Λόγος Α’. Εἰς τὴν Πανσεβάσμιον Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ», διωρθωμένος εἴς τινα σημεῖα καὶ διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Φήστου, οἱ Ἰουδαῖοι εὑρόντες εὐκαιρίαν κατάλληλον δι᾽ ἀναρχίαν, ἐπροξένησαν μεγάλας ταραχὰς εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἐφόνευσαν καὶ τὸν Ἀδελφόθεον Ἰάκωβον καὶ κατεδίωξαν τοὺς ἄλλους Ἀποστόλους, καὶ κατ’ ὀλίγον ἀπεστάτησαν παντελῶς ἀπὸ τῆς Ρώμης. Ταῦτα ὡς ἔμαθεν ὁ Νέρων ἀπέστειλε διάταγμα πρὸς τὸν στρατηγὸν τῆς Ἀνατολῆς, Οὐεσπασιανὸν λεγόμενον, ὅπως ἐκστρατεύσῃ κατὰ τῶν Ἰουδαίων καὶ τοὺς ἐξολοθρεύσῃ παντελῶς. Οἱ δὲ Ἰουδαῖοι, ὡς ἔμαθον τὴν ὀργὴν τοῦ βασιλέως, ὅσοι ἠδύναντο κατέφυγον εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, διότι ἦτο τότε περιτετειχισμένη καὶ ὠχυρωμένη μὲ πύργους μεγάλους.

Ὁ Οὐεσπασιανὸς πορευθεὶς εἰς τὴν Ἰουδαίαν ἠφάνισε πρῶτον καὶ κατέκαυσεν ὅλας τὰς πόλεις τῆς Γαλιλαίας, εἶτα ἐβάδισε κατὰ τῆς Ἱερουσαλήμ· ἐπειδὴ ὅμως αὕτη ἦτο καλῶς ὠχυρωμένη, δὲν ἠδυνήθη νὰ τὴν καταλάβῃ, μᾶλλον δὲ οἱ Ἰουδαῖοι, ἐξορμήσαντες ἡμέραν τινά, ἐφόνευσαν πολλοὺς Ρωμαίους. Τούτου ἕνεκεν ἤλλαξε πορείαν ὁ Οὐεσπασιανὸς καὶ κατηυθύνθη εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, διὰ νὰ ἀναπαύσῃ τὸν στρατόν του.

Κατ’ ἐκείνας τὰς ἡμέρας ἀπέθανε καὶ ὁ Νέρων, ἐβασίλευσε δὲ ὁ Γάλβας μῆνας ἑπτά· ἐφονεύθη ὅμως καὶ ἐκεῖνος καὶ ἐβασίλευσεν ὁ Ὅθων μῆνας τρεῖς. Ἐπειδὴ δὲ τὰ πράγματα ἦσαν εἰς μεγάλην ἀκαταστασίαν καὶ ἀπεστάτησαν καὶ οἱ βάρβαροι, διὰ τοῦτο οἱ στρατιῶται τῆς Ἀνατολῆς, ὅσοι ἦσαν μετὰ τοῦ Οὐεσπασιανοῦ, παρακινηθέντες ἐχειροτόνησαν βασιλέα τὸν Οὐεσπασιανόν, μὲ τὸ θέλημα τῶν ἀρχόντων καὶ ἐξουσιαστῶν τῆς Ἀνατολῆς. Ἀπελθὼν δὲ ὁ Οὐεσπασιανὸς εἰς τὴν Ρώμην ἀνηγόρευσε Καίσαρας τοὺς δύο υἱούς του, Τῖτον καὶ Δομετιανόν, καὶ τὸν μὲν Τῖτον ἀφῆκε νὰ πολεμῇ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, τὸν δὲ Δομετιανὸν ἀπέστειλε κατὰ τῶν βαρβάρων. Ὅτε δὲ προσήγγιζεν ὁ Οὐεσπασιανὸς εἰς τὴν Ρώμην, οἱ Ρωμαῖοι φονεύσαντες τὸν Ὄθωνα ὑπεδέξαντο αὐτὸν μετὰ μεγάλης τιμῆς καὶ δόξης. Καθεσθεὶς οὗτος ἐπὶ τοῦ θρόνου, κατέσφαξε πάντας τοὺς ἐναντίους· ὅθεν ἠρέμησαν τὰ πράγματα καὶ ἔπαυσαν αἱ ἀκαταστασίαι. Ἐπολιόρκει δὲ ὁ Τῖτος τὰ Ἱεροσόλυμα χρόνους δύο, κατὰ τὸ διάστημα τῶν ὁποίων οἱ Ἑβραῖοι ἐκινδύνευσαν τόσον ἀπὸ τὴν πεῖναν, ὥστε ἠναγκάσθησαν νὰ τρώγουν καὶ αὐτὰ τὰ τέκνα των. Καταβαλὼν τέλος αὐτοὺς ὁ Τῖτος, ἐκυρίευσε τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ θέσας πῦρ κατέκαυσεν ἅπασαν τὴν πόλιν ὁμοῦ μετὰ τοῦ ἱεροῦ, ὥστε δὲν ἀπέμεινε λίθος ἐπὶ λίθου· καὶ ἐπληρώθη ὁ λόγος τοῦ Κυρίου εἰπόντος, ὅτι «Οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον, ὃς οὐ καταλυθήσεται» (Ματθ. κδ’ 2).


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ Συμεὼν τούτου καὶ τῆς μετὰ τοῦ Κυρίου συγγενείας του κατὰ τὸ ἀνθρώπινον βλέπε εἰς τὸ Συναξάριον αὐτοῦ καὶ τὴν ὑποσημείωσιν τῇ κζʹ (27ῃ) τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου, ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου βλέπε εἰς τὴν κʹ (20ὴν) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[3] Τὸ ἀκριβὲς ἑβραϊκὸν ὄνομα αὐτοῦ ἦτο Βάρ-Κοχεβά, ἤτοι υἱὸς ἀστέρος, ἐπιστεύθη δὲ ὑπὸ τῶν Ἑβραίων ὡς ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας.

[4] Βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Ὁ Μαξιμιανὸς Γαλέριος κατενικήθη ὑπὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου πρὸ τῆς καταστροφῆς τοῦ ἀνωτέρω ἀναφερομένου Μαξεντίου καὶ ἀπέθανεν ἐν ἔτει 311 (βλέπε καὶ πάλιν εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου).