Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμῃ τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμων ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ ἐν τῷ Ἄθῳ ἀσκήσαντος.

Ἀφ’ οὗ ὅμως ἐξήτασαν ἀκριβῶς τὴν ὑπόθεσιν, ἐγνωρίσθη ἡ ἀλήθεια καὶ τοὺς μὲν κακούργους ἐπαίδευσαν, τὸν δὲ Ἅγιον ἐλύτρωσαν· οὗτος δὲ ἐδοκίμασε νὰ δώσῃ πάλιν τὴν παραίτησιν, ἵνα φύγῃ τὰ σκάνδαλα, ἀλλὰ ὁ βασιλεὺς δὲν ἔστερξεν· ὅθεν ἔμεινεν ὀλίγας ἡμέρας καὶ κατόπιν ἐπῆγε πάλιν εἰς τὸ Μοναστήριον αὐτοῦ καὶ ἡσύχαζε, ἦτο δὲ τότε τὸ ἔτος 1310. Λυτρωθεὶς λοιπὸν ἀπὸ τὴν φροντίδα τοῦ κόσμου καὶ σύγχυσιν ἐνήστευεν, ἠγρύπνει καὶ προσηύχετο περισσότερον, καὶ λεπτυνθεὶς ὁ νοῦς του ἔγινεν ἀγγελικὸς καὶ οὐράνιος· ὅθεν καὶ παρὰ Θεοῦ ἠξιώθη πολλῶν ὀπτασιῶν καὶ ἀποκαλύψεων, καὶ πολλὰ πράγματα προεφήτευσε, τὰ ὁποῖα ὅλα κατὰ τὴν πρόρρησίν του ἐγένοντο καὶ ὅλοι τὸν ἐθαύμαζον καὶ τὸν ἐσέβοντο· ἀλλὰ ἂς εἴπωμεν ὀλίγα τινὰ εἰς πίστωσιν τῶν ἄλλων ἀπὸ τὰ πολλά του θαυμάσια, καὶ οὕτω νὰ δώσωμεν τέλος τῆς διηγήσεως.

Μαθητής τις τοῦ Ἁγίου, τὴν κλῆσιν Ὑάκινθος, ἔπαθεν εἰς τὸν λαιμὸν πάθος ἀνίατον, ὅπερ οἱ Ἕλληνες λέγουν καρκίνον. Πολλάκις λοιπὸν παρεκάλεσε τὸν Ἅγιον νὰ τὸν ἀφήσῃ νὰ ὑπάγῃ εἰς ἰατρὸν ἢ νὰ ποιήσῃ αὐτὸς πρὸς Κύριον δέησιν, νὰ τοῦ δώσῃ τὴν ἴασιν, ὁ δὲ Ἅγιος τὸν ἐνουθέτησε νὰ ἔχῃ ὑπομονὴν ὡς ὁ Ἰὼβ καὶ ἄλλοι πολλοί, οἵτινες ὑπέμειναν πολλὰ πάθη καὶ ηὐχαρίστουν τὸν Κύριον· τότε ὁ πτωχὸς Ὑάκινθος ἐνεθυμήθη τὴν πίστιν τῆς αἱμορροούσης, περὶ ἧς γράφει τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον· ὅθεν μιμούμενος αὐτὴν ὁ θαυμάσιος, ἐπῆγεν ὄπισθεν τοῦ Ἁγίου, καὶ πίπτων κατὰ γῆς μετὰ δακρύων καὶ πίστεως καὶ λαμβάνων τὸ ἄκρον τοῦ ἱματίου αὐτοῦ, τὸ ἤγγισεν εἰς τὸ πάθος του καὶ παρευθύς, ὤ τοῦ θαύματος! κατὰ τὴν πίστιν αὐτοῦ ἰατρεύθη. Ἄλλοτε πάλιν ὁ αὐτὸς Ὑάκινθος ἀνέβη εἰς τὴν στέγην τοῦ κελλίου, ἵνα ποιήσῃ, ὑπηρεσίαν τινά, καὶ ἀπὸ συνεργίαν δαίμονος ἐκρημνίσθη καὶ ἔκειτο ὡς τεθνηκώς· ὁ δὲ Ἅγιος μὲ τὴν προσευχὴν τὸν ἀνέστησε καὶ κατέστησεν ὑγιᾶ ὡς τὸ πρότερον.

Δύο Μοναχαὶ ἀπὸ τὸ γυναικεῖον Μοναστήριον ἔπεσον εἰς ἀσθένειαν βαρεῖαν, μεγάλην καὶ ἀνίατον· ἐπειδὴ δὲ παρῆλθε πολὺς καιρὸς καὶ δὲν ἠδύναντο νὰ ὑπομένουν τοὺς πόνους καὶ τὴν κακοπάθειαν, διεμήνυσαν ταῦτα πρὸς τὸν Ἅγιον· «Δεόμεθά σου, Παναγιώτατε, Δέσποτα, νὰ ποιήσῃς εὐχὴν πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Κύριον, νὰ μᾶς ἐλαφρύνῃ ἀπὸ τὴν ἀσθένειαν ἢ νὰ μᾶς ἀναπαύσῃ ὡς εὔσπλαγχνος».


Ὑποσημειώσεις

[1] Κακῶς ὑποστηρίζεται ὑπό τινων ὅτι κατήγετο ἐξ Ἀνδρούσης τῆς Πελοποννήσου.

[2] Ὁ Ὅσιος Λάζαρος ὁ Γαλησιώτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν ζʹ (7ην) Νοεμβρίου, βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅπου καὶ ὑποσημείωσις περὶ τοῦ Γαλησίου ὄρους.

[3] «Μακάριος, ἀνὴρ οὗ ἐστιν ἡ ἀντίληψις αὐτοῦ παρὰ σοῦ, Κύριε, ἀναβάσείς ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ διέθετο» (Ψαλμ. πγʹ 6).

[4] Τοῦ Ἰωάννου ΙΑʹ Βέκκου (1274-1282) λάθρᾳ φυγόντος τοῦ θρόνου μετὰ τὸν θάνατον τοῦ λατινόφρονος αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Ηʹ (1282), καὶ συνοδικῶς καταδικασθέντος, ἀνῆλθεν ἐπ’ αὐτοῦ Ἰωσὴφ Αʹ τὸ δεύτερον. Μετὰ τρεῖς μῆνας ὅμως παραιτηθέντος τούτου, τὸν διεδέχθη Γρηγόριος Βʹ ὁ Κύπριος (1283-1289) περὶ οὗ βλέπε πλατύτερον ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 70, παραιτηθέντος δὲ καὶ τούτου τοῦ θρόνου ἐξελέγη ὁ Ἀθανάσιος.

[5] Ἀνδρόνικος Βʹ Παλαιολόγος (1282-1328) διεδέχθη τὸν πατέρα του Μιχαὴλ Ηʹ. Εἰς τὴν ἀρχικὴν ἡμῶν ἔκδοσιν γράφεται ἐσφαλμένως, καθὼς παρελήφθη ἐκ τοῦ «Νέου Παραδείσου», Ἰωάννης ὁ Κατακουζηνός, ὅστις ὅμως ἦτο μεταγενέστερος, βασιλεύσας ἐν ἔτει 1347-1354.

[6] Ἡ ἔγγραφος αὕτη παραίτησις τοῦ Ἁγίου φέρει ἡμερομηνίαν ιϛʹ (16η) Ὀκτωβρίου 1293.

[7] Ἰωάννης ΙΒʹ ὁ ἐκ Σωζοπόλεως (1293-1302). Οὗτος ἦτο πρότερον ἔγγαμος καὶ πατὴρ τέκνων, χηρεύσας δὲ ἐμόνασεν. Διὰ δὲ τὴν ἐνάρετον πολιτείαν αὐτοῦ προήχθη εἰς τοὺς ἱερατικοὺς βαθμούς, γενόμενος καὶ Πατριάρχης.