Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν καὶ θαυματουργὸς ΛΑΖΑΡΟΣ, ὁ ἐν τῶ Γαλλησίω ὄρει ἀσκήσας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἐπειδὴ δὲ ἔμεινε πολὺν καιρὸν ἔξω, κλαίων θερμῶς καὶ παρακαλῶν νὰ λάβῃ συγχώρησιν καὶ δὲν ἔλαβεν, ἐπῆγεν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἔβαλε μεσίτην εἰς τὸν Ἡγούμενον τὸν οἰκονόμον τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις Μεγάλης Ἐκκλησίας, τὸν ὁποῖον εἶχε φίλον παλαιόν. Καὶ ὡς τὸ ἤκουσεν ὁ οἰκονόμος, ἐπῆγε παρευθὺς εἰς τὴν Λαύραν καὶ παρεκάλεσε πολὺ τὸν Ἡγούμενον, διὰ νὰ συγχωρήσῃ τὸν φίλον του Λάζαρον· καὶ οὕτως ἔλαβε τὴν συγχώρησιν ὁ Ὅσιος ἀπὸ τὸν Ἡγούμενον καὶ συνηριθμήθη πάλιν μὲ τοὺς λοιποὺς ἀδελφοὺς τῆς Λαύρας.

Μένων δὲ εἰς τὴν Λαύραν ἕως τὸν ἐρχόμενον καιρὸν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ βλέπων τοὺς ἄλλους, οἵτινες ἐπήγαιναν πάλιν εἰς τὴν ἔρημον, δὲν ἐσυλλογίσθη οὔτε τὴν ὀργὴν τοῦ Ἡγουμένου, οὔτε τὸν διωγμὸν ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, οὔτε κανὲν ἄλλο τοιοῦτον, ἀλλὰ ἐπῆγε καὶ αὐτὸς εἰς τὴν ἔρημον. Διότι ἡ γλυκύτης καὶ τὸ μέλι τῆς ἡσυχίας εἰς ἐκείνους, οἵτινες τὸ δοκιμάζουν ἅπαξ, γίνεται πάντοτε ἐπιθυμητόν, καὶ τοὺς κάμνει νὰ καταφρονοῦν ὅλα τὰ ἄλλα καὶ νὰ τρέχουν εἰς αὐτὸ μόνον. Γευθεὶς δὲ τὸ μέλι αὐτὸ καὶ ὁ Ὅσιος, δὲν ὑπέφερε νὰ μένῃ εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ νὰ ζημιώνεται τὸ τόσον καλὸν τῆς ἡσυχίας καὶ ἐρημίας διὰ τοῦτο πηγαίνων εἰς τὸν τόπον τῆς ἡσυχίας καὶ εἰς τὸν παράδεισον τῆς ἀρετῆς, δὲν ἠθέλησε νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν Λαύραν, διότι ἐκυριεύθη ὅλος ἀπὸ τὸν πόθον τῆς ἡσυχίας· εὑρὼν δὲ τόπον πολλὰ ὑψηλόν, ἔκτισεν ἐπάνω εἰς αὐτὸν στῦλον, καὶ ἀρνηθεὶς κάθε γήϊνον καὶ ὑλικὸν πρᾶγμα μὲ τελειότητα, ἀνέβη εἰς τὸν στῦλον, ὡς στρατιώτης ἐλαφρὸς ἀπὸ κάθε βάρος, διὰ νὰ ποιήσῃ πόλεμον μέγαν, οὐχὶ πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰ πνεύματα τῆς πονηρίας, καὶ μένων πολλὰ ἔτη ἐπάνω εἰς αὐτὸν ἠγωνίσθη πολλὰ ἀνδρείως κατὰ τῶν δαιμόνων καὶ ἐποίησε μεγάλας νίκας καὶ τρόπαια κατ’ αὐτῶν.

Καταβὰς δέ ποτε ἀπὸ τὸ στῦλον ὁ Ὅσιος καὶ βαδίζων εἰς τὴν ὁμαλὴν ὁδὸν ἤκουσε τρὶς ἄνωθεν φωνήν, ἥτις ἔλεγε· «Λάζαρε, πρέπει νὰ ὑπάγῃς εἰς τὴν πατρίδα σου». Ὁ δὲ Ὅσιος ἐθαύμασε διὰ τὴν φωνήν, καὶ βλέπων γύρωθεν, καὶ μὴ βλέπων τινά, ἐνόμισεν ὅτι ἦτο δαίμονος ἡ φωνή· ἀλλ’ ἐπειδὴ ἐπῆγεν εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον καὶ τὴν δευτέραν ἡμέραν, ὁμοίως καὶ τὴν τρίτην καὶ ἤκουσε τὴν αὐτὴν φωνήν, ἐσκέφθη, ὅτι ἦτο ἐκ τῆς θείας προνοίας· ὅμως ἔμεινεν ἀκόμη ἐκεῖ, διὰ νὰ μάθῃ ἀκριβέστερον τὴν ἀλήθειαν· ἀλλ’ ἡ φωνὴ ἐκείνη καθ’ ἑκάστην ἐφώναζεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).

[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.

[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.

[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.