Σελίδα 3 από 23
Αὐτὴν τὴν καλὴν συμβουλὴν ἀκούων ὁ θεῖος Λάζαρος, τὴν ἐδέχθη μετὰ χαρᾶς, καὶ ἔμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον ἐκεῖνο, καὶ ἐνδυόμενος ὁμοῦ μὲ τὰ κοσμικὰ ἐνδύματα τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, ἐνεδύθη τὸν νέον, ἤτοι τὸν Χριστόν, ὁμοῦ μὲ τὰ μοναχικὰ ἐνδύματα, τὰ ὁποῖα ἐνεδύθη καὶ ἔκτοτε ἐδόθη ὅλος εἰς τοὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνας. Τὴν δὲ νηστείαν, ἥτις λεπτύνει τὸ πάχος τοῦ σώματος καὶ καταπραΰνει τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα ἐναντιώνονται τῆς ψυχῆς, τόσον πολλὰ τὴν ἠγάπησεν ὁ μακάριος, ὅσον οἱ φιλόσαρκοι ἀγαποῦν τὴν τροφὴν καὶ τὴν πολυφαγίαν. Τὴν δὲ ὑπακοήν, ἥτις εἶναι τὸ θεμέλιον τῆς μοναδικῆς πολιτείας καὶ τὴν ταπείνωσιν, τὴν ὑψηλοτάτην ἀπὸ ὅλας τὰς ἀρετάς, μὲ τόσην ἐπιμέλειαν τὴν ἀπέκτησεν, ὥστε ἔγινεν εἰς τοὺς μεταγενεστέρους τύπος καὶ παράδειγμα τούτων τῶν δύο ἀρετῶν. Τί δὲ νὰ εἴπωμεν διὰ τὴν ἀγρυπνίαν καὶ διὰ τὴν ξηρασίαν τοῦ σώματος, καὶ τὴν ἄλλην σκληραγωγίαν, ὅπου ἔκαμνε διὰ νὰ λεπτύνῃ μὲ αὐτὰ τὴν σάρκα; τόσον μόνον λέγομεν, ὅτι ἐπειδὴ ἀπέκτησε πλησίον εἰς τὴν φύσιν τὴν καλήν, τὴν ὁποίαν εἶχε, καὶ ἄσκησιν καλήν, διὰ τοῦτο μετεχειρίζετο κάθε ἀρετὴν ὡς νὰ ἦτο οὐράνιος καὶ οὐχὶ γήϊνος· διότι ἡ καλὴ φύσις προξενεῖ εἰς τὴν ψυχὴν δύναμιν καὶ ἡ καλὴ ἄσκησις πάλιν φέρει εἰς τέλος καλὸν τὴν δύναμιν τῆς ψυχῆς.
Ὅθεν δὲν εὑρίσκετό τις ὅστις νὰ μὴ θαυμάζῃ τὰ κατορθώματα τοῦ θείου Λαζάρου καὶ νὰ μὴ τὸν ἐπαινῇ καὶ νὰ τὸν κηρύττῃ εἰς τοὺς ἄλλους· καὶ μάλιστα ἀπὸ ὅλους ὁ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου, ὁ πνευματικός του Πατήρ, τὸν ὁποῖον ὑπηρετοῦσεν ὁ Ὅσιος καὶ ἐλάμβανεν ἀπὸ αὐτὸν διὰ μισθὸν τῆς ὑπηρεσίας του τὴν μάθησιν τῆς ἀσκήσεως. Ἀφοῦ δὲ διέτριψεν εἰς τὸ Μοναστήριον ἐκεῖνο ὁ Ὅσιος πολὺν καιρόν, τοῦ εἶπεν ὁ Γέρων αὐτοῦ· «Ἐγὼ μέν, ὦ τέκνον μου, μετ’ ὀλίγον καιρὸν ὑπάγω εἰς τὴν γῆν, τὴν κοινὴν μητέρα πάντων, σὲ δὲ ἀφιερώνω εἰς τὸν κοινὸν Δεσπότην Χριστόν, καὶ ἐκεῖνος θέλει φροντίσει διὰ σέ». Ὁ δὲ Ὅσιος, ἀκούσας ταῦτα καὶ στενάξας ἐκ βάθους ψυχῆς, ἔκλαυσε μεγάλως, διότι οὐδὲ νὰ ἀκούσῃ ἤθελε τὸν χωρισμὸν τοῦ Γέροντός του. Δὲν παρῆλθεν ὅμως πολὺς καιρὸς καὶ ὁ Γέρων του ἀπῆλθε πρὸς Κύριον· ὁ δὲ θεῖος Λάζαρος, κλαίων καὶ θρηνῶν πολλὰ διὰ τὸν θάνατόν του, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὸ Μοναστήριον καὶ ἐπῆγεν εἰς σπήλαιόν τι, ὅπερ ἦτο ἐκεῖ πλησίον, εἰς τόπον πολλὰ δύσβατον καὶ ἐμβῆκεν εἰς αὐτὸ διὰ νὰ συνομιλῇ μόνος μὲ μόνον τὸν Θεόν.
Ὑποσημειώσεις
[1] Περὶ τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ βλέπε εἰς τὴν 6ην Σεπτεμβρίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[2] «...μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι θλίψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν, περιεκύκλωσάν με ... ἤνοιξαν ἐπ’ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος...» (Ψαλμ. καʹ 11-14).
[3] Ἡ περιοχὴ περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος εὑρίσκεται ἐπὶ τοῦ Μικρασιατικοῦ παραλίου χώρου τοῦ κειμένου πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἀκριβῶς ἔναντι τῶν Ἀθηνῶν, παρὰ τὸν 38ον παράλληλον, τὸν καὶ ἐξ Ἀθηνῶν διερχόμενον. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, κείμενον περὶ τὰ 60 χιλιόμετρα νοτίως τῆς Σμύρνης ἔκειτο ἡ Παλαιὰ Ἔφεσος. Αὕτη ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδρόκλου υἱοῦ τοῦ βασιλέως τῶν Ἀθηνῶν Κόδρου. Ὁ Ἄνδροκλος γενόμενος βασιλεὺς τῆς Ἰωνίας, ἥτις ἦτο Ἑλληνικὴ ἀποικία, ἐγκατέστησε τὴν ἕδραν του εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔκτοτε δ’ αὕτη ἀνεδείχθη μία τῶν περιφημοτέρων πόλεων τῆς ἀρχαιότητος. Κατὰ τοὺς χριστιανικοὺς χρόνους ἐκήρυξαν εἰς αὐτὴν καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Ἰωάννης, ὅστις καὶ παρέμεινεν ἐπὶ μακρὸν ἐν αὐτῇ (βλέπε ἐν τῷ Βίῳ αὐτοῦ εἰς τὴν 26ην Σεπτεμβρίου, ἐν Τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Εἰς αὐτὴν συνῆλθε ἐν ἔτει υλαʹ (431) ἡ Ἁγία Γʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατὰ Νεστορίου. Αὕτη ἐπειδὴ εὑρίσκετο παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Καΰστρου (τουρκιστὶ Κιουτσοὺκ Μεντερές), κατεχώσθη ὑπ’ αὐτοῦ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου· πλησίον αὐτῆς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ Λυσιμάχου ἡ Νέα Ἔφεσος (ἡ τουρκιστὶ λεγομένη Ἁγιὰ-Σουλούκ: Ἁγιασμένα Νερά). Τὸ Γαλλήσιον ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἠγωνίσθη ὁ Ὅσιος Λάζαρος κεῖται μεταξὺ Σμύρνης καὶ Ἐφέσου, πλησίον τῆς ἀρχαίας καὶ ἐπίσης ὀνομαστῆς ἑλληνικῆς πόλεως Κολοφῶνος (τουρκιστὶ Σιγατζίκ). Ὀλίγον νοτιώτερον τῆς Ἐφέσου εὑρίσκεται τὸ ὄρος Μυκάλη (τουρκιστὶ Σαμσὰν Ντάγ), καταλῆγον πρὸς τὴν θάλασσαν εἰς τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον (κοινῶς Καβο-Σαμψὼν) ἀπέναντι τῆς νήσου Σάμου ἀπὸ τῆς ὁποίας χωρίζεται διὰ τοῦ στενωτάτου πορθμοῦ τῆς Μυκάλης (τουρκιστὶ Ντὰρ-Μπογάζ). Εἰς τὸ στενὸν τοῦτο ἔγινεν ἡ ἱστορικὴ ναυμαχία μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ Περσῶν τὸ ἔτος 479 πΧ. κατὰ τὴν ὁποίαν κατεναυμαχήθη ὁ Περσικὸς στόλος. Εἰς τὸ αὐτὸ στενὸν ὁ Ἑλληνικὸς στόλος μὲ ναύαρχον τὸν Γ. Σαχτούρην κατενίκησε τὸ ἔτος 1824 τὸν τουρκικὸν στόλον. Τὸ Τρωγύλιον ἀκρωτήριον εὑρίσκεται εἰς τὸ αὐτὸ γεωγραφικὸν πλάτος μετὰ τοῦ ἡμετέρου Σουνίου ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἀπέχει περὶ τὰ 160 ναυτικὰ μίλια. Τὸ Γαλλήσιον ὄρος καλεῖται σήμερον τουρκιστὶ Μπάρμπα-ντὸν-ντάγ.
[4] Ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ πρὶν βασιλεύσῃ ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ πανισχύρου τότε Ἰωάννου τοῦ Ὀρφανοτρόφου ἀδελφοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δʹ καὶ θείου Μιχαὴλ τοῦ Εʹ, οἵτινες ἀνῆλθον ἐπὶ τοῦ θρόνου ἐνεργείαις τοῦ προρρηθέντος Ἰωάννου, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἀπέθανεν εἰς τὴν ἐξορίαν.
[5] Ὁ Ρωμανὸς Γʹ ὁ Ἀργυρὸς (1028 -1034) ἦτο σύζυγος τῆς βασιλίσσης Ζωῆς θυγατρὸς καὶ διαδόχου τοῦ Κωνσταντίνου Ηʹ (1025-1028) ἀδελφοῦ καὶ διαδόχου Βασιλείου Βʹ τοῦ Βουλγαροκτόνου (976-1025). Τὸν Ρωμανὸν Γʹ ἀποθανόντα ἐν ἔτει 1084 διεδέχθη ὁ δεύτερος σύζυγος τῆς Ζωῆς Μιχαὴλ Δʹ ὁ Παφλαγὼν (1034-1041), τοῦτον Μιχαὴλ Εʹ ὁ Καλαφάτης (1041-1042), τὸν ὁποῖον διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον ὁ Κωνσταντῖνος Θʹ. Ἡ Ζωὴ συνεβασίλευε μετὰ τῶν ἀνωτέρω ἀπὸ τοῦ 1028-1050, ὅτε ἀπεβίωσεν.
