Τί λοιπὸν θὰ εἴπῃ τις, ἂν ἴσως ἀνώτερον τοῦ Ἀλεξίου καὶ Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου ὀνομάσωμεν τὸν ἐκ τοῦ Βατοπαιδίου ἀναφανέντα Ἅγιον; Δὲν ἐδιδάχθημεν ὅμως Ὁσιώτατοι Πατέρες καὶ ἀδελφοί, νὰ κάμωμεν σύγκρισιν τῆς ἁγιότητος ἀλλ’ ἁπλῆν τὴν ἁγιότητα νὰ βλέπωμεν· γνωρίζομεν δὲ καὶ ὅτι «ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Πατρός μου Μοναὶ πολλαί εἰσι» (Ἰωάν. ιδ’ 2), ὅπως λέγει τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ἀλλὰ γνωρίζομεν μίαν τὴν ἀπόλαυσιν ἐν ἰσότητι· λέγομεν δὲ μόνον ὅτι ὁ θεῖος Εὐδόκιμος φύλαξ ὑπῆρχεν ἁπασῶν τῶν θείων ἐντολῶν ἀκριβέστατος καὶ τὰς ἀρετὰς αὐτοῦ ἁπάσας ἔκρυπτε, τὸ πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις ρητὸν φοβούμενος· καὶ διὰ τῆς φυλακῆς τούτου τοῦ ρητοῦ, τὸ μέγιστον θηρίον, τὴν φιλοδοξίαν, λέγω, καὶ τὴν φιλοτιμίαν, ὑφ’ ἧς ταραττόμεθα ἅπαντες, καὶ τοὺς μεγίστους κινδύνους διατρέχομεν, τοῦτο τὸ δεινὸν θηρίον ὁ Εὐδόκιμος ἐνίκησε, καὶ τούτου κατεθριάμβευσε· τίνι τρόπῳ; μὲ τὸ νὰ κρύπτεται πάντοτε καὶ νὰ μὴ ἐπιδεικνύῃ εἰς οὐδένα οὐδὲν σημεῖον τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ.
Τὸν τρόπον τοῦτον διὰ τοῦ ὁποίου ὁ Ἅγιος Εὐδόκιμος κατενίκησε τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας ἐγὼ νομίζω μεγαλώτατον θρίαμβον τῆς ἀρετῆς τόσον ὅσον καὶ τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας θεωροῦμεν ἀκαταμάχητον. Διότι ἐκ τίνος ἄλλου νομίζετε ἐνεφυσήθη ὁ πρῶτος τῶν Ἀγγέλων εἰς τὸ νὰ τολμήσῃ νὰ εἴπῃ· «Ἀναβήσομαι, ἐπάνω τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ θήσω τὸν θρόνον μου … ἔσομαι ὅμοιος τῷ Ὑψίστῳ;» (Ἠσ. ιδ’ 14)· οὐχὶ ὑπὸ τοῦ δοξαρίου τοῦ ἀκαταμαχήτου αὐτοῦ θηρίου; καὶ μὴ θαυμάσητε περὶ τοῦ ὀνόματος· διότι εἴτε ἔπαρσιν ὀνομάσωμεν, εἴτε ὑπερηφάνειαν, εἴτε οἴησιν, ἢ δόξαν, ἢ δοξομανίαν, ἢ δοξοκοπίαν, ἢ δοξάριον, ἢ φιλοτιμίαν, ὄνομα μὲν μόνον μεταλλάσσομεν, τὸ δὲ πάθος εἶναι τὸ αὐτὸ λαμβάνον μόνον τὴν διαφορὰν κατὰ τὴν τῶν πασχόντων διάθεσιν. Οὐχὶ διὰ τὸ δοξάριον ὁ Ἀδὰμ ἐφαντάσθη νὰ γίνῃ ἴσος πρὸς τὸν Θεόν; Ἐὰν λοιπὸν διὰ τὸ πάθος τῆς δόξης ἐγένοντο οἱ Ἄγγελοι δαίμονες καὶ διάβολοι, ὁ Ἀδὰμ ἐθανατώθη καὶ ὁ ἐπίγειος καὶ οὐράνιος διάκοσμος συνεταράχθη καὶ παμφάγος ᾅδης ἐγεννήθη, ὡς οὐδέποτε ὤφελε, πῶς δὲν εἶναι ὑπέρμεγα τὸ πάθος τοῦ δοξαρίου; καὶ ἐὰν ὁ πρῶτος Ἄγγελος καὶ ὁ πρῶτος ἄνθρωπος νικηταὶ τοῦ πάθους τούτου ἐγίνοντο, δὲν θὰ συνεταράττετο τὸ σύμπαν οὔτε ὁ θάνατος θὰ ἀπειλοῦσεν ἡμᾶς διὰ τοῦ δρεπάνου αὐτοῦ καθιστῶν ἡμᾶς ἀεὶ τρέμοντας καὶ φοβουμένους.