Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ τοῦ Μυροβλύτου, μετενεχθὲν εἰς τὴν καθομιλουμένην ὑπὸ τοῦ ἐν Μοναχοῖς Ὑποδιακόνου Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου, διασκευασμένον ἐνταῦθα κατὰ τὴν φράσιν.

Εἰς ἄλλον καιρὸν εἶχον ὑπάγει οἱ Ἄβαροι, τὸ κακὸν αὐτὸ γένος, νὰ κυριεύσωσι τὴν Θεσσαλονίκην· ἐβασίλευε δὲ τότε εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ὁ αὐτοκράτωρ Μαυρίκιος, τὸν ὁποῖον ἐφόνευσεν ὁ τύραννος Φωκᾶς. Λοιπὸν ἔστειλε στράτευμα ἀρκετὸν εἰς βοήθειαν τῶν Θεσσαλονικέων· παρὰ ταῦτα ὅμως οἱ Ἄβαροι δὲν ἀπεμακρύνοντο, ἀλλ’ ἀπέκλεισαν τοὺς Θεσσαλονικεῖς καὶ τοὺς ἠνώχλουν. Κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἦτο ἄνθρωπός τις ἐνάρετος, ὅστις ἐφύλαττε τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου, ὁ ὁποῖος εἶχε χρηματίσει πρωτοσπαθάριος τοῦ βασιλέως, τότε δὲ ἦτο Μοναχὸς εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου. Αὐτὸς λοιπὸν εἶδε μίαν τῶν νυκτῶν, ὅτι ὡς νὰ ἦλθον δύο ἄνθρωποι νέοι καὶ εὐπρεπεῖς, οἵτινες εἶπον πρὸς αὐτὸν νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν Ναὸν καὶ νὰ εἴπῃ εἰς τὸν Ἅγιον νὰ ἐξέλθῃ διὰ νὰ συνομιλήσωσι μετ’ αὐτοῦ. Ἐπῆγε λοιπὸν καὶ τὸ εἶπεν εἰς τὸν Ἅγιον καὶ τοῦ ἐφάνη ὡς νὰ ἐξῆλθε καὶ τοὺς ἐχαιρέτησεν. Εἶπον δὲ πρὸς τὸν Ἅγιον οἱ δύο ἐκεῖνοι νέοι· «Διατάσει ὁ Βασιλεὺς τὴν ἁγιωσύνην σου νὰ ἀφήσῃς τὴν πόλιν αὐτὴν καὶ νὰ ὑπάγῃς πρὸς αὐτόν, διότι θέλει νὰ τὴν παραδώσῃ εἰς τὰς χεῖρας τῶν Ἀβάρων». Τότε, ἅμα ἤκουσεν ὁ Ἅγιος τὸν λόγον αὐτόν, ἐλυπήθη καὶ ἐστενοχωρήθη καὶ κύψας τὴν κεφαλήν του ἐπὶ πολλὴν ὥραν ἐδάκρυσε τόσον, ὥστε βλέπων αὐτὸν ὁ πρωτοσπαθάριος ἐκεῖνος τόσον λυπημένον, εἶπε πρὸς τοὺς ἀπεσταλμένους. «Ἂν ἐγνώριζον ὅτι ἤθελε λυπηθῇ τόσον πολὺ ὁ αὐθέντης μου ἀπὸ τὸ μήνυμά σας, δὲν θὰ τὸν ἐκάλουν νὰ ἔλθῃ ἔξω».

Μετὰ παρέλευσιν ὥρας ἱκανῆς ἤγειρεν, ὁ Ἅγιος τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ εἶπε πρὸς τοὺς ἄνδρας ἐκείνους· «Ἀληθῶς οὕτως ἐφάνη ἀρεστὸν εἰς τὸν Κύριον καὶ Δεσπότην τῶν ὅλων, νὰ παραδώσῃ εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων τοιαύτην πόλιν, ἀφ’ οὗ ἔχυσε τὸ αἷμά του ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ, διὰ νὰ τὴν ἐξαγοράσῃ ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ διαβόλου;». Ἀπεκρίθησαν οἱ ἀπεσταλμένοι· «Οὕτω μᾶς προσέταξεν». Εἶπε πάλιν πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· «Σᾶς παρακαλῶ, ὑπάγετε νὰ εἴπητε εἰς τὸν Βασιλέα τούτους τοὺς λόγους· «Γνωρίζω τοὺς οἰκτιρμούς σου, φιλάνθρωπε Κύριε, διότι ἀείποτε νικῶσι τὴν ὀργήν σου, τὴν ὁποίαν ἡμεῖς αὐξάνομεν μὲ τὰς ἁμαρτίας μας, γνωρίζω ὅτι ἔθου τὴν ψυχήν σου διὰ τοὺς ἁμαρτωλους καὶ ὅτι ἔχυσας τὸ Ἅγιόν σου αἷμα ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. Ἐπειδὴ ὅμως κατέστησας ἐμὲ, φύλακα καὶ ἐπιτηρητὴν εἰς τὴν πόλιν ταύτην, Σέ, Κύριέ μου, πρέπει νὰ μιμηθῶ καὶ ἐγὼ καὶ νὰ θύσω τὴν ψυχήν μου δι’ αὐτούς, ἐὰν δὲ ἀπολεσθῶσιν αὐτοί, νὰ ἀπολεσθῶ καὶ ἐγώ, διότι καὶ αὐτοί, ἂν καὶ εἶναι ἁμαρτωλοί, εἰς τὸ ὄνομά σου πιστεύουσι, σὺ δὲ εἶσαι Θεὸς τῶν μετανοούντων· διὰ τοῦτο μὴ ὀργισθῇς ἐναντίον αὐτῶν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν αὐτοκρατόρων τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ἐπὶ Τουρκοκρατίας μετετράπη εἰς τζαμίον. Μετὰ δὲ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Θεσσαλονίκης ἐν ἔτει 1912 ἀποκατεστάθη καὶ πάλιν εἰς Χριστιανικὸν Ναόν, ὅστις ὅμως κατεστράφη ἐκ πυρκαϊᾶς κατὰ τὸ ἔτος 1917. Βραδύτερον ἀνῳκοδομήθη μεγαλοπρεπέστατος καὶ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ καλύτερα κοσμήματα τῆς Θεσσαλονίκης.