Τῇ Κ’ (20ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΤΕΜΙΟΥ.

Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἅγιος ἐμειδίασε, καὶ λέγει εἰς τὸν τύραννον· «Οἱ θεοί σου νὰ μὲ κολάσωσι; καὶ πῶς θὰ φύγωσιν ἐκεῖνοι ἀπὸ τὴν κόλασιν διὰ νὰ κολάσωσιν ἄλλους; δι’ ἐκείνους εἶναι ἡτοιμασμένον τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, τοῦ ᾅδου ὁ τάρταρος καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, μετ᾽ αὐτῶν δὲ μέλλεις νὰ παραδοθῇς καὶ σὺ εἰς πῦρ ἄσβεστον, καὶ θὰ κολάζησαι ἀτελευτήτως, διότι τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ κατεπάτησας, νομίζων κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον τὸ τίμιον αὐτοῦ καὶ σωτήριον αἷμα, τὸ ὁποῖον ἔχυσε δι’ ἡμᾶς, καὶ ὕβρισας τὸ Πνεῦμα τῆς Χάριτος, δι’ οὗ ἡγιάσθης· ἀλλ’ εἰς ἐμέ, διὰ τὸν μικρὸν τοῦτον κόπον καὶ τὴν ὀλίγην τιμωρίαν, θέλουσι δοθῆ πολλαὶ δωρεαί, καὶ στέφανοι νικητήριοι. Διατὶ ὅμως νὰ συνομιλῶ μετὰ σοῦ, ὅστις παρεδόθης εἰς τοὺς δαίμονας; ἀναχώρησον ἀπὸ ἡμᾶς. Ἀπόστηθι, ἐργάτα τῆς ἀνομίας, διότι δὲν ἔχει τὸ φῶς κοινωνίαν τινὰ πρὸς τὸ σκότος. Ποίησον εἴ τινα ἀπόφασιν θέλεις ἐναντίον μου, ἐπειδὴ ἐπληροφορήθης μὲ λόγους καὶ ἔργα, ὅτι εἰς τὸ θέλημά σου δὲν ὑποτάσσομαι».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ Παραβάτης, καὶ μὴ γινώσκων πλέον τὶ νὰ πράξῃ εἰς αὐτόν, ἔδωκε κατ’ αὐτοῦ τὴν ἀπόφασιν, λέγων· «Ἀφοῦ ὁ Ἀρτέμιος ἐξηρνήθη τὴν θρησκείαν τῶν θεῶν, καταφρονήσας τοὺς ἡμετέρους λόγους καὶ τῶν Ρωμαίων, καὶ προετίμησεν ἀντὶ Ρωμαίου καὶ Ἕλληνος νὰ ὀνομάζηται Χριστιανός, καὶ ἀντὶ δουκὸς καὶ αὐγουσταλίου νὰ καλῆται Γαλιλαῖος, προστάσσω νὰ κόψωσι διὰ ξίφους τὴν μιαρὰν κεφαλήν του». Ταύτην λοιπὸν τὴν ἀπόφασιν δεξάμενος ὁ Ἅγιος, ἐξῆλθε χαίρων τοῦ βήματος καὶ ἠκολούθει προθύμως τοὺς φονευτάς. Ἀφοῦ δὲ ἔφθασαν εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης, τοὺς παρεκάλεσε νὰ τοῦ δώσωσιν ὀλίγην διορίαν, διὰ νὰ κάμῃ πρὸς Κύριον δέησιν. Οὕτως ἀτενίζων πρὸς τὸν οὐρανὸν εἶπε τὴν εὐχὴν ταύτην:

«Εὐχαριστῶ σοι, Θεέ μου, ὅστις μὲ ἐνεδυνάμωσας τὸν ἀνάξιον δοῦλόν σου νὰ καταπατήσω τὰ κέντρα τοῦ διαβόλου, καὶ νὰ συντρίψω τὰς παγίδας, ἃς ἡτοίμασεν εἰς τοὺς πόδας μου, και νὰ καταισχύνω τὸ πρόσωπον ἐκείνου, ὅστις ἀφῆκε Σέ, τὸ φῶς τοῦ κόσμου, καὶ ἠκολούθησε τὸ σκότος. Εὐχαριστῶ σοι, Μονογενὲς Υἱὲ τοῦ Πατρός, διότι ἠξίωσάς με τοῦ βραβείου τῆς ἄνω κλήσεως καὶ τοῦ χοροῦ τῶν Ἁγίων σου, καὶ ἐτελείωσάς με εἰς τὴν ὁμολογίαν σου. Τώρα δὲ ἐπικαλοῦμαί σε, Δέσποτα, ἐπίβλεψον ἐπ’ ἐμέ, ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου, καὶ δὸς ἀναψυχὴν εἰς τὸν πιστόν σου λαόν, διότι ἠσθένησεν. Ἰδοὺ οἱ ἐχθροί σου ἠγέρθησαν καὶ ἐβουλεύθησαν κατὰ τῶν Ἁγίων σου λέγοντες· ἔλθετε νὰ τοὺς ἐξολοθρεύσωμεν διὰ νὰ μὴ μείνῃ πλέον τοῦ Χριστοῦ ἡ ἀνάμνησις [5].


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὰ περὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, τοῦ θανάτου τῆς Φαύστας, τοῦ Κρίσπου καὶ λοιπὰ βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ, ὃν διωρθωμένον ἔχομεν καταχωρίσει τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Μάλιστα βλέπε ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι ἐν αἷς λεπτομέστερον διασαφηνίζομεν τὰ γεγονότα ταῦτα. Σημειοῦμεν δὲ ἐνταῦθα ὅτι τὰ περὶ θανατώσεως τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ Ἰουλιανοῦ Γάλλου καὶ τοῦ πατρὸς αὐτῶν Κωνσταντίου ὑπὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου δὲν ἔχονται ἀληθείας, διότι οὗτοι ἐθανατώθησαν ὑπὸ τοῦ Κωνσταντίου υἱοῦ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 337. Εὐθὺς ἀμέσως ὁ Κωνστάντιος ἐθανάτωσε τὸν πατέρα τοῦ Ἰουλιανοῦ Κωνστάντιον μεθ’ ὅλων τῶν ἄλλων συγγενῶν αὐτοῦ πλὴν τοῦ Γάλλου καὶ τοῦ Ἰουλιανοῦ, ἐπὶ τῇ κατηγορίᾳ ὅτι αὐτοὶ ἐδηλητηρίασαν τὸν πατέρα του Μέγαν Κωνσταντῖνον, τὸν δὲ Γάλλον ἐθανάτωσεν ὁ αὐτὸς Κωνστάντιος ἐν ἔτει 354, διότι παρὰ τὴν προστασίαν ποὺ τοῦ παρέσχεν ἐσκευώρει ἐπαναστάσεις κατ’ αὐτοῦ.

[2] Βλέπε περὶ τῆς Δάφνης καὶ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 361.

[3] Βλέπε περὶ αὐτῆς εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Ἰουλίου, ὅτε ἑορτάζεται ὑπὸ τὸ ὄνομα Ἁγία Βερονίκη ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Εἰς τὴν ἐκεῖ ὑποσημείωσιν βλέπε καὶ περὶ τοῦ ἀνδριάντος τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον αὕτη ἐτεχνούργησε, ἡ δὲ πόλις τῆς Πανεάδος εἶναι ἡ κατόπιν κληθεῖσα Καισάρεια Φιλίππου (βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 241).

[4] «Ἀπώλετο τὸ μνημόσυνον αὐτῶν μετ’ ἤχου» (Ψαλμ. θʹ 7).

[5] «Δεῦτε καὶ ἐξολοθρεύσωμεν αὐτοὺς ἐξ ἔθνους καὶ οὐ μὴ μνησθῇ τὸ ὄνομα Ἰσραὴλ ἔτι» (Ψαλμ. πβʹ 5).

[6] «Καὶ εἶπεν Ἠλιού· ζηλῶν ἐζήλωκα τῷ Κυρίῳ… τὰ θυσιαστήρια σου κατέσκαψαν…» (Γʹ Βασ. ιθʹ 10).

[7] Εἰς πολλὰ καὶ διάφορα μέρη εὑρίσκονται τὰ πνεύματα καὶ αἱ ψυχαὶ τῶν Ἁγίων, διὰ τοῦτο καὶ ἐνεργοῦσιν εἰς τὸν αὐτὸν καιρὸν διαφόρους ἐνεργείας καὶ χάριτας, εἴτε ἀμέσως αἱ ψυχαὶ αὐτῶν, ὡς θέλουσί τινες, εἴτε ἐμμέσως διὰ τῶν Ἀγγέλων, ὡς θέλουσιν ἄλλοι, ἢ μᾶλλον καὶ ἀληθέστερον εἰπεῖν, διὰ τῆς θείας Χάριτος. Τί λέγω; Αἱ τῶν Ἁγίων ψυχαὶ πανταχοῦ ὁρῶσι καὶ ἐνεργοῦσιν, ὡς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος· «Τὰ τῶν Ἀγγέλων ἀναρίθμητα πλήθη. Καὶ μετὰ τούτων τὰ τῶν Πατέρων ἅγια πνεύματα (αἰδεσθήσεται ἡ Παρθένος)· οὐδεὶς γὰρ τούτων ἐστὶν ὃς οὐχὶ πανταχοῦ καθορᾷ»· (Λογ. περὶ παρθεν). Πῶς δὲ τοῦτο γίνεται; ἄκουσον. Ὁ Θεὸς καὶ ἡ τοῦ Θεοῦ Χάρις ὑπάρχει πανταχοῦ ὡς φύσει ἀπεριόριστος. Ἐπειδὴ δὲ αἱ ψυχαὶ τῶν Ἁγίων εἶναι ἡνωμέναι μετὰ τοῦ πανταχοῦ ὑπάρχοντος Θεοῦ καὶ τῆς πανταχοῦ ἐνεργούσης Χάριτος τοῦ Θεοῦ, διὰ τοῦτο καὶ αὐταὶ διὰ τῆς πανταχοῦ οὔσης Χάριτος τοῦ Θεοῦ, μετὰ τῆς ὁποίας εἰναι ἡνωμέναι, πανταχοῦ προφθάνουσιν ὄχι κατὰ φύσιν καὶ οὐσίαν· διότι περιγραπταὶ καὶ περιορισταὶ εἶναι αὗται λόγῳ τῆς οὐσίας αὐτῶν, ἀλλὰ κατὰ Χάριν καὶ μέθεξιν θείαν.