Σελίδα 12 από 23
Καὶ ὁ μὲν Ὅσιος τοιαύτην γνώμην εἶχε, νὰ κρύπτῃ τὰς ἀρετάς του καὶ νὰ λέγῃ καὶ νὰ δεικνύῃ τὸν ἑαυτόν του κατώτερον ἀπὸ ὅλους, ἀλλὰ τὰ πράγματα ἐγίνοντο εἰς τὸ ἐναντίον· διότι καθὼς ἐκεῖνος ὅστις φωνάζει μὲ σάλπιγγα ἀπὸ ὑψηλὸν μέρος γίνεται φανερὸς εἰς ὅλους, τοιουτοτρόπως καὶ ὁ θεῖος Λάζαρος, ἂν καὶ εἰς τὸ πλέον ἀπόκρυφον μέρος ἐπήγαινεν, ἐγίνετο φανερὸς εἰς ὅλους, ὄχι φωνάζων μὲ σάλπιγγα, ἀλλ’ ἐκτελῶν τὰς ἀρετάς.
Διὰ τοῦτο λοιπὸν ἔτρεχον καθ’ ἑκάστην εἰς τὸν Ὅσιον πλήθη ἀνθρώπων ἀναρίθμητα καὶ πρῶτον ἔργον τοῦ Ὁσίου ἦτο νὰ τρέφῃ μὲ λόγον ψυχοσωτήριον τὰς ψυχὰς ἐκείνων ὅσοι ἐπήγαιναν εἰς αὐτὸν καὶ δεύτερον νὰ τρέφῃ καὶ τὰ σώματά των μὲ αἰσθητὰ φαγητά· καὶ τοῦτο ἐσυνήθιζε νὰ κάμνῃ πάντοτε, ἔστω καὶ ἐὰν δὲν εἶχεν ἀρκετὰ φαγητὰ διὰ τὴν τροφὴν τὴν ἰδικήν του καὶ τῆς συνοδείας του, ἔστω καὶ ἐὰν εἶχεν ἕνα καὶ μόνον ἄρτον, ὅπερ προξενεῖ θαυμασμὸν εἰς πάντα ἄνθρωπον. Τόσην δὲ πολλὴν φιλανθρωπίαν εἶχεν ὁ Ὅσιος, ὥστε ὑπερέβαινε κατὰ τοῦτο ὅλους τοὺς περιβοήτους εἰς τὴν φιλανθρωπίαν· ἐπειδὴ ἐκεῖνοι ἔκαμναν τὴν ἐλεημοσύνην ἀπὸ τὰ περισσεύματα ἢ ἔκοπτον καὶ ὀλίγα ἀπὸ τὰ χρειαζόμενά των καὶ τὰ ἔδιδαν εἰς ἐκείνους, οἵτινες δὲν εἶχον· ἀλλὰ ἔδιδαν τόσα μόνον, ὥστε καὶ αὐτοὶ νὰ μὴ χρειάζωνται ἀπὸ ἄλλους· μόνος δὲ ἀπὸ ὅλους ὁ Ὅσιος ἐκείνην τὴν τροφὴν τὴν ὁποίαν εἶχε, διὰ νὰ παρηγορήσῃ τὸ ἀδυνατισμένον σῶμά του ἀπὸ τὴν νηστείαν καὶ νὰ ἐνδυναμώσῃ αὐτό, τὸ ὁποῖον ἦτο ἀπὸ τοὺς κόπους ἀποκαμωμένον, τὴν ἔδιδεν εἰς τοὺς ἄλλους μὲ μεγάλην μεγαλοψυχίαν, καταφρονῶν τὴν ἐπιμέλειαν τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ νομίζων ἰδικήν του τροφὴν τὸ νὰ τρέφῃ τοὺς χρείαν ἔχοντας· καὶ τοῦτο λέγεται κυρίως ἐλεημοσύνη καὶ μετάδοσις· διότι ἡ φιλάνθρωπος γνώμη τοῦ ἀνθρώπου δὲν φανερώνεται μὲ τὸ νὰ δίδῃ τις τὰ περισσεύματα, ἀλλὰ μὲ τὸ νὰ δίδῃ τὰ ἀναγκαῖα καὶ διαμοιράζῃ θεληματικῶς εἰς τοὺς πτωχοὺς ἐκεῖνο ὅπερ αὐτὸς ἔχει μὲ ἔνδειαν.
Πλὴν τὴν μεγάλην ταύτην φιλανθρωπίαν τοῦ Ὁσίου δὲν ὑπέφεραν οἱ δύο αὐτάδελφοι, οἵτινες κατοικοῦσαν ἐκεῖ πρότερον, ὡς εἴπομεν, ἀλλὰ ἐλυποῦντο πολλὰ καὶ καθ’ ἑκάστην ὥραν ἐγόγγυζαν, τὰ δὲ φαγητά, τὰ ὁποῖα παρέθετεν ὁ Ἅγιος εἰς τοὺς ξένους, τὰ ἐνόμιζαν στέρησιν τῶν μελῶν των· καὶ ἐπειδὴ ἐδοκίμασαν νὰ μεταβάλουν τὴν γνώμην του καὶ δὲν ἠδυνήθησαν, διὰ τοῦτο ἀνεχώρησαν ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἄφησαν τὸν Ὅσιον μὲ ἄλλους τινὰς μαθητάς του, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν γνώμην τοῦ Ὁσίου ἔσπειραν κουκκία πλησίον εἰς μίαν δημοσίαν ὁδόν·
Ὑποσημειώσεις
[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).
[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.
[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.
[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.
