Λόγος Α’. Εἰς τὴν Πανσεβάσμιον Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ», διωρθωμένος εἴς τινα σημεῖα καὶ διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ Θεὸς ἀληθής, θέλων νὰ σώσῃ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ὑπὸ τοῦ διαβόλου τυραννούμενον, ἦλθε νὰ ἐνσαρκωθῇ ἐκ τῆς Ἁγίας Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας, καὶ ἐγεννήθη ἐξ αὐτῆς ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας, ἐν ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως, τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀντιπάτρου, ὁ ὁποῖος Ἡρῴδης, ὢν ἀλλόφυλος καὶ ὄχι ἀπὸ γένος ἑβραϊκόν, ἐπῆγε καὶ προσεκύνησε τὸν βασιλέα τῆς Ρώμης Αὔγουστον, καὶ παρέλαβε τὴν ἐξουσίαν τῆς Ἰουδαίας· διότι πρέπον ἦτο νὰ πληρωθῇ ἡ προφητεία τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ, ὅπου ἔλεγεν· «Οὐκ ἐκλείψει ἄρχων ἐξ Ἰούδα, οὐδὲ ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ, ἕως οὗ ἔλθῃ ᾧ ἀπόκειται». Ἐπειδὴ λοιπὸν ἦλθεν ὁ Χριστός, ἡ προσδοκία τῶν ἐθνῶν, διὰ τοῦτο δικαίως ἔλειψαν εἰς τὸν καιρὸν τῆς γεννήσεώς του οἱ βασιλεῖς τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἐβασίλευσεν ὁ Ἡρῴδης, ἀλλόφυλος ὤν. Ἐπειδὴ δὲ ἦτο καὶ αὐτὸς ἐθνικὸς καὶ μὴ εὐπρόσδεκτος καὶ ἑπομένως ἀπαράδεκτος εἰς τοὺς Ἑβραίους, ἐφόνευσε μὲν πολλοὺς ἐξ αὐτῶν, κατέκαυσε δὲ καὶ τὰς ἀναγραφὰς τῶν Γενεῶν καὶ τῶν Φυλῶν, ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Ἔσδρα, διὰ νὰ μὴ γνωρίζωσιν οἱ Ἰουδαῖοι ἀπὸ ποίαν φυλὴν καὶ γενεὰν κατάγονται. Οὐχὶ δὲ μόνον τοῦτο ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ τὴν ἱερατικὴν στολὴν τὴν ἔβαλεν εἰς τὸ θησαυροφυλάκιόν του, ἵνα, ὅστις θελήσῃ νὰ γίνῃ Ἀρχιερεύς, δίδῃ εἰς αὐτὸν πρῶτον ἀργύρια, καὶ οὕτω δανείζηται αὐτὴν ἐξ αὐτοῦ.

Εἰς δὲ τὸν τεσσαρακοστὸν δεύτερον χρόνον τοῦ Καίσαρος Αὐγούστου ἐξῆλθε δόγμα παρ’ αὐτοῦ, νὰ ἀπογραφῶσι πάντες οἱ ἄνθρωποι, ὅσοι ἦσαν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν του, διὰ νὰ τοῦ δίδουν φόρον. Ταύτην δὲ τὴν ἀπογραφὴν ἐνεπιστεύθη ὁ Καῖσαρ εἰς ἐξουσίαν τινὸς ἀνθρώπου τῆς Συγκλήτου, Κυρηνίου λεγομένου, τὸν ὁποῖον ἔκαμε καὶ ἡγεμόνα τῆς Συρίας. Εἶχε δὲ τότε ὁ Ἡρῴδης εἰς τὴν ἡγεμονίαν τῆς Ἰουδαίας χρόνους τριάκοντα τρεῖς· τότε καὶ οἱ μάγοι ἦλθον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα ζητοῦντες τὸν τεχθέντα Βασιλέα. Ἀκούσας δὲ ὁ Ἡρῴδης, ἀπέστειλεν αὐτοὺς νὰ εὕρωσι τὸ Βρέφος, καὶ ἐπειδὴ δὲν ἐπέστρεψαν εἰς τὸν Ἡρῴδην, ἐθυμώθη καὶ ἀπέκτεινε τοὺς παῖδας. Ὁ δὲ Ἰωσήφ, κατὰ τὸ θεῖον πρόσταγμα, παραλαβὼν τὴν Παρθένον καὶ τὸ Βρέφος, ἔφυγεν εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ ἦτο ἐκεῖ ἕως οὗ ἀπέθανεν ὁ Ἡρῴδης, βασιλεύσας χρόνους τριάκοντα ἑπτά.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ Συμεὼν τούτου καὶ τῆς μετὰ τοῦ Κυρίου συγγενείας του κατὰ τὸ ἀνθρώπινον βλέπε εἰς τὸ Συναξάριον αὐτοῦ καὶ τὴν ὑποσημείωσιν τῇ κζʹ (27ῃ) τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου, ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου βλέπε εἰς τὴν κʹ (20ὴν) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[3] Τὸ ἀκριβὲς ἑβραϊκὸν ὄνομα αὐτοῦ ἦτο Βάρ-Κοχεβά, ἤτοι υἱὸς ἀστέρος, ἐπιστεύθη δὲ ὑπὸ τῶν Ἑβραίων ὡς ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας.

[4] Βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Ὁ Μαξιμιανὸς Γαλέριος κατενικήθη ὑπὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου πρὸ τῆς καταστροφῆς τοῦ ἀνωτέρω ἀναφερομένου Μαξεντίου καὶ ἀπέθανεν ἐν ἔτει 311 (βλέπε καὶ πάλιν εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου).