Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν καὶ θαυματουργὸς ΛΑΖΑΡΟΣ, ὁ ἐν τῶ Γαλλησίω ὄρει ἀσκήσας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Καὶ καθὼς ὁ λίθος, ὅταν τρίβεται μὲ τὸν λίθον, γίνεται ὁμαλός, ἴσος καὶ λαμπρότερος, οὕτω καὶ ὁ ἐνάρετος, ὅταν συναγωνίζεται μὲ ἄλλον ἐνάρετον, προκόπτει περισσότερον καὶ γίνεται λαμπρότερος. Γενόμενος λοιπὸν δεκτὸς μετὰ χαρᾶς ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς ἐκείνους ὁ Ὅσιος καὶ μένων ἐκεῖ ἔλαβε τὸ διακόνημα τοῦ παρεκκλησιάρχου, εἰς τὸ ὁποῖον ἐποίησεν ἓξ ἔτη, ἀγωνιζόμενος ὁμοίως μὲ τοὺς πρώτους καὶ ἐκλεκτοὺς Μοναχούς, οἵτινες ἦσαν ἐκεῖ, οἱ ὁποῖοι, ὡς νὰ ἦσαν ἀσώματοι, ἠγωνίζοντο νὰ φθάσουν τοὺς ἀσωμάτους Ἀγγέλους καὶ ὄχι μόνον ὁμοίως μὲ ἐκείνους ἠγωνίζετο ὁ θεῖος Λάζαρος, ἀλλὰ τοὺς ὑπερέβαινε κατὰ πάντα, οὕτως ὥστε πάντες ἐθαύμαζον.

Ἐκρίθη ὅθεν ἄξιος νὰ γίνῃ Ἱερεὺς καὶ παρεκινεῖτο πρὸς τοῦτο ἀπὸ τὸν Ἡγούμενον τῆς Μονῆς, ἀλλὰ κατ’ ἀρχὰς δὲν ἤθελε, λέγων ὅτι δὲν εἶναι ἄξιος τοιούτου ἀξιώματος βαρέος. Ἐπειδὴ ὅμως ὁ Ἡγούμενος τὸν ἠνάγκαζε νὰ λάβῃ τὴν διακονίαν ταύτην, διότι ἐγνώριζε ποῖος ἦτο ὁ Λάζαρος κατὰ τὴν ἀρετὴν καὶ ποίων ἀξιωμάτων ἦτο ἄξιος, διὰ τοῦτο καὶ ὁ Ὅσιος δὲν ἔκρινε καλὸν νὰ ἀνθίσταται περισσότερον ἀπὸ τὸ πρέπον εἰς τὸν Ἡγούμενον, διὰ νὰ μὴ φανῇ ὅτι αὐθαδιάζει. Ὅθεν καὶ παρὰ τὴν θέλησίν του ὑπήκουσε καὶ ἐχειροτονήθη Ἱερεὺς ἀπὸ τὸν τότε Πατριάρχην Ἱεροσολύμων, ἔκαμε δὲ ἄλλα ἓξ ἔτη εἰς τὸ Μοναστήριον· ἔπειτα βλέπων τοὺς πλέον ἐναρέτους Μοναχοὺς, οἵτινες ἐξήρχοντο ἀπὸ τὸ Μοναστήριον τὴν πρώτην ἑβδομάδα τῆς Τεσσαρακοστῆς, κατὰ παλαιὰν συνήθειαν, καὶ ἐπήγαιναν εἰς τὴν ἔρημον, καὶ τὴν ἑβδομάδα τῶν Βαΐων ἐπανήρχοντο πάλιν εἰς τὸ Μοναστήριον, φέροντες καλοὺς καρποὺς τῆς ἀσκήσεως, ἐπόθησε καὶ αὐτὸς νὰ ὑπάγῃ καὶ χωρὶς νὰ τὸ εἴπῃ εἰς τὸν Ἡγούμενον ἀνεχώρησε κρυφίως ἀπὸ τὸ Μοναστήριον ὄχι διότι κατεφρόνησε τὸν Ἡγούμενον, ἐπειδὴ ποῖος ἄλλος ἔδειξε τόσην ὑπακοὴν εἰς τοὺς μεγαλυτέρους, ὡς ὁ Λάζαρος, ἀλλὰ διότι ἐνικήθη ἀπὸ τὴν γλυκύτητα τῆς ἡσυχίας, τὴν ὁποίαν ἐποθοῦσεν ἀπὸ ἐτῶν πολλῶν καὶ διὰ νὰ τὴν ἐπιτύχῃ μετεχειρίζετο κάθε τρόπον καὶ διότι ἐγνώριζεν ὅτι ὁ Ἡγούμενος, ὅστις τὸν ἠγάπα καὶ τὸν ἤθελε πλησίον του, δὲν θὰ τὸν ἄφηνε νὰ ἀναχωρήσῃ.

Μείνας λοιπὸν εἰς τὴν ἔρημον τὰς διωρισμένας ἡμέρας τῆς Τεσσαρακοστῆς, ἐπέστρεψε μετὰ τῶν ἄλλων εἰς τὸ Μοναστήριον· καὶ οἱ μὲν ἄλλοι ὅλοι ἐγένοντο δεκτοὶ μετὰ χαρᾶς καὶ περιποιήσεων, διότι ἦσαν τεταλαιπωρημένοι ἀπὸ τοὺς πολλοὺς καὶ μακροὺς κόπους τῆς ἐρήμου, ὁ δὲ θεῖος Λάζαρος μόνος ἐδιώχθη ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, διὰ προσταγῆς τοῦ Ἡγουμένου, καὶ οὐδὲ νὰ ἔμβῃ εἰς τὴν θύραν ἐσυγχωρήθη.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).

[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.

[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.

[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.