Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ διήγησις περὶ τῆς εὑρέσεως καὶ ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΔΟΚΙΜΟΥ τοῦ νεοφανοῦς, τοῦ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου.

Ἀδελφός τις Μοναχός, πάσχων ἐκ φυματιώσεως, ἀπελπισθεὶς ἐκ τῆς ἀνθρωπίνης θεραπείας ἐπεκαλέσθη τὸν Ἅγιον λέγων· «Ἁμαρτωλός εἰμι, Ἅγιε, ὅμως τολμῶ νὰ δεηθῶ πρὸς σέ, διότι ὁ καταμυρίσας σε Θεὸς καὶ τὴν χάριν σου ἔδωκεν τῶν ἰαμάτων· ἐπειδὴ λοιπὸν πολλοὶ νοσοῦντες σὲ ἐπικαλεσάμενοι μετὰ πίστεως ἀπήλαυσαν τῆς ὑγείας, κάμε καὶ εἰς ἐμὲ τὸν ταπεινὸν τὸ θαῦμά σου καὶ δεῖξον τὴν δύναμιν τῆς σῆς ἁγιότητος». Ταῦτα καὶ τὰ τούτοις ὅμοια λέγοντος κατέλαβεν αὐτὸν ὀλίγος ὕπνος καὶ εὐθὺς βλέπει Μοναχόν τινα σεμνοπρεπῆ προσελθόντα εἰς αὐτόν, ὅστις καὶ τοῦ προσέφερε ποτήριον διὰ νὰ πίῃ ὁ δὲ ἀσθενὴς λαβὼν τὸ ποτήριον ἔπινεν, εἶτα πάλιν καὶ δεύτερον, πιὼν δὲ καὶ τοῦτο λέγει· «Σὲ εὐχαριστῶ, Πάτερ, ὅτι διψῶντα με ἐπότισας», καὶ ταῦτα λέγων ἐξύπνησε καὶ ἐθαύμαζε διὰ τὸ γεγονός· διότι ἠσθάνετο τοῦτο ὡς ὀπτασίαν καὶ ὄχι καθ’ ὕπνον πραχθέν, ἔτι δὲ ἠσθάνετο τὴν δραστηριότητα τοῦ ποτοῦ, ἀποδιώκοντος πάντα τὸν περὶ τὸν στόμαχον καὶ πνεύμονα προϋπάρχοντα πόνον· ὅθεν προσευχόμενος διενοεῖτο τὰ περὶ τῆς πρὸς τὸν Ἅγιον δεήσεως. Ἔπειτα δὲ μετέβη εἰς τὸν πνευματικὸν τοῦ Μοναστηρίου Νήφωνα, καὶ διηγήθη εἰς αὐτὸν ἅπαντα, ἀπ’ ἐκείνης δὲ τῆς ὥρας ἀπηλλάγη ἀληθῶς τοῦ πάθους.

Ἕτερος ἐπίσης Μοναχὸς τῆς ἰδίας Μονῆς Βατοπαιδίου, ὀνόματι Γαβριήλ, ὅστις ἦτο καὶ ἔμπειρος τῆς ἰατρικῆς καὶ μάλιστα τῆς πρακτικῆς, εὑρισκόμενος ποτὲ εἰς Καρυὰς κατελήφθη ὑπὸ τοσαύτης σφοδρᾶς ὀδύνης εἰς τὴν ὀσφὺν καὶ τοὺς νεφρούς, ὥστε οὔτε νὰ κοιμηθῇ οὔτε νὰ καθήσῃ ἢ ἄλλως πως νὰ μένῃ ἠδύνατο. Ἐχρησιποποίησε δὲ πρὸς ἀπαλλαγήν του ἐκ τῆς δριμείας ὀδύνης ὅσα ἡ τέχνη συνιστᾷ καὶ ἡ πεῖρα ἀποδέχεται· βεντούζας, ἐντριβάς, χειραλειφάς, ἔμπλαστρα, θερμόλουτρα, καταπλάσματα καὶ τὰ λοιπά· ἅπαντα ὅμως τὰ θεραπευτικὰ ταῦτα μέσα ἀπεδεικνύοντο ἀνίκανα νὰ θεραπεύσουν τὸν πάσχοντα διὰ νὰ δοξασθῇ καὶ εἰς τοῦτον ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου.

Ἐν ἀμηχανίᾳ λοιπὸν καὶ ὀδύνῃ ἐκ τῶν ἀφορήτων πόνων εὑρισκομένου και τῶν ἀδελφῶν πειραζόντων αὐτὸν λεγόντων: «Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν», ἕτεροι προέτρεπον αὐτὸν νὰ παρακαλέσῃ τὸν Ἅγιον Εὐδόκιμον, καὶ ἀμέσως θὰ θεραπευθῇ λέγοντες: «Ὑπέρτερός σου ἰατρὸς ὑπάρχει ἐκεῖνος»· ὁ δὲ πάσχων ἀκούσας ταῦτα, εἶπεν· «Ἐὰν εἶναι ἀληθῶς θαυματουργὸς ὁ Ἅγιος, καὶ δύναται νὰ μὲ θεραπεύσῃ, ἐγὼ θὰ ἐπαργυρώσω τὴν ἱερὰν αὐτοῦ κάραν».