Αὐτῶν τῶν παθῶν καὶ μέχρι τώρα ὑπάρχει θεραπευτὴς ὁ Διονύσιος· ὅπως δὲ τότε οὕτω καὶ τώρα ἡ θεία Χάρις ἐνήργει πάντοτε δι’ αὐτοῦ· κανεὶς δὲ ἂς μὴ ἀμφιβάλλῃ δι’ αὐτό, ἐφ’ ὅσον ἦτο ἱκανὸς διὰ τὰς ἐνεργείας αὐτὰς καὶ πρὶν ἀκόμη ἐπικοινωνήσῃ μὲ τοὺς Γερμανοὺς ἢ τοὺς κατοικοῦντας τὴν Παρισίαν. Ἐκεῖνοι λοιπόν, ἐπειδὴ ἀπήλαυον τῶν καλῶν του διάρκῶς, ἀναδεικνύονται καὶ οἱ πλέον λαμπροὶ κήρυκες τῆς εὐεργεσίας τοῦ Ἁγίου πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Ἀλλ’ ἐγὼ τοὐλάχιστον ἐνόμιζα, ὅτι ἔπρεπε νὰ δοκιμάσω, ὅπως διεξέλθω, διὰ τῆς ὁμιλίας μου, ὅλα αὐτὰ τὰ κατορθώματά του· τώρα ὅμως αἰσθάνομαι, ὅτι ἐπεθύμησα νὰ πράξω πρᾶγμα ἐξ ἴσου ἀπερίσκεπτον καὶ ἀδύνατον μὲ τὴν παράτολμον ἀπόπειραν νὰ ἀνοιχθῶ εἰς τὸ ἔξω τῶν Γαδείρων πέλαγος [14] μὲ μιὰ μικρὴ βαρκούλα· ἢ μὲ τὴν παράλογον προσπάθειαν νὰ μετρήσῃ κανεὶς μὲ ἕνα δάκτυλον τὴν ἀπέραντον, καὶ ὡς ἐκ τούτου σχεδὸν ἀνεξερεύνητον, ἔκτασιν τοῦ οὐρανοῦ. Διότι τόσον μικρὰ καὶ ἐλαχίστη εἶναι ἡ πρὸς λόγους ἱκανότης ἡμῶν, διὰ νὰ συγκριθῇ μὲ τὰ πλεονεκτήματα ἐκείνου καὶ νὰ τὰ ἐξυμνήσῃ· δι’ αὐτὸ βεβαίως λοιπὸν καὶ κουράζομαι πρίν, ἔστω καὶ κατ’ ἐλάχιστον, ἀνυψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, ἐπιθυμῶν νὰ ἀκολουθήσω τὴν πρὸς οὐρανοὺς ἄνοδον καὶ ἐνῷ ἀπεφάσισα νὰ προσφέρω λόγον, τίποτε ἄλλο δὲν προσεφέρθη, παρὰ ἡ ἐκδήλωσις τῆς προθέσεώς μου νὰ προσφέρω. Καὶ ἔχω πάθει ἀκριβῶς τὸ ἴδιον μὲ ἐκείνους ποὺ ἔχουν μὲν ὑποσχεθῆ νὰ ἀγωνισθοῦν, ἀλλὰ ἀπέκαμον πρὶν ἀκόμη ἀρχίσουν τὴν ἀγωνιστικὴν προσπάθειαν. Παραιτοῦμαι λοιπὸν τῆς ἀποπείρας, διὰ νὰ μὴ κακομεταχειρισθῶ, μὲ τὴν ἀτελῆ ὑπόσχεσίν μου, τὸ θεῖον ἐκείνου μεγαλεῖον.

Ἀλλ’ ἔχω διὰ τοῦτο συγγνώμην, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι εἶναι ἀδύνατον νὰ δυνηθῶ νὰ ἐκπληρώσω τόσον ἐπακριβῶς τὸ ζήτημα αὐτό, πολὺ δὲ περισσότερον διότι εἶναι τελείως ἀδύνατον ἡ ὑπόθεσις τοῦ ἐγκωμιαζομένου Ἁγίου νὰ συμπεριληφθῇ εἰς μίαν ὁμιλίαν· πῶς νὰ ἐξυμνηθῇ πρεπόντως ἕνας τοιοῦτος ἀνήρ, καὶ πρῶτος, διὰ νὰ εἴπω συντόμως, ὅστις κατώρθωσε νὰ συνδυάσῃ εἰς μίαν ἑνότητα τὴν σοφίαν τῶν Χριστιανῶν καὶ τὴν ἑλληνικὴν φιλοσοφίαν καὶ ὁ ὁποῖος, κατὰ τὴν κρίσιν τῶν ἀρίστων εἰδικῶν, ἐνηρμόνισε διὰ τῆς ἀναμίξεως τῶν ἀντιθέτων τὴν ὡραιοτέραν συμφωνίαν; Ἐὰν δὲ ἐπιθυμῇς νὰ χρησιμοποιήσω μίαν εἰκόνα, ὁ Ἅγιος Διονύσιος ἐμιμήθη τοὺς καλλιτέρους τῶν ἰατρῶν, οἱ ὁποῖοι, διὰ τῆς τοιαύτης ἀναμίξεως καὶ ἁρμονίας, ἐξησφάλισαν ὑγείαν ὄχι εἰς τὰ σώματα, ἀλλ’ εἰς τὰς ψυχάς.