Λόγος Α’. Εἰς τὴν Πανσεβάσμιον Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ», διωρθωμένος εἴς τινα σημεῖα καὶ διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Τοῦτον οἱ Προφῆται μὲ διάφορα ὀνόματα καλοῦσιν· ὁ Δαβὶδ Ὑποπόδιον τὸν ὀνομάζει, λέγων ἐν τῷ ἐνενηκοστῷ ὀγδόῳ Ψαλμῷ· «Ὑψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ προσκυνεῖτε τῷ Ὑποποδίῳ τῶν ποδῶν αὐτοῦ». Ὁ αὐτὸς τόπον τὸν καλεῖ, λέγων εἰς τὸν ἑκατοστὸν τριακοστὸν πρῶτον Ψαλμόν· «Εἰσελευσόμεθα εἰς τὰ σκηνώματα αὐτοῦ, προσκυνήσωμεν εἰς τὸν τόπον οὗ ἔστησαν οἱ πόδες αὐτοῦ». Ὄχι δὲ μόνον διὰ τούτων τῶν ὀνομάτων ἐγκωμιάζει, ἀλλὰ καλεῖ καὶ Ράβδον τῆς Βασιλείας. Λέγεται καὶ Ράβδος Κληρονομίας, καθὼς τὸ λέγει ὁ αὐτὸς εἰς τὸν ἑβδομηκοστὸν τρίτον Ψαλμόν. «Ἐλυτρώσω Ράβδον κληρονομίας σου». Λέγεται Ράβδος Δυνάμεως, ὡς τὸ μαρτυρεῖ ὁ αὐτὸς εἰς τὸν ἑκατοστὸν ἔνατον Ψαλμόν. «Ράβδον δυνάμεως ἐξαποστελεῖ σοι Κύριος ἐκ Σιών». Λέγεται Βακτηρία, καὶ ἄκουσον τοῦ αὐτοῦ Προφήτου λέγοντος εἰς τὸν εἰκοστὸν δεύτερον Ψαλμόν· «Ἡ Ράβδος σου καὶ ἡ Βακτηρία σου αὗταί με παρεκάλεσαν»· λέγεται Ξύλον ζωῆς, καὶ μαρτυρεῖ αὐτὸ ὁ Σολομῶν εἰς τὸ γ’ κεφάλαιον τῶν Παροιμιῶν, λέγων· «Ξύλον Ζωῆς ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτῆς»· λέγεται καὶ Ξύλον πεφυτευμένον ποῦ; παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, τοὐτέστι τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν· λέγεται Σημείωσις καὶ Σημεῖον, καὶ ἄκουσον τοῦ Προφήτου Δαβὶδ εἰς τὸν πεντηκοστὸν ἔνατον Ψαλμόν· «Ἔδωκας τοῖς φοβουμένοις σε σημείωσιν, τοῦ φυγεῖν ἀπὸ προσώπου τόξου»· καὶ πάλιν εἰς τὸν ὀγδοηκοστὸν πέμπτον Ψαλμὸν· «Ποίησον μετ’ ἐμοῦ σημεῖον εἰς ἀγαθόν»· καὶ τοῦ Προφήτου Ἰωὴλ ἐν τῷ ἐνάτῳ κεφαλαίῳ· «Δὸς τὸ σημεῖον ἐπὶ τὰ μέτωπα τῶν ἀνδρῶν τῶν καταστεναζόντων».

Αὐτὸν προεικόνιζεν Ἰσαάκ, ὅταν ἀνέβαινεν εἰς τὸ ὄρος, βαστάζων τὰ ξύλα· αὐτὸν προεικόνιζεν ὁ Ἰακὼβ, ὅταν ἐφίλησε τὸ ἄκρον τῆς ράβδου τοῦ Ἰωσήφ· διότι προεῖδεν ὅτι ἐμέλλομεν καὶ ἡμεῖς οἱ Χριστιανοὶ νὰ προσκυνήσωμεν τὴν Ράβδον τοῦ Χριστοῦ, τοὐτέστι τὸν Σταυρόν· εἰς αὐτοῦ τὸν τύπον ἔβαλεν ὁ αὐτὸς τὰς χεῖράς του, ἐναλλὰξ εἰς τὰς κεφαλὰς τῶν παίδων τοῦ Ἰωσήφ, καὶ τὴν μὲν δεξιάν του χεῖρα ἔβαλεν εἰς τὴν κεφαλὴν τοῦ Ἐφραίμ, ὅστις ἦτο μικρότερος, καὶ ἐστέκετο εἰς τὸ ἀριστερόν του μέρος, τὴν δὲ ἀριστεράν του χεῖρα ἔβαλεν εἰς τὴν κεφαλὴν τοῦ Μανασσῆ, ὅστις ἦτο μεγαλύτερος, καὶ ἐστέκετο εἰς τὸ δεξιόν του μέρος.

Σταυροῦ τύπον εἶχεν ἡ Ράβδος ἐκείνη, μὲ τὴν ὁποίαν ὁ αὐτὸς Ἰακὼβ διέβη τὴν Ἰορδάνην, καθὼς τὸ λέγει καὶ μόνος του εἰς τὸ τριακοστὸν δεύτερον κεφάλαιον τῆς Γενέσεως. Ἐν γὰρ τῇ ράβδῳ μου ταύτῃ διέβην τὸν Ἰορδάνην.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ Συμεὼν τούτου καὶ τῆς μετὰ τοῦ Κυρίου συγγενείας του κατὰ τὸ ἀνθρώπινον βλέπε εἰς τὸ Συναξάριον αὐτοῦ καὶ τὴν ὑποσημείωσιν τῇ κζʹ (27ῃ) τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου, ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου βλέπε εἰς τὴν κʹ (20ὴν) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[3] Τὸ ἀκριβὲς ἑβραϊκὸν ὄνομα αὐτοῦ ἦτο Βάρ-Κοχεβά, ἤτοι υἱὸς ἀστέρος, ἐπιστεύθη δὲ ὑπὸ τῶν Ἑβραίων ὡς ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας.

[4] Βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Ὁ Μαξιμιανὸς Γαλέριος κατενικήθη ὑπὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου πρὸ τῆς καταστροφῆς τοῦ ἀνωτέρω ἀναφερομένου Μαξεντίου καὶ ἀπέθανεν ἐν ἔτει 311 (βλέπε καὶ πάλιν εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου τῇ καʹ (21ῃ) Μαΐου).