Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ τοῦ Μυροβλύτου, μετενεχθὲν εἰς τὴν καθομιλουμένην ὑπὸ τοῦ ἐν Μοναχοῖς Ὑποδιακόνου Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου, διασκευασμένον ἐνταῦθα κατὰ τὴν φράσιν.

Ἤρχισε λοιπὸν νὰ σκάπτῃ καὶ νὰ χαλᾷ τὰ θεμέλια ἐκεῖνα, ἀλλ’ αἴφνης ἐφάνη νέος τις ὡραιότατος, ἔφιππος ὡς στρατιώτης, ὁ ὁποῖος εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ὦ ἄνθρωπε, διατί χαλᾷς τὸν οἶκόν μου, ὅπως ποιήσῃς αὐτὸν ἁλώνιον; Γίνωσκε ὅτι, ἂν ποιήσῃς αὐτό, θέλεις πάθει μέγα κακόν. Ἐγὼ ὅστις σοῦ ὁμιλῶ εἶμαι ὁ Δημήτριος ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην, ὁ ὁποῖος τιμῶμαι ἐδῶ». (Διότι ἐκεῖ εἰς τὴν Καππαδοκίαν ἐτίμων μεγάλως τὸν Ἅγιον Δημήτριον). Ἀκούσας ὁ γεωργὸς τοὺς λόγους ἐξεπλάγη καὶ παρ’ ὀλίγον νὰ παραφρονήσῃ καὶ ἀπὸ τὸν φόβον του ἐπῆγεν εἰς τὸν οἶκόν του. Ἰδόντες αὐτὸν οἱ συγγενεῖς του οὕτω συγχυσμένον καὶ ἐρωτήσαντες αὐτὸν ἔμαθον τὸ συμβὰν εἰς αὐτόν. Ἀμέσως λοιπὸν ἐπῆγαν εἰς τὸ μέρος ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον καθαρίσαντες εὗρον παλαιὰ θεμέλια ἀσβεστωμένα καὶ ἐκ τούτων ἠννόησαν, ὅτι ὑπῆρχε ποτὲ εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον Ἐκκλησία τοῦ Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου. Μετὰ δὲ ταῦτα ἔκτισαν Ἐκκλησίαν ὅπως ἠδυνήθησαν ὡραίαν καὶ θαυμαστήν, ἐντὸς δὲ αὐτῆς ἔβαλον μέγαν Σταυρόν, ὥστε κατὰ μὲν τὸ φαινόμενον ἦτο ὁ τροπαιοφόρος Σταυρός, κατὰ δὲ τὸ νοούμενον ἐσήμαινε τὸν Μάρτυρα, διὰ νὰ ἔχωσιν ὅσοι προσκυνοῦσιν ἐκεῖ διπλῆν τὴν βοήθειαν τῆς δυνάμεως καὶ ἀπὸ τὸν Τίμιον Σταυρὸν καὶ ἀπὸ τὸν Μεγαλομάρτυρα Δημήτριον· διότι καὶ ὁ Ἅγιος μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Σταυροῦ ἐνίκησε τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων καὶ ὁ Σταυρὸς διὰ τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου ἀνυψώθη ἔτι μᾶλλον. Ἐζωγράφησαν δὲ εἰς μίαν καὶ τὴν αὐτὴν Εἰκόνα τὸν Σταυρὸν καὶ τὸν Ἅγιον, λέγοντες· «Ἐπειδὴ διὰ τοῦ Μαρτυρίου ὁ Ἅγιος συνεσταυρώθη μὲ τὸν Χριστόν, διὰ τοῦτο εἶναι ἐζωγραφημένος ὁμοῦ ἐν μιᾷ Εἰκόνι». Ἐκ τούτου δὲ ὠνόμασαν τὴν Ἐκκλησίαν ἐκείνην τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Σταυρικοῦ. Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν δὲ αὐτὴν ἐτελοῦντο καθ’ ἑκάστην πολλὰ θαύματα ὑπὸ τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου.

Εἰς τὴν Αὐλῶνα ἦτο αὐθέντης τις, Μαριανὸς ὀνομαζόμενος. Αὐτὸς λοιπον ἠσθένησε τόσον βαρέως ὥστε ἐκινδύνευεν ἀπὸ ὥρας εἰς ὥραν ν’ ἀποθάνῃ· πολλοὶ δὲ ἰατροὶ τὸν ἐπεσκέφθησαν καὶ κανεὶς δὲν ἠδυνήθη νὰ τὸν ἰατρεύσῃ· ἔπασχε δὲ καθ’ ὅλον τὸ σῶμα ἀπὸ λέπραν καὶ ἀνέδιδε δυσωδίαν. Νύκτα λοιπὸν τινὰ ἐφάνη ὁ Μέγας Δημήτριος καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· «ἄνθρωπε, διατὶ βασανίζεσαι οὕτω καὶ ἐξοδεύεσαι εἰς μάτην; Σὺ ἄλλως δὲν δύνασαι νὰ ἰατρευθῇ, μόνον ἐλθὲ εἰς τὴν Θεσσαλονίκην καὶ πρόσπεσον εἰς τὸν τάφον μου μετὰ πίστεως καὶ θέλεις ἰδεῖ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν αὐτοκρατόρων τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ἐπὶ Τουρκοκρατίας μετετράπη εἰς τζαμίον. Μετὰ δὲ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Θεσσαλονίκης ἐν ἔτει 1912 ἀποκατεστάθη καὶ πάλιν εἰς Χριστιανικὸν Ναόν, ὅστις ὅμως κατεστράφη ἐκ πυρκαϊᾶς κατὰ τὸ ἔτος 1917. Βραδύτερον ἀνῳκοδομήθη μεγαλοπρεπέστατος καὶ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ καλύτερα κοσμήματα τῆς Θεσσαλονίκης.