Τῇ ΚΔ’ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΕΘΑ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ.

Ἀφοῦ λοιπὸν ἦλθεν ὁ Ἐλεσιβαάν, ἐπολέμησαν ἀνδρείως ἀμφότερα τὰ στρατεύματα· ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ βοηθοῦντος ἐνίκησαν οἱ Χριστιανοὶ καὶ πρῶτον μὲν κατέλαβον τὴν πόλιν τῶν Ὁμηριτῶν, διότι ὁ Ἑβραῖος ἦτο εἰς τὰ στρατεύματα. Ὅθεν ὁ Ἐλεσβαὰν ἔλαβε μὲ τὸ ἥμισυ στράτευμα τὴν χώραν καὶ μὲ τὸ ἄλλο ἥμισυ ἐπολέμει μὲ τὸν Ἑβραῖον, τὸν ὁποῖον ἐνίκησαν φονεύοντες ὅλους τοὺς στρατιώτας του, τὸν δὲ Λουναὰν δὲν ἐφόνευσαν, ἀλλὰ τὸν ἀπέκλεισαν εἰς τὴν σκηνὴν αὐτοῦ, ἕως οὗ ἔστειλαν μήνυμα εἰς τὸν Ἐλεσβαάν, ὅστις εἶχε φονεύσει ὅλους τοὺς συγγενεῖς τοῦ Ἑβραίου ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας καὶ ἀκούσας δι᾽ ἐκεῖνον τὸν τρισκατάρατον, ἀφῆκεν εἰς τὴν πόλιν φύλακας καὶ δραμὼν εἰς τὴν σκηνὴν ἐφόνευσεν αὐτὸν καὶ ὅλους τοὺς συγγενεῖς του, δοξάζων ἀγαλλιώμενος τὸν Θεόν, ὅστις τὸν ἐνεδυνάμωσε καὶ ἐξεδικήθη τοὺς ἀδίκως φονευθέντας Χριστιανούς. Εἶτα ἐπιστρέψας εἰς τὴν πόλιν Φαρῆ εἰς τὴν ὁποίαν εἶχεν ὁ Ἰουδαῖος τὰ βασίλεια, ἐφόνευσεν ὅλους ὅσοι ἔμειναν ἀκόμη ζῶντες. Ἔκτισε δὲ εἰς τὴν χώραν ἐκείνην Ἐκκλησίαν καὶ ὑπηρέτει καὶ αὐτὸς κομίζων λίθους καὶ ἄλλα βάρη. Ἔπειτα ἔστειλε γράμματα πρὸς τὸν Πατριάρχην Ἀλεξανδρείας, ὅστις χειροτονήσας Ἐπίσκοπον, τὸν ἔπεμψεν εἰς τοὺς Ὁμηρίτας· οὗτος καθηγίασε τὴν Ἐκκλησίαν τὴν ὁποίαν ἔκτισαν καὶ ἐβάπτισεν ἅπαντας, χειροτονήσας ἀπὸ τούτους Διακόνους καὶ Πρεσβυτέρους.

Τελέσας λοιπὸν ὁ Ἐπίσκοπος ὅ,τι ἦτο χρήσιμον εἰς τὴν πόλιν αὐτὴν ἐπῆγεν ἔπειτα εἰς τὴν Νεγρὰν ὁμοῦ μὲ τον βασιλέα Ἐλεσβαὰν καὶ ἔκτισαν καὶ ἐκεῖ κατὰ τὴν προφητείαν τοῦ μακαρίου Ἀρέθα Ἐκκλησίαν, εἰς τὴν ὁποίαν ἀφιέρωσαν πέντε ὑποστατικὰ βασιλικὰ καὶ τὰ τρία, ἅτινα ἀφῆκεν ὁ Ἅγιος, ὡς προείρηται· τότε συνήθροισεν ὁ βασιλεὺς ὅλους τοὺς διεσκορπισμένους καὶ αἰχμαλώτους Χριστιανοὺς καὶ ἐψήφισε τὸν υἱὸν τοῦ Μάρτυρος Ἀρέθα ἀρχηγὸν καὶ ἡγεμόνα τῆς πόλεως, ἐπεμελήθη δὲ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων τὰ λείψανα καὶ τὰ ἔβαλεν εἰς τόπον τινὰ ἀσφαλῆ, νὰ μὴ τὰ κλέψωσι. Κατόπιν ἐπέστρεψεν εἰς τὰ βασίλεια καὶ ἐχειροτόνησεν εἰς τοὺς Ὁμηρίτας βασιλέα, θεοφιλῆ καὶ ἐνάρετον ἄνθρωπον, τὴν κλῆσιν Ἀβράμιον, ἀφήσας δὲ εἰς τὸν Ἀρχιερέα μυρίους Χριστιανοὺς Αἰθίοπας, ἀπέρχεται εἰς τὰ ἰδικά του βασίλεια μὲ πλοῦτον ἀναρίθμητον χαίρων, ἀπὸ τὸν ὁποῖον διεμοίρασεν εἰς τοὺς στρατιώτας ὅσον τοὺς ἔπρεπεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ τοὺς ἱστορικοὺς, Νεγρὰ ὠνομάζετο ἡ πόλις Ναντσρὰν τῆς βορείου Ὑεμένης, ὅπερ καὶ πιθανώτερον, διότι τοῦτο συμβιβάζεται περισσότερον μὲ τὰ ἐξιστορούμενα γεγονότα.

[2] Ἀξώμη (Axum, Αὔξουμις, Αὐξούμη καὶ Αὔξουσα), πόλις τῆς Αἰθιοπίας, ἀρχαία πρωτεύουσα τοῦ βασιλείου αὐτῆς.

[3] Ὁμηρῖτις ἐκαλεῖτο τότε ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἡ χώρα ἡ καλουμένη σήμερον Ὑεμένη, κατὰ δὲ τὴν ἀρχαιότητα Σαβᾶ, κατελάμβανε δὲ αὕτη τὸ νοτιοδυτικὸν τμῆμα τῆς Εὐδαίμονος Ἀραβίας. Κατά τινας ἱστορικούς, τῆς χώρας ταύτης ἦτο βασίλισσα ἡ θρυλικὴ βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ, τῆς ὁποίας τὴν πρὸς τὸν Σολομῶντα ἐπίσκεψιν περιγράφει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη (Γʹ Βασιλ. ιʹ 1-13 καὶ Βʹ Παραλ. θʹ 1-12). Κατ’ ἄλλους πάλιν βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ ἦτο ἡ βασίλισσα τῆς Αἰθιοπίας, ἔχουσα τὴν ἕδραν της εἰς τὴν παλαιὰν πρωτεύουσαν τῆς Αἰθιοπίας Ἀξώμην. Κατὰ τοὺς Αἰθίοπας ἡ βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ ἀπέκτησε τέκνον ἐκ τοῦ Σολομῶντος ὠνομασθὲν Μενελὶκ (υἱὸς τοῦ Σοφοῦ), ὅστις ἐβασίλευσε τῆς Αἰθιοπίας, εἰς αὐτὸν δὲ τὸν Μενελὶκ ἀναβιβάζουσιν ἔτι καὶ νῦν τὴν καταγωγὴν τοῦ βασιλικοῦ αὐτῶν οἴκου. Ἕτερος υἱός, κατ’ ἄλλους, τῆς βασιλίσσης τοῦ Σαβᾶ, πρεσβύτερος, ὁ Χιρὰμ ἢ Χιμὰρ ἢ Ἰμὰρ διεδέχθη τὴν μητέρα του εἰς τὸν θρόνον τοῦ Σαβᾶ, ἐξ αὐτοῦ δὲ οἱ κάτοικοι τῆς χώρας του ἀπεκλήθησαν Ἰμιαρῖται καὶ Ἑλληνιστὶ Ὁμηρῖται.

[4] Ἂς λάβωσι παράδειγμα ἀπὸ τὸ διήγημα τοῦτο αἱ σημεριναὶ μητέρες τῶν Χριστιανῶν καὶ ἄς διδάσκωσι τὰ τέκνα των, ἔτι νήπια ὄντα, νὰ μένωσι στερεὰ εἰς τὴν πίστιν και εὐσέβειαν, καὶ νὰ ἀγαπῶσιν ὁλοψύχως τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ποιητὴν καὶ πλάστην των· καὶ ἂν τὸ καλέσῃ ὁ καιρὸς καὶ ἡ ἀνάγκη, νὰ προτιμῶσι τὸν θάνατον καὶ τὸ Μαρτύριον μᾶλλον ἢ νὰ ἀρνηθῶσι τὸ τοῦ Χριστοῦ γλυκύτατον ὄνομα.