Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ διήγησις περὶ τῆς εὑρέσεως καὶ ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΔΟΚΙΜΟΥ τοῦ νεοφανοῦς, τοῦ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου.

Ἤρχισε λοιπὸν ὑπὸ τριῶν ἐργατῶν ἡ ἐργασία μεταφορᾶς τῶν ὀστῶν καὶ τῶν ἐρειπίων τοῦ κρημνισθέντος Νάρθηκος, ἦτο δὲ τότε, ὅτε ἐγένετο ἡ ἔναρξις τῆς ἐργασίας, ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος Δευτέρα, συνέχισε δὲ αὕτη καὶ κατὰ τὰς ἑπομένας ἡμέρας. Τὴν δὲ Τετάρτην, ἥτις ἦτο ἡ πρώτη τοῦ Ὀκτωβρίου μηνός, δύο περίπου ὥρας πρὸ μεσημβρίας, ἐξῆλθεν ἀπὸ τῶν ἀποκομιζομένων ὀστέων εὐωδία θαυμάσιος τόσον ὥστε ἐθαύμαζον καὶ οἱ ἐργάται καὶ ὁ ἐπιμελητής. Ὅθεν ὑπέδειξεν οὗτος εἰς αὐτοὺς νὰ ἐκτελῶσι τὴν ἐργασίαν ἠρέμως, διότι, ὅπως ἐφαίνετο, ἡ ἀναδιδομένη εὐωδία ἦτο δηλωτικὴ ἁγιότητος καὶ ἔπρεπε νὰ προσέξωσι μήπως καὶ ἀνεύρωσιν ἅγιόν τι λείψανον· ὅπερ καὶ ἀληθῶς μετ’ οὐ πολὺ ἀνεφάνη, αἰσθητικωτέραν τὴν εὐωδίαν ἀποπνέον, διὰ τῆς ὁποίας καὶ ὁλόκληρος ὁ πέριξ ἀὴρ ἐπληρώθη. Εἶχε δὲ τὸ ἀποκαλυφθὲν ἅγιον λείψανον οὕτω:

Τὸ μὲν κρανίον ἦτο ὁλόκληρον, φαλακρὸν καὶ ἐστηρίζετο ἐπὶ τῶν σπονδύλων τοῦ αὐχένος, τὸ δὲ λοιπον σῶμα ἦτο περιβεβλημένον διά τινος χιτῶνος βαμβακεροῦ. Τὰ ὀστᾶ ἅπαντα ἦσαν συνηνωμένα μετ᾽ ἀλλήλων, ἄλλα μὲν διὰ τῶν τενόντων, ἄλλα δὲ διὰ τῆς περιοστέου μεμβράνης, ἔκλινε δὲ ὁλόκληρον τὸ σῶμα πρὸς τὴν ἀριστερὰν πλευράν, πρὸς τὴν ὁποίαν ἦτο ὁ τοῖχος τοῦ παλαιοῦ πρὸς ἀνατολὰς θολωτοῦ κοιμητηρίου καὶ αἱ μὲν κνῆμαι ἦσαν συγκεκλιμέναι πρὸς τὰ ὀστέα τοῦ μηροῦ, τὰ δὲ γόνατα πρὸς τὰ ἑκατέροθεν πλευρά· αἱ χεῖρες ἐπέκειντο σταυροειδῶς ἐπὶ τοῦ στέρνου, καὶ ἀπὸ τὴν δεξιὰν ἠγκαλίζετο εἰκών τις παλαιά, ἥτις ἐφαίνετο νὰ εἶναι τῆς Θεοτόκου τῆς Βηματαρίσσης.

Οὕτω λοιπὸν ὀφθέντος τοῦ ἁγίου λειψάνου καὶ εὐωδίας ἀρρήτου πληροῦντος τὰ πέριξ, ἐθαύμαζον οἱ ὁρῶντες τεχνῖται καὶ ὁ ἐπιμελητὴς καὶ ἔσπευσαν νὰ ἀναγγείλωσι τὸ γεγονὸς εἰς τὸν ἐπίτροπον Φιλάρετον, καὶ εἰς πάντας τοὺς ἐν τῷ Μοναστηρίῳ εὑρισκομένους. Ἐτύγχανον δὲ τότε δύο Ἱεράρχαι παροικοῦντες εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Βατοπαιδίου ὅ τε πρῴην Σμύρνης Χρύσανθος, ὅστις ἔφευγεν ἀπὸ τοῦ θρόνου του, διότι ἐσυκοφαντεῖτο διὰ προδοσίαν κατὰ τοῦ βασιλέως καὶ τοῦτο διότι εἶχε συγγράψει κατὰ τῶν Λουθηροκαλβίνων, καὶ ὁ πρῴην Ὀρεστιάδος ἢ Ἀδριανουπόλεως Γρηγόριος. Ἐλθόντων δὲ τούτων ὡς καὶ τοῦ ἐπιτρόπου καὶ ἄλλων, καὶ ἰδόντων τὸ ἅγιον λείψανον, ἔχον τὴν θέσιν τὴν ὁποίαν προείπομεν καὶ βλεπόντων ἀλλήλους ἐν σιγῇ καὶ θαυμαζόντων διὰ τὴν ἐκπεμπομένην ὑπὸ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου εὐωδίαν, εἶπεν ὁ Σμύρνης Χρύσανθος.