Σελίδα 16 από 23
καὶ εὐθὺς ἐννόησεν, ὅτι εἰς τὴν θέσιν εἰς τὴν ὁποίαν ἐφάνη ὁ στῦλος ἦτο θέλημα Θεοῦ νὰ κτίσῃ τὸν Ναόν. Ἤρχισε λοιπὸν τὴν οἰκοδομὴν μετὰ μεγίστης προθυμίας καὶ κτίζων Ναὸν ἐκ θεμελίων μεγαλώτατον καὶ ὡραιότατον, ᾠκοδόμησε καὶ Μοναστήριον γύρωθεν τοῦ Ναοῦ ὡραιότατον.
Πάντα δὲ τὰ ἔξοδα τῆς οἰκοδομῆς ἐδαπάνησεν ὁ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος Θ’ ὁ Μονομάχος (1042-1054), διότι ἐνῷ ἦτο ἐξωρισμένος ἀπὸ τὸν βασιλέα Ρωμανὸν [4] εἰς τὴν νῆσον Μυτιλήνην, δι’ ὀπτασίας προεῖδεν ὁ Ὅσιος ὅτι θὰ γίνῃ διάδοχος τῆς βασιλείας τῶν Χριστιανῶν. Τότε ὁ θεῖος Λάζαρος ἔστειλεν ἀνθρώπους πρὸς τὸν Κωνσταντῖνον καὶ τὸν παρηγόρησε διὰ τὰς συμφορὰς τὰς ὁποίας ἔπασχε, τοῦ ἔδωσε δὲ καὶ καλὰς ἐλπίδας, ὅτι αὐτὸς θὰ διαδεχθῇ τὸν βασιλέα Ρωμανόν. Ἀφοῦ δὲ παρῆλθεν ὀλίγος καιρὸς ἀπέθανεν ὁ Ρωμανὸς καὶ ἔγινε βασιλεὺς ὁ Κωνσταντῖνος [5], ὡς τὸ προεῖπεν ὁ Ὅσιος τότε ἔστειλεν εἰς τὸν Ὅσιον πλῆθος πολὺ ἀργυρίων καὶ πολλὰ σκεύη, κειμήλια καὶ ἀφιερώματα πολύτιμα, διὰ νὰ ποιήσῃ τελείαν καὶ πληρεστάτην τὴν οἰκοδομὴν τοῦ Μοναστηρίου· διότι ὁ Ὅσιος δὲν εἶχε οὐδὲ ὀβολόν.
Μὲ τὰς βασιλικὰς λοιπὸν ταύτας δαπάνας ᾠκοδόμησεν ὁ Ὅσιος τὸν Ναὸν τῆς Ἀναστάσεως, τὸν ὁποῖον τοιουτοτρόπως ἐπωνόμασε καὶ ὅλον τὸ μεγαλώτατον ἐκεῖνο καὶ περιφανὲς Μοναστήριον. Καὶ ἡ μὲν οἰκοδομὴ τοῦ Μοναστηρίου ἤρχισεν, ὡς εἴπομεν, ἀπὸ θείαν ὀπτασίαν καὶ πάλιν μὲ θείαν Πρόνοιαν ᾠκονομήθησαν τόσα ἔξοδα καὶ ἐτελείωσαν ὅλα τὰ χρειαζόμενα τοῦ Μοναστηρίου· οἱ δὲ Μοναχοὶ πάντοτε ἐπληθύνοντο, διὰ τὴν ἀρετὴν τοῦ Ὁσίου, καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἔγιναν περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἑπτακοσίους, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ εἷς ἦτο ὁ κατὰ σάρκα ἀδελφὸς τοῦ θείου Λαζάρου, ὁ ὁποῖος μαθητευθεὶς ἀπὸ τὸν ἀδελφόν του τὰ τῆς μοναδικῆς πολιτείας τόσον πολὺ ἐπρόκοψεν, ὥστε ὑπερέβαινεν ὅλους τοὺς ἄλλους εἰς τὴν ἀρετήν, δεύτερος γενόμενος τοῦ ἀδελφοῦ του· ὅθεν καὶ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ὁσίου, μὲ τὴν ψῆφον ὅλων τῶν ἀδελφῶν ἔγινε διάδοχος τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου.
Ἀφοῦ δὲ ὁ Ἅγιος ἐτελείωσε τὸ Μοναστήριον, ἔκτισε καὶ στῦλον πλησίον τοῦ Ναοῦ εἰς τὸ ὄπισθεν μέρος, ὑψηλόν, ἀσκεπῆ, δυσανάβατον καὶ πολὺ στενόχωρον, διότι τὸ πλάτος του ἦτο τρεῖς πτήχεις μόνον καὶ ἀνέβη ἐπάνω εἰς αὐτόν, ἔχων μόνον ἓν δερμάτινον ἔνδυμα, τὴν κεφαλὴν ἀσκεπῆ, τοὺς πόδας ἀνυποδήτους καὶ βαστάζων βαρέα σίδηρα.
Ὑποσημειώσεις
[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).
[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.
[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.
[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.
