Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν καὶ θαυματουργὸς ΛΑΖΑΡΟΣ, ὁ ἐν τῶ Γαλλησίω ὄρει ἀσκήσας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ δὲ Ὅσιος ἢ διότι ἀπὸ τὸ ἐπικίνδυνον τοῦ τόπου προεγνώρισε τὸν θάνατον τοῦ ἀνθρώπου (ἐπειδὴ ὁ τόπος ἐκεῖνος ἦτο τῇ ἀληθείᾳ κρημνώδης καὶ ἐπικίνδυνος) ἢ διότι προεῖδε τὸ μέλλον ἀπὸ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπερ κατοικοῦσεν εἰς αὐτόν, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Συμφέρον σου εἶναι, τέκνον μου, οὐδὲ νὰ ἴδῃς τὸν τόπον ἐκεῖνον, διότι εἶναι μεγαλώτατος κίνδυνος καὶ ἀφανισμός, ἐὰν δὲν μακρύνῃς ἀπὸ αὐτὸν καὶ ἄφησε τὸν τοιοῦτον σκοπόν, ἂν θέλῃς νὰ γλυτώσῃς ἀπὸ τὸν κίνδυνον». Ὁ δὲ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, παρακούων τὴν συμβουλὴν τοῦ Ὁσίου, ἐπῆγεν ὁμοῦ μὲ τοὺς ἄλλους συντρόφους του εἰς ἐκεῖνον τὸν κρημνώδη τόπον καὶ δεθεὶς μὲ σχοινίον κρεμᾶται ἀπὸ τοὺς συντρόφους του καὶ καταβιβάζεται κάτω. Ἀλλὰ στοχασθῆτε τί μέγα κακὸν εἶναι τὸ νὰ μὴ ὑπακούῃ τις εἰς ἐκείνους οἵτινες τὸν συμβουλεύουν τὰ συμφέροντα· διότι ὁ ταλαίπωρος ἐκεῖνος ἀκόμη δὲν εἶχε φθάσει εἰς τὸ ἥμισυ τοῦ ὕψους ἐκείνου καὶ ἐκόπη τὸ σχοινίον. Ὅθεν ἔπεσε κάτω πτῶμα ἐλεεινὸν καὶ ἀξιοδάκρυτον, ξεψυχήσας προτοῦ νὰ φθάσῃ κάτω, ἀπὸ τὰ πολλὰ κτυπήματα τὰ ὁποῖα ἔλαβεν εἰς τὰς ἐξοχὰς τῶν λίθων καὶ ἐτρύγησε καρπὸν θανατηφόρον ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἀνόητον στοχασμόν. Ἔκτοτε λοιπὸν οἱ ἐπίλοιποι ἐπρόσεχον εἰς τοὺς λόγους τοῦ Ὁσίου ὡς εἰς λόγους Προφήτου καὶ δὲν παρήκουον αὐτούς.

Ἄλλοτε πάλιν ἐπῆγεν ἄλλος τις εἰς τὸν Ὅσιον καὶ ἐξωμολογήθη τὰς ἁμαρτίας του· ἔπειτα εἰς τὸ τέλος τοῦ λέγει, ὅτι αὐτὸς πολὺ σοφὰ καὶ ἐπιτήδεια κερδίζει τὴν τροφήν του χωρὶς νὰ ἠξεύρῃ καμμίαν τέχνην· διότι ἐγείρεται τὴν νύκτα καὶ πηγαίνων εἰς ξένας οἰκίας λαμβάνει ἀπὸ αὐτὰς ὅ,τι εὕρῃ καὶ πηγαίνει εἰς τόπον ἀπόκρυφον καὶ τὸ κρύπτει· καὶ ὅταν οἱ κύριοι τῶν οἴκων ζητοῦν τὰ πράγματά των, αὐτὸς τοὺς λέγει, ὅτι οἱ Ἅγιοι τοῦ ἀποκαλύπτουν πολλὰ ἀπόκρυφα πράγματα, καὶ πρὸς τούτοις τοῦ φανερώνουν καὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον, εἰς τὸν ὁποῖοι ἔκρυψαν τὰ πράγματά των οἱ κλέπται, οἵτινες τὰ ἐπῆραν· ὅθεν ἐγείρων τὸν Τίμιον Σταυρὸν εἰς τοὺς ὤμους του ἢ εἰκόνα Ἁγίου, τοὺς λαμβάνει καὶ πηγαίνει εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον, ἐκεῖ δὲ τοὺς λέγει καὶ σκάπτουν καὶ εὑρίσκει ἕκαστος τὰ πράγματά του καὶ οὕτως οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι τιμοῦν αὐτὸν ὡς φίλον τοῦ Θεοῦ καὶ ὡς ἄξιον νὰ βλέπῃ θείας ἀποκαλύψεις καὶ διὰ τοῦτο περιποιοῦνται αὐτὸν καὶ τοῦ δίδουν καὶ μερίδιον ἀπὸ τὰ χαμένα ἐκεῖνα πράγματα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).

[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.

[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.

[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.