Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Εἰς τοιοῦτον λοιπὸν ἁγιώτατον ἄνδρα ἐλθὼν ὁ θεῖος Βησσαρίων ὑποτάσσει ὄχι μόνον ὅλα του τὰ θελήματα, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ φρονήματα, τὸ ὁποῖον εἶναι δυσκολώτερον· καὶ δεικνύει πρὸς τὸν Γέροντά του μίαν ἀληθινὴν καὶ τελείαν ὑποταγὴν καὶ μεγάλην ὑπακοήν, διαφυλάττων ἀκριβῶς τὰ ἓξ ἐκεῖνα γνωρίσματα, ὅπου ἔχει ἡ ὑπακοή ἤτοι: α’) Δὲν ἔκρυπτεν εἰς τὴν καρδίαν του κανένα λογισμόν, ἀλλὰ ἐφανέρωνεν εἰς τὸν Γέροντά του διὰ τῆς ἐξομολογήσεως ὅλα τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας του, διὰ τὸ ὁποῖον γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Ἅγιος Κάλλιστος ὁ Ξανθόπουλος· β’) Εἶχε βεβαίαν ἀγάπην εἰς τὸν Γέροντά του καὶ ὄχι πλαστὴν καὶ ψευδῆ ὑποταγήν, καθὼς λέγει ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμακος· γ’) Εἶχε πίστιν καθαρὰν καὶ ἄδολον εἰς αὐτὸν καὶ ἐνόμιζεν, ὅτι βλέπων τὸν Γέροντά του καὶ ὑποτασσόμενος εἰς αὐτόν, αὐτὸν τὸν ἴδιον Χριστὸν βλέπει καὶ εἰς τὸν Χριστὸν ὑποτάσσεται, ὅπως λέγει ὁ αὐτὸς Ἰωάννης τῆς Κλίμακος καὶ ὁ θεῖος Κάλλιστος· δ’) Ἔλεγε τὴν ἀλήθειαν πάντοτε πρὸς τὸν Γέροντά του εἰς ὅλα τὰ λόγια καὶ εἰς ὅλα τὰ ἔργα ὅπου ἔκαμνε, χωρὶς καμμίαν προσθήκην ἢ ἀφαίρεσιν· ε’) Εἶχεν ἐκκοπὴν τελείαν τοῦ θελήματός του· καὶ ϛ’) Δὲν ἀντέλεγε τελείως εἰς ὅλα ἐκεῖνα ὅπου τὸν ἐπρόσταζεν ὁ Γέροντάς του νὰ κάμῃ, ἀλλὰ μετὰ χαρᾶς ὑπετάσσετο, καθὼς καὶ ταῦτα τὰ τρία γνωρίσματα τῆς ὑπακοῆς ἀναφέρουσιν ὁ προρρηθεὶς θεῖος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος καὶ ὁ Ἅγιος Κάλλιστος.

Εἰς τὴν τοιαύτην λοιπὸν ἀληθινὴν καὶ τελείαν ὑπακοὴν διέτριψεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων χρόνους πολλούς, ὑπηρετῶν ἀόκνως μὲ μεγάλην φρόνησιν καὶ μὲ πολλὴν εὐλάβειαν, ὄχι μόνον τὸν πνευματικόν του πατέρα καὶ Ἀρχιερέα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ὅλους τοὺς πτωχοὺς καὶ ξένους καὶ ἀρρώστους, οἱ ὁποῖοι συνειθίζουν πάντοτε νὰ προστρέχουν χάριν ἐλέους καὶ βοηθείας εἰς τοιαύτας Μητροπόλεις καὶ νὰ καταφεύγουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ὡς εἰς μέγαν κοινὸν καὶ ἀχείμαστον λιμένα, διὰ νὰ σωθοῦν ἀπὸ τὸ ναυάγιον τῆς πτωχείας καὶ δυστυχίας· ἐπειδὴ τὰ τῶν Μητροπόλεων καὶ Ἐπισκοπῶν πράγματα καὶ εἰσοδήματα διὰ τοῦτο ὀνομάζονται πτωχικά, διὰ νὰ μοιράζωνται εἰς τοὺς πτωχούς, εἰς τὰς χήρας, εἰς τὰ ὀρφανά, καὶ εἰς τοὺς ἐρχομένους ξένους κατὰ τὸν Α’ Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τὸν ΙΑ’ Κανόνα τοῦ Θεοφίλου· νὰ λαμβάνῃ ὅμως καὶ ὁ Ἐπίσκοπος ἀπὸ αὐτὰ τὰ πρὸς τὴν χρείαν του, καὶ ὄχι νὰ κλέπτῃ αὐτὸς ὅλα καὶ νὰ τὰ ἀποθησαυρίζῃ, ἢ νὰ τὰ δίδῃ εἰς τοὺς συγγενεῖς του μόνον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.