Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Εἰς τόσον ὅμως ἐπροχώρησεν ἡ διαφορὰ καὶ ἡ φιλονικία αὕτη, ὥστε ἐπῆγαν τινες ἐκ τῶν ἄνωθεν σκανδαλοποιῶν Χριστιανῶν τῆς αὐτῆς Ἐπισκοπῆς εἰς τὸν τότε Πατριάρχην τῆς Κωνσταντινουπόλεως Θεόληπτον, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν χρυσόληπτον, καὶ λαμβάνουσι παρ’ αὐτοῦ ἄλλον Ἐπίσκοπον, Νεόφυτον ὀνόματι· ἀπὸ τότε δὲ ἐπεκράτησεν ἡ συνήθεια νὰ μὴ ὑποτάσσηται ἡ Ἐλασσὼν εἰς τὴν Μητρόπολιν τῆς Λαρίσης, ἀλλὰ νὰ λαμβάνῃ τὸν Ἐπίσκοπόν της ἀπὸ τὸν Πατριάρχην [3]. Ὁ προρρηθεὶς ὅμως Νεόφυτος μετὰ θάνατον εὑρέθη ἀφωρισμένος καὶ ἄλυτος καὶ τοῦτο ἔγινεν εἰς αὐτόν, ὡς νομίζω, διὰ τὴν ἀτιμίαν ὅπου ἐπροξένησεν εἰς τὸν Ἅγιον καὶ διὰ τὴν παρὰ τοὺς Κανόνας καινοτομίαν αὐτήν· διότι λέγει ὁ λϛ’ Κανὼν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὅτι ἐάν τις Ἐπίσκοπος χειροτονηθῇ καὶ ὑπάγῃ εἰς τὴν ἐπαρχίαν του, ἔπειτα ἡ ἐπαρχία ἐκείνη δὲν τὸν δεχθῇ, ὄχι διὰ κανὲν ἔγκλημα καὶ κακίαν ἰδικήν του, ἀλλὰ διὰ τὴν μοχθηρίαν καὶ δυστροπίαν τοῦ λαοῦ, αὐτὸς μὲν νὰ εἶναι πάλιν τῇ ἀληθείᾳ Ἐπίσκοπος, οἱ δὲ Κληρικοὶ καὶ Ἱερεῖς τῆς πόλεως ἐκείνης νὰ ἀφορίζωνται, διότι δὲν ἐπαιδαγώγησαν τοιοῦτον λαόν.

Ὁ δὲ Ἅγιος Βησσαρίων οὐδόλως ἐλυπήθη διὰ τὴν ἀτιμίαν τὴν ὁποίαν τοῦ ἔκαμαν, ἀλλὰ μᾶλλον εὑρὼν αὐτὴν εὔλογον αἰτίαν, ἀνεχώρησε μετὰ χαρᾶς καὶ ἐγύρισεν εἰς τὰ Τρίκκαλα, πρὸς τὸν πνευματικὸν αὑτοῦ πατέρα, καὶ εἰργάζετο πάλιν ὡς φιλόπονος μέλισσα τὸ γλυκύτατον μέλι τῆς ὑπακοῆς, τὸ ὁποῖον, ἀφ’ οὗ ἐγεύθη μίαν φοράν, δὲν ἠδύνατο πλέον νὰ τὸ ἀφήσῃ, οὐδὲ πρὸς ὥραν νὰ τὸ στερηθῇ· διότι ἐγνώριζε κάλλιστα ὁ ἀοίδιμος, ὅτι ὅποιος εὑρίσκεται ὑποκάτω εἰς ὑπακοὴν Γέροντος καὶ κόπτει τὸ θέλημα ἑαυτοῦ, εἶναι μιμητὴς γνήσιος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ· ὅστις, καθὼς λέγει ὁ Παῦλος, ἔγινεν εἰς τὸν οὐράνιόν του Πατέρα ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ Σταυροῦ (Φιλιππησ. β’ 8)· καὶ αὐτὸς μόνος του ἔλεγεν εἰς τοὺς Ἰουδαίους «καταβέβηκα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τὸ ἐμόν, ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με» (Ἰωάν. ϛ’ λη’). Ὅθεν χωρὶς νὰ σκεφθῇ τὸ ἀξίωμα τῆς Ἀρχιερωσύνης, ὅπερ εἶχεν, ὑπηρέτει ὡς ταπεινότατος δοῦλος μὲ εὐλάβειαν τὸν Γέροντά του, καὶ ὅλους ἀκόμη τοὺς πτωχοὺς καὶ ξένους καὶ ἀσθενεῖς, ὅσοι προσέτρεχον εἰς τὴν Μητρόπολιν, ὡς προείπομεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.