Τῇ Δ’ (4ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΥ τοῦ Μεγάλου τοῦ ἐν τῷ Ὀλύμπῳ.

Μετὰ καιρὸν ἐποίησαν οἱ Ἀγαρηνοὶ μὲ τοὺς Χριστιανοὺς πόλεμον καὶ ἐφόνευσαν πολλούς, ὡς καὶ πολλοὺς ἠχμαλώτισαν, μεταξὺ δὲ τούτων ἔτυχε καὶ συγγενής τις τοῦ Ἁγίου. Ἀφοῦ λοιπὸν ἔκλεισαν εἰς τὴν φυλακὴν τοὺς αἰχμαλώτους οἱ Ἄραβες, ἐπεκαλέσθησαν τὸν Ἰωαννίκιον εἰς βοήθειαν, νὰ λυτρώσῃ κἂν τὸν συγγενῆ του ἀπὸ τὴν κάκωσιν καὶ παρευθὺς εὑρέθη τὴν ὥραν τοῦ μεσονυκτίου εἰς τὸ μέσον τῶν δεσμίων ὁ Ὅσιος καὶ λέγει εἰς ἕνα ἀπ’ ἐκείνους· «Ἔγειραι καὶ ἂς ἐγείρῃ ἕκαστος τὸν ἄλλον σας». Τότε αἱ ἁλύσεις ἐλύθησαν, αἱ θύραι μόναι των ἠνεώχθησαν καὶ ἐξῆλθον εὐθὺς οἱ αἰχμάλωτοι, οἵτινες ἔτρεχον δρομαῖοι πρὸς τὰς οἰκίας των, ἀλλ’ εἰς τὴν ὁδὸν ἔδραμον κατ’ ἐπάνω των κύνες δυνατοὶ καὶ ἄγριοι καὶ ἐκινδύνευσαν εἰς θάνατον. Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ πάλιν ἐπρόφθασεν ὁ κοινὸς ἰατρὸς ναὶ βοηθὸς εἰς πάντας Ἰωαννίκιος καὶ ρίπτων ἀχλὺν βαθεῖαν ὡς σύννεφον εἰς τὴν ὄψιν τῶν κυνῶν δὲν ἔβλεπον· ὅθεν ἀπῆλθον οἱ ἄνθρωποι ὑγιεῖς εἰς τοὺς συγγενεῖς των, οἵτινες ἐνθυμούμενοι τοιαύτην μεγίστην εὐεργεσίαν ηὐχαρίστουν καθ’ ὅλην τὴν ζωήν των τὸν Ὅσιον. Ὁ τοιοῦτος δὲ καὶ τοσοῦτος φίλος τοῦ Χριστοῦ γνησιώτατος, ἀφοῦ ἐτέλεσε τοιαῦτα θαυμάσια, ὅταν ἐγήρασε καὶ ἔμελλεν εἰς ὀλίγας ἡμέρας νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν ποθούμενον, τοῦ ἦλθε μία θλῖψις μεγάλη καὶ συμφορά, ἀπὸ συνεργίαν τοῦ μισοκάλου καὶ φθονεροῦ δαίμονος, ἀλλὰ τοῦτο ἐγένετο κατ’ οἰκονομίαν Θεοῦ, ὅστις πολλάκις τοὺς Ἁγίους του παραδίδει εἰς τὰς χεῖρας ἐκείνων, οἵτινες τοὺς θλίβουσιν, ὄχι διὰ νὰ τοὺς πειράξῃ, ἀλλὰ διὰ νὰ τοὺς λαμπρύνῃ μάλιστα καὶ νὰ τοὺς δοξάσῃ περισσότερον.

Μοναχός τις κατὰ τὸ σχῆμα, ὀνόματι Ἐπιφάνιος, ἦτο εἰς ἐκεῖνα τὰ ὅρια, ὅστις εἰχε φήμην ψευδῆ καὶ ἐφαίνετο ὡς ἐνάρετος, ἀλλ’ ἔσωθεν ἦτο διάβολος καὶ ἐμίσησε τόσον τὸν Ἅγιον, ὥστε ἐβουλεύθη νὰ τὸν ἀποκτείνῃ ὁ τρισκατάρατος καὶ ἔβαλε πολλάκις πῦρ νὰ καύσῃ τὸ δάσος τοῦ ὄρους, διὰ νὰ θανατώσῃ τὸν Ὅσιον. Ὁ Ἅγιος ὅμως τὸ ἐγνώριζεν ἀπὸ θείαν Χάριν καὶ ἀνεχώρει πρότερον ὡς πρᾳότατος δὲ ὅπου ἦτο καὶ μαθητὴς τοῦ ἀμνησικάκου Χριστοῦ, δὲν ἔκαμε κακὸν τοῦ ἐχθροῦ του, ἀλλὰ τοῦ ἔλεγε μὲ ταπείνωσιν νὰ τοῦ εἴπῃ εἰς τὶ τοῦ ἔπταισε καὶ ἤθελε νὰ τὸν θανατώσῃ. Ἐκεῖνος ὅμως τὸν ὕβριζεν ὁ ἀναίσχυντος ἔπειτα κρατῶν εἰς τὰς χεῖρας του ράβδον, ἥτις εἶχεν εἰς τὴν ἄκραν σουβλωτὸν σίδηρον, τὸν ἐκτύπησε δι’ αὐτοῦ εἰς τὴν κοιλίαν ὁ πάντολμος, ἀλλὰ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ ἔμεινεν ἀβλαβὴς καὶ ἀπαθὴς ὁ συμπαθὴς καὶ παρεκάλει τὸν ἄθλιον Ἐπιφάνιον νὰ κάμουν ἀγάπην μεταξύ των, ἐκεῖνος ὅμως ὁ μισάνθρωπος δὲν ἠθέλησεν, ἀλλ᾽ ἔμεινεν ἀδιάλλακτος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατ’ ἄλλους ἐγεννήθη κατὰ τὸ ἔτος 751 (βλέπε ὑποσημ. σελ. 140).

[2] Ὁ Ὄλυμπος εἶναι ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ ἐπὶ τοῦ ὁποίου πλεῖστοι ὅσοι Πατέρες τὸν ἀσκητικὸν διήνυσαν δίαυλον καταστήσαντες αὐτὸ περιβόητον.

[3] Ἐν δὲ τῷ χειρογράφῳ Συναξαριστῇ γράφεται Ἀγαύρων.

[4] Ὁ Ὅσιος οὗτος Θεοφάνης ἑορτάζεται εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Μαρτίου. Βλέπε περὶ τούτου εἰς Τόμον Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἔνθα καὶ ὑποσημείωσις περὶ τῆς Σιγριανῆς.

[5] Ὁ Ὅσιος οὗτος Δανιὴλ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιβʹ (12ην) Σεπτεμβρίου. Βλέπε περὶ τούτου εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[6] Ὅτι κατὰ τὸ ἔτος τοῦτο (845) ἐτελεύτησεν ὁ Ὅσιος Ἰωαννίκιος εἶναι ἐξηκριβωμένον καὶ ἀποδεικνύεται ἐκ τῶν ἑξῆς: α) Ἐπρόλαβε τὴν Ἀναστήλωσιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ἥτις ἐγένετο κατὰ τὸ ἔτος 842. β) Ὁ Πατριάρχης Μεθόδιος, τοῦ ὁποίου τὴν πατριαρχείαν προεφήτευσεν, ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τὸ ἔτος 842 καὶ ἐτελεύτησε τὴν 14ην Ἰουνίου τοῦ ἔτους 846 ἤτοι ὀκτὼ μῆνας μετὰ τὸν Ὅσιον Ἰωαννίκιον ὡς οὗτος προεφήτευσε καὶ γ) ἀπὸ τὰ ἔτη τῆς βασιλείας Μιχαὴλ τοῦ Γʹ, ὅστις ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τριετὴς ἐν ἔτει 842, ἐπιτροπευόμενος ὑπὸ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Θεοδώρας τῆς ἀναστηλωσάσης τὴν Ὀρθοδοξίαν. Κατὰ ταῦτα καὶ ἐφ’ ὅσον δεχθῶμεν ὡς ἔτος γεννήσεως τοῦ Ὁσίου τὸ ἔτος 741 ἦτο τότε ἐτῶν 104. Ἐπειδὴ ὅμως ἐν τῷ χειρογράφῳ Βίῳ αὐτοῦ γράφεται ὅτι 94 ἐτῶν ἐτελεύτησε, πιθανόν, ὡς ὑποστηρίζουσι τινές, νὰ ἐγεννήθη τὸ ἔτος 751, ἀλλὰ καὶ τοῦτο ἀμφισβητεῖται, διότι σαφῶς ἐν τῇ Βιογραφίᾳ αὐτοῦ ἀναφέρεται ὅτι ἐγεννήθη κατὰ τὸ 24ον ἔτος τῆς βασιλείας Λέοντος Γʹ τοῦ Ἰσαύρου ὅπερ εἶναι τὸ 741 (βλέπε καὶ ὑποσημ. σελ. 126).)

[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μεθοδίου βλέπε εἰς τὴν ιδʹ (14ην) Ἰουνίου (Τόμος Ϛʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».