Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ τοῦ Μυροβλύτου, μετενεχθὲν εἰς τὴν καθομιλουμένην ὑπὸ τοῦ ἐν Μοναχοῖς Ὑποδιακόνου Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου, διασκευασμένον ἐνταῦθα κατὰ τὴν φράσιν.

Τόσην δὲ καλὴν φήμην εἶχεν ἀποκτήσει διὰ τὰς ἀρετάς του εἰς ὅλην τὴν περιφέρειαν τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ Γαλερίου, ὥστε ὁ βασιλεὺς αὐτὸς ἐξ οἰκείας προαιρέσεως τὸν ἐτίμησεν ἐξαιρετικῶς ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους ἄρχοντας τῆς Θεσσαλονίκης μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ δουκός, ἤτοι τὸν διώρισε στρατηγὸν ὅλης τῆς Θεσσαλίας, διότι ἤκουεν ὅτι ἦτο φρόνιμος καὶ ἀνδρεῖος εἰς τοὺς πολέμους καὶ ἥνωνε τὴν φρόνησιν καὶ τὴν ἀνδρείαν μετὰ τῆς στρατηγικῆς ἐμπειρίας.

Πρὶν δὲ ἢ ἀξιωθῇ ὁ Ἅγιος αὐτῆς τῆς τιμῆς ἀπὸ τὸν βασιλέα Μαξιμιανόν, προσεποιεῖτο ὅτι ἦτο εἰδωλολάτρης· ὅταν ὅμως ἔλαβε τὸν βαθμὸν αὐτὸν εὐθὺς ἐνεφανίσθη ὡς Χριστιανός. Δὲν ἔχαιρε δὲ τόσον διὰ τὴν τιμὴν αὐτήν, τὴν ὁποίαν ἔλαβεν ἀπὸ τὸν βασιλέα, ὅσον κατεγίνετο νὰ αὐξήσῃ τὰς ἀρετὰς τῆς ψυχῆς του. Ἡμέραν καὶ νύκτα δὲν ἔπαυε νὰ διδάσκῃ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ἐδίδασκε δὲ ὄχι κρυφίως φοβούμενος νὰ μὴ τὸ μάθῃ ὁ βασιλεύς, ἀλλ’ ἐξ ἐναντίας φανερώτατα. Τὸ δὲ κυριώτερον αὐτοῦ ἔργον ἦτο νὰ σπείρῃ ἐπιτηδείως τὸν σπόρον τῆς εὐσεβείας εἰς τὰς ψυχὰς ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι τὸν ἤκουον, ὅταν ἐδίδασκε, καὶ πρὸς τοὺς ὁποίους ἔλεγεν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐπλάσθη ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ἐτιμήθη παρ’ αὐτοῦ, ἤτοι τὸν ἔβαλεν εἰς τὸν Παράδεισον διὰ νὰ χαίρῃ καὶ νὰ ἐντρυφᾷ ἐκεῖ καὶ ὅτι ὁ διάβολος ἀπὸ φθόνον τὸν ἠνάγκασε νὰ παραβῇ τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, διὰ τὸ ὁποῖον ὁ Θεὸς ὀργισθεὶς τὸν ἐξώρισεν ἀπὸ τὸν Παράδεισον. Ἔλεγεν ἀκόμη, ὅτι αὐτὸς ὁ ἴδιος Θεὸς καὶ πλάστης, θέλων νὰ ἀναβιβάσῃ πάλιν τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν πρώτην αὐτοῦ τιμήν, κατέβη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσαρκώθη ἐκ τῆς Ἁγίας Παρθένου καὶ Θεοτόκου Μαρίας καὶ ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, καθὼς εἴμεθα καὶ ἡμεῖς· μόνον ἁμαρτωλὸς δὲν ἦτο ὅτι ἐσταυρώθη καὶ ἐθανατώθη, ὅτι ἀνελήφθη εἰς τοὺς Οὐρανοὺς καὶ ὅτι αὐτὸς μέλλει ἐπ’ ἐσχάτων νὰ ἔλθῃ πάλιν, ἵνα κρίνῃ τοὺς ἀνθρώπους ὅλους καὶ νὰ ἀποδώσῃ εἰς ἕκαστον κατὰ τὰ ἔργα του.

Ταῦτα λέγων καὶ διδάσκων συνεχῶς ὁ Ἅγιος Δημήτριος εὕρισκε πολλούς οἱ ὁποῖοι ἐδέχοντο καὶ ἔβαλλον εἰς πρᾶξιν τὴν διδασκαλίαν του· διότι πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ἕλληνας, ἅμα ἤκουον τοὺς λόγους αὐτοῦ, ἐπέστρεψον εἰς τὴν θεογνωσίαν, καὶ τὰ μὲν εἴδωλα κατεφρόνουν καὶ ἀπεστρέφοντο, τὸν δὲ ἀληθινὸν Θεὸν ὡμολόγουν καὶ ἐπίστευον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν αὐτοκρατόρων τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ἐπὶ Τουρκοκρατίας μετετράπη εἰς τζαμίον. Μετὰ δὲ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Θεσσαλονίκης ἐν ἔτει 1912 ἀποκατεστάθη καὶ πάλιν εἰς Χριστιανικὸν Ναόν, ὅστις ὅμως κατεστράφη ἐκ πυρκαϊᾶς κατὰ τὸ ἔτος 1917. Βραδύτερον ἀνῳκοδομήθη μεγαλοπρεπέστατος καὶ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ καλύτερα κοσμήματα τῆς Θεσσαλονίκης.