Ἔχω τὴν γνώμην ὃτι αὐτὸ τὸ ἦθος κατεκόσμει τὸν Διονύσιον ἐξ ἐμφύτου καταβολῆς, ἐγεννήθη δηλαδὴ μὲ αὐτὸ τὸ προτέρημα. Ἐὰν κανεὶς δὲν παραδέχεται τὴν ἄποψιν αὐτήν, ἀλλὰ θεωρεῖ τὴν εὐσέβειαν ὡς αἰτίαν, ποὺ ἐμόρφωσεν εἰς τὸν Διονύσιον τὸ ἦθος αὐτό, ἡ γνώμη του δὲν διαφέρει ἀπὸ τὴν ἰδικήν μας, διότι καὶ ἐκεῖνος σκέπτεται ὅπως καὶ ἡμεῖς· ἐπειδὴ πράγματι καὶ ἡμεῖς πιστεύομεν, ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ μόνον φθάνει εἰς τοὺς εὐσεβεῖς κάθε δώρημα τέλειον· ἐὰν δὲ ἀναφέρωμεν τὴν φύσιν ὡς αἰτίαν τῶν προσόντων εἰς τοὺς τοιούτους προσοντούχους ἀνθρώπους, ἐννοοῦμεν τὸν Δημιουργὸν τῆς φύσεως. Διότι ἡ πρώτη αἰτία τῆς κινήσεως εἶναι ὁ Θεός, ἐνῷ ἡ φύσις ἐξ Ἐκείνου κινουμένη κινεῖ· ἐπὶ τοῦ προκειμένου ἡ θέσις τῆς φύσεως εἶναι ὅπως τὰ ὄργανα εἰς τοὺς ἀσχολουμένους μὲ τὴν τέχνην.
Ἐκτὸς ἐκείνου καὶ ἄλλο πλεονέκτημα ὑπάρχει εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ Διονυσίου· καὶ ἄλλα βεβαίως πολλά, ἐκ τῶν ὁποίων ὅμως περισσότερον ὁλοκάθαρον ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα φαίνεται εἰς τὴν πρὸς Δημόφιλον ἔνθεον ἐπιστολὴν αὐτοῦ. Εἰς τὴν ἐπιστολὴν αὐτὴν ὑπάρχει πλουσία ἡ διδασκαλία τῆς καθ’ ἡμᾶς φιλοσοφίας, ἀλλὰ καὶ πολλὴ ἐπιτίμησις διὰ τοὺς παραβαίνοντας τὴν ἱερὰν καὶ ἔνθεσμον τάξιν, καὶ νομίζοντας ὃτι κάτι εἶναι, ἐνῷ δὲν γνωρίζουν τίποτε, εἰς τοὺς ὁποίους, ὡς τόσον, ἐπετράπη νὰ πράττουν κάτι ὑπέρτερον ἀπὸ τὴν ἀξίαν των. Ἀλλὰ δὲν εἶναι δυνατὸν ἐδῶ νὰ ἐκθέσωμεν διὰ μακρῶν οὔτε τὴν πράξιν τοῦ Δημοφίλου, οὔτε τὴν πρόφασιν τῆς ἐπιστολῆς. Αὐτὸς ὁ Δημόφιλος ἦτο θεραπευτής οἱ δὲ θεραπευταὶ ἦσαν ἐκκλησιαστικὸν τάγμα, εὑρισκόμενον ὑψηλότερον τοῦ λαϊκοῦ πληρώματος καὶ ταπεινότερον τῶν ἐντὸς τοῦ βήματος Κληρικῶν. Αὐτὸ δὲ τὸ τάγμα εἶχεν ὡς ὑπηρεσίαν νὰ φρουρῇ τὰς ἱερὰς θύρας ἱστάμενον πρὸ αὐτῶν. Τί λοιπὸν συνέβη;
Ἕνας ἐξ ἐκείνων ποὺ ἐνεδύθησαν τὸν Χριστὸν καὶ ἠξιώθησαν τοῦ Θείου Βαπτίσματος ἀσθενεῖ, κατὰ τὸν λογισμόν, μετὰ τὸ λουτρὸν τῆς παλιγγενεσίας, τὸ ἅγιον Βάπτισμα, ἀποβλέπει δὲ πάλιν πρὸς τὴν χειροτέραν κατάστασιν καὶ καταπολεμηθεὶς ἀπὸ χαυνότητα λογισμοῦ, ὅπως συμβαίνει ἐξ αἰτίας τοῦ εὐκολομεταβλήτου τῶν ἀνθρώπων, γλυστρᾷ καὶ πίπτει πτῶμα ἐλεεινὸν καὶ τρισάθλιον, θῦμα τῆς ἁμαρτίας κατασταθείς. Ἐξ αἰτίας τῆς πτώσεως αὐτῆς προσκρούει πρὸς τὸν καθαρώτατον καὶ λαμπρότατον Θεόν, ὅστις ἀπαιτεῖ ἀπὸ ἡμᾶς μοναδικήν, πρὸ παντὸς ἄλλου, θυσίαν, τὴν κάθαρσιν. Κατόπιν αὐτοῦ τί συνέβη;