Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ διήγησις περὶ τῆς εὑρέσεως καὶ ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΔΟΚΙΜΟΥ τοῦ νεοφανοῦς, τοῦ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου.

Διὰ τὸ δοξάριον λοιπὸν ἅπαντα τὰ δεινὰ καὶ τρομερὰ εἰσῆλθον εἰς τὸν κόσμον, διότι αὐτὸ ἐνίκησε τοὺς πρώτους καὶ Ἄγγελον καὶ ἄνθρωπον· ναί, διὰ τοῦτο· ἀλλὰ νὰ νικήσῃ τὸν Εὐδόκιμον δὲν ἠδυνήθη, ἀλλ’ ἐνικήθη ὑπ’ αὐτοῦ, ὅστις κρύπτων ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ καὶ ἀρετὴν καὶ ἁγιότητα, ἐθριάμβευσε θρίαμβον μέγαν, ἀνώτερος φανεὶς καὶ τοῦ πρώτου Ἀγγέλου καὶ τοῦ πρώτου ἀνθρώπου. Ἐὰν λοιπὸν δὲν ὀνομάσωμεν Ἅγιον τὸν Εὐδόκιμον καὶ δὲν τιμήσωμεν καΙ δοξάσωμεν αὐτὸν ὡς Ἅγιον, τότε δὲν γνωρίζω ποῖον ἕτερον πρέπει νὰ τιμήσωμεν.

Τὸ ὅτι δὲ τὸ εὐῶδες αὐτοῦ σκῆνος εὐωδίαν ἀποπνέει οὐράνιον μετὰ τοσοῦτον μέγαν θρίαμβον, τοῦτο καὶ ἐπέκεινα κρίνεται ἁγιότητος εἰς τοὺς περὶ τὰ θεῖα καλῶς φρονοῦντας, ὡς ξένος τις ἔγραφε πρός τινα φίλον του, περὶ τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου αὐτὸν ἐρωτήσαντα· ὅμως δὲν ἔμελλεν εἰς τέλος καὶ διὰ παντὸς νὰ κρύπτεται· διότι ὁ Θεὸς ἀντιδοξάζει τοὺς αὐτὸν δοξάζοντας· μήπως δὲν θὰ ἐδόξαζε καὶ τὸν Ἀδάμ, ἐὰν ἐνίκα τὴν φιλοδοξίαν; ἤ θὰ ἐγκατελίπανεν ἀγέραστον τὸν πρῶτον Ἄγγελον, ἐὰν δὲν ἐνικᾶτο ὑπὸ τοῦ δοξαρίου; βεβαίως θὰ τοὺς ἐδόξαζεν, ἀλλ’ ἐκεῖνοι μὲν δόξαν ἐπιζητοῦντες καὶ αὐτῆς τὴν ὁποίαν εἶχον ἐξέπεσον, ὁ δὲ ἡμέτερος Ἅγιος Εὐδόκιμος, ταύτην ἀποφεύγων πάντοτε καὶ διὰ παντὸς τοῦ βίου καὶ ἐν τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, καὶ χωρὶς νὰ θέλῃ παρὰ Θεοῦ ἐδοξάσθη· διότι ὁ Θεὸς δοξάζει πάντοτε τοὺς Ἁγίους αὐτοῦ πρὸς ἔπαινον τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἐνθέου ζωῆς, καὶ πρὸς ἔλεγχον τῆς κακίας καὶ ἐμπαθοῦς ζωῆς. Καὶ περὶ μὲν τῆς εὑρέσεως τοῦ ἁγίου λειψάνου καὶ τῆς ἁγιότητος τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου ταῦτα.

Οἱ δὲ τοῦ Βατοπαιδίου Πατέρες ἅπαντες λαμπαδηφοροῦντες τὴν ἑσπέραν τοῦ Σαββάτου, ἦτο δὲ τότε τετάρτη τοῦ Ὀκτωβρίου μηνός, ἀπῆλθον εἰς τὸ κοιμητήριον διὰ νὰ μετακομίσουν τὸ ἅγιον λείψανον, τινὲς δὲ τῶν ὑπηρετῶν καὶ τῶν ἐργατῶν ἀφῄρεσαν πολλὰ μέλη τοῦ ἁγίου λειψάνου, νομίζοντες ὅτι δὲν γίνονται ἱερόσυλοι, διὰ τὸ χάριν εὐλαβείας ταῦτα λαμβάνειν, οὔτε ὅτι ἁμαρτάνουν· ὅμως μαθόντες κατόπιν, ὅτι τὸ νὰ κλέπτῃ τις Ἁγίους εἶναι καὶ τῆς ἱεροσυλίας μεγαλύτερον ἁμάρτημα, οἱ μὲν ἔφερον εὐθὺς ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶχον ἀφαιρέσει, οἱ δὲ ἀνέμενον τότε δὲ ψάλλοντες μετεκόμισαν τὸ ἅγιον λείψανον εἰς τὸν ἐν τῷ Μοναστηρίῳ Καθολικὸν Ναόν, περιελθόντες πρῶτον αὐτὸν ἐν λιτανείᾳ προπορευομένου τοῦ Ἀδριανουπόλεως Ἱεράρχου Γρηγορίου συνθέσαντες δὲ ἐκ τοῦ προχείρου καὶ Ἀκολουθίαν τοῦ Ἁγίου ἐτέλεσαν ἀγρυπνίαν, παννύχιοι τὸν Θεὸν δοξάζοντες·