὴν στάμνον, νὰ χυθῇ τελείως».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεόδωρος Πρόδρομος λέγει ὅτι 28 ὅλα ἔτη παρέμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ὁ Μελέτιος, εἰς τὸ ὁποῖον ἦλθεν, ὡς ἀνωτέρω εἴδομεν, δεκαεννεατής, γράφων ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς: «…καὶ ἡ ἐκεῖ διαμονὴ τῷ ἀνδρὶ οὐ μέχρι δέκα ἢ πέντε ἢ μικρῷ πλειόνων ἡμερῶν περιγράφεται, οὐδ’ ἐπὶ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν ἡλίου κύκλοις περιορίζεται, ἀλλ’ εἰς ὅλους ὀκτὼ πρὸς τοὺς εἴκοσιν ἐνιαυτοὺς ἀποτείνεται»· ὅθεν φαίνεται ὅτι περὶ λάθους μᾶλλον πρόκειται τῶν ἀντιγραφέων καὶ ὅτι 28 χρόνους παρέμεινεν ὁ Ὅσιος εἰς ἐκεῖνο τὸ Μοναστήριον.

[2] Ὄρος Μυουπόλεως ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ Νικόλαος Μεθώνης τὸν Κιθαιρῶνα, κείμενον εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας, ὁ δὲ Θεόδωρος Πρόδρομος Μυούπολιν ὀνομάζει παρακείμενον χωρίον, ἐκ τοῦ ὁποίου πιθανῶς ἐδόθη εἰς τὸ ὄρος τὸ ὄνομα τῆς Μυουπόλεως. Μυούπολις δὲ ἄλλοι μὲν λέγουσιν ὅτι ἦσαν αἱ Ἐρυθραὶ κοινῶς Κριεκούκι, ἄλλοι δὲ ἡ Οἰνόη, κοινῶς Μάζι τῆς Μάνδρας Ἀττικῆς, ἕτεροι δὲ τὰ μεσημβρινῶς τῆς Μονῆς ὑπάρχοντα ἐρείπια ἀρχαίας πόλεως.

[3] Οὗτος ἐπατριάρχευσε κατὰ τὰ ἔτη 1084-1111.

[4] Πρόκειται περὶ τοῦ Μητροπολίτου Ἀθηνῶν Νικήτα Γʹ τοῦ Κούρδη, ἀποθανόντος τὸ 1103.

[5] Οὗτος ἦτο Ἀλέξιος Αʹ ὁ Κομνηνός, βασιλεύσας ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1078-1105.

[6] Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου εἶναι ἐκτισμένη εἰς τὸ ἀνατολικὸν τμῆμα τοῦ Κιθαιρῶνος, ὅπερ εἶναι καὶ τὸ χαμηλότερον, καλούμενον σήμερον «Πάστρα». Τούτου ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ ἔχει ὕψος 1015 μέτρων, ἐνῷ ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ τοῦ δυτικοῦ τμήματος, ἔχει ὕψος 1407 μέτρων. Ἡ τοποθεσία ἐν τῇ ὁποίᾳ κεῖται ἡ Μονὴ εἰναι θαυμασία καὶ κατάφυτος. Κάτωθεν αὐτῆς ἐκτείνεται πεδιάς, διὰ τῆς ὁποίας διέρχεται ἡ ὁδὸς Ἀθηνῶν-Θηβῶν. Ἡ Μονή, ὡς εἴδομεν, προϋπάρχουσα τοῦ Ὁσίου Μελετίου ἐκαλεῖτο Μονὴ τοῦ Συμβούλου ἢ Συμβόλου, ἀνεκαινίσθη ὅμως καὶ ἐπηυξήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, ὅστις ἀνεκαίνισε καὶ ἐμεγάλυνε καὶ τὸν κεντρικὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων, ἐκτὸς δὲ τούτου καὶ τοῦ Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος, ὅστις ἐπίσης ἐμεγαλύνθη καὶ κατελαμπρύνθη ὑπὸ τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου, ἀνήγειρεν οὗτος καὶ δύο ἑτέρους Ναούς, τὸν τῆς Θεοτόκου καὶ τὸν τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου.

Μικρὸν πρὸ τῆς τοῦ Ὁσίου μακαρίας τελευτῆς ἠρώτησαν ἡμέραν τινὰ τοῦτον οἱ μαθηταί του διαποροῦντες πῶς θὰ διαμείνωσι καὶ θὰ διατηρηθῶσι τὰ Μοναστήρια μετὰ τὸν θάνατόν του, πόθεν θὰ ἔχωσιν οἱ πολυάριθμοι Μοναχοὶ τὰ πρὸς τὸ ζῆν χωρὶς νὰ παύσωσι ζῶντες ἐν ἀκτημοσύνῃ. Ὁ Ὅσιος ὅμως, ἀφοῦ ἤλεγξε τὴν ὀλιγοπιστίαν αὐτῶν, ἀπήντησεν ἐπὶ λέξει, ὡς ταῦτα γράφει ὁ Νικόλαος Μεθώνης, τὰ ἑξῆς: «Ἴστε ὡς περὶ μὲν θαύματος οὐδεὶς ἐμοὶ λόγος· ἐὰν δὲ παρρησίαν εὕρω πρὸς τὸν Θεόν, οὐδὲν ἡμῖν ἐλλείψει τῶν ἀναγκαίων οὐδέποτε». Πράγματι δὲ ἡ πρόρρησις αὕτη ἐπραγματοποιήθη, διότι ὁ αὐτὸς Νικόλαος προσέθηκεν ὅτι τότε, ὅτε ἔγραφε τὴν βιογραφίαν, ἤτοι μετὰ 36 ἔτη ἀπὸ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου, ἡ Μονὴ ἠρίθμει 300 Μοναχοὺς χωρὶς νὰ ἔχῃ ἄλλην τινὰ κτηματικὴν περιουσίαν ἐκτὸς τοῦ λαχανοκηπίου καὶ ὅμως συνετηρεῖτο θαυμασίως, οὐχὶ δὲ μόνον μέχρι τότε, ἀλλὰ ἐπὶ ὀκτὼ περίπου συνεχεῖς αἰῶνας ἡ Μονὴ ἤκμαζε καὶ ἐκραταιοῦτο πλουτιζομένη καὶ κατοχυρουμένη διὰ Πατριαρχικῶν Σιγγιλλίων ἀνακηρυχθεῖσα Σταυροπηγιακή.

Κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλληνικὴν Ἐθνεγερσίαν τῶν ἐτῶν 1821-1828 ἡ Μονὴ ὑπέστη ἐπανειλημμένως μεγάλας καταστροφάς, μετὰ δὲ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀνασυνεστήθη αὕτη, ἀλλὰ σὺν τῷ χρόνῳ ἤρξατο μαραινομένη συνεπείᾳ τῶν ἀπολλοτριώσεων καὶ τῆς ἀπογυμνώσεώς της ἐκ τοῦ ἐμψύχου καὶ ἀψύχου ὑλικοῦ. Ἡ Μονὴ ἐκτὸς τῶν ἄλλων διετήρει ἐν Ἀθήναις δύο Μετόχια, τὸ περὶ τὸν ἐν Σεπολίοις Ναὸν τοῦ Ὁσίου Μελετίου μετατραπέντα εἰς ἐνοριακὸν καὶ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Αἰόλου, τὸ ὁποῖον διατηρεῖ μέχρι σήμερον.