Τῇ ΚΕ’ (25ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῆς Ἁγίας καὶ ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Χριστοῦ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.

Ὅθεν ἐκινήθη ἀπὸ ζῆλον ἔνθεον καὶ λαβοῦσα εἰς τὴν συνοδείαν εὐτῆς ὀλίγους δούλους, ἐπῆγεν εἰς τὸν ναόν, εἰς τὸν ὁποῖον ἐτέλουν τὴν θυσίαν οἱ ἄφρονες· καὶ ὡς ἐσταμάτησεν εἰς τὴν θύραν, εἵλκυσε τὰ βλέμματα ὅλων πρὸς τὸ ἀμήχανον κάλλος αὐτῆς, τὸ ὁποῖον ἐμαρτύρει καὶ τὴν ἔνδοθεν ὡραιότητα. Διεμήνυσε τότε εἰς τὸν βασιλέα, ὅτι ἔχει νὰ τοῦ εἴπῃ λόγον ἀναγκαίας τινὸς ὑποθέσεως, ἐκεῖνος δὲ προσέταξε νὰ εἰσέλθῃ.

Τότε ἡ πάγκαλος Αἰκατερῖνα ἦλθεν ἔμπροσθεν τοῦ βασιλέως καὶ πρῶτον μὲν ὑπεκλίθη, ἔπειτα εἶπε πρὸς αὐτὸν εὐθαρσῶς καὶ ἀτρομήτως· «Ἔπρεπεν εἰς σέ, ὦ βασιλεῦ, καὶ πρότερον νὰ γνωρίσῃς τὴν πλάνην, τὴν ὁποίαν ἔχετε, λατρεύοντες ὡς θεοὺς εἴδωλα φθαρτὰ καὶ ἀναίσθητα, ὅτι ἐντροπή σας μεγάλη εἶναι νὰ εἶσθε τόσον φανερὰ τυφλοὶ εἰς τὴν ἀλήθειαν, προσκυνοῦντες, ὡς ἀνόητοι, τοιαῦτα βδελύγματα· τοὐλάχιστον τὸν σοφόν σου Διόδωρον δὲν πιστεύεις, ὅστις λέγει, ὅτι ἦσαν ἄνθρωποι οἱ θεοί σας καὶ ἐτελείωσαν τὸν βίον ἐλεεινῶς, ἀλλὰ διά τινας πράξεις, τὰς ὁποίας ἐτέλεσαν, ἤτοι ἀνδρείας ἢ λόγῳ ἑτέρου τινὸς κατορθώματος, τοὺς ὠνόμασαν ἀθανάτους, ὡς ἀνόητοι καὶ μὲ στήλας καὶ εἴδωλα καὶ ὅμοια τούτους ἐτίμησαν; Οἱ δὲ μεταγενέστεροι, μὴ ἠξεύροντες τὴν γνώμην τῶν προγόνων αὐτῶν, ὅτι μόνον πρὸς ἐνθύμησιν τοὺς ἔστησαν ἀνδριάντας, ἀλλὰ νομίζοντες ὅτι εἶναι πρᾶγμα εὐσεβὲς καὶ δίκαιον, τοὺς προσεκύνουν ὡς θεούς. Ἀκόμη δὲ καὶ ὁ Χαιρωνεὺς Πλούταρχος μέμφεται καὶ καταφρονεῖ ὅσους ἐπλανήθησαν καὶ σέβονται τοιαῦτα ἀγάλματα. Τούτων τῶν διδασκάλων ἔπρεπε νὰ πιστεύσῃς, ὦ βασιλεῦ, καὶ νὰ μὴ εἶσαι αἰτία τῆς ἀπωλείας τοσούτων ψυχῶν, διὰ τὰς ὁποίας θέλεις κληρονομήσει ἀτελεύτητον κόλασιν. Ἕνας εἶναι ὁ ἀληθὴς Θεός, Ἀΐδιος Προάναρχος καὶ Ἀθάνατος, ὅστις ὕστερον ἔγινε διὰ τὴν σωτηρίαν μας ἄνθρωπος. Διὰ τούτου οἱ βασιλεῖς βασιλεύουσιν, αἱ ἐπαρχίαι κυβερνῶνται, τὰ στοιχεῖα καὶ ὅλος ὁ κόσμος συνίστανται καὶ πάντα τὰ κτίσματα ἐκτίσθησαν μὲ ἕνα του λόγον καὶ διαμένουσιν. Οὗτος ὁ παντοδύναμος καὶ πανάγαθος Θεὸς δὲν ἔχει ἀνάγκην ἀπὸ τοιαύτας θυσίας, οὐδὲ εὐφραίνεται εἰς τὰς σφαγὰς τῶν ἀνευθύνων ζῴων, τὰ ὁποῖα δὲν ἔπταισαν, ἀλλὰ μόνον προστάσσει νὰ φυλάττωμεν τὰς ἐντολάς του ἀπαρασάλευτα».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ παράνομος βασιλεὺς ἐθυμώθη πολὺ καὶ ἔμεινεν ἄφωνος ὥραν πολλήν· ἔπειτα, μη δυνάμενος νὰ ἐναντιωθῇ εἰς τὰ λόγια αὐτῆς, ἀπεκρίνατο· «Ἄφες με νὰ τελειώσωμεν τὴν θυσίαν καὶ τότε θέλομεν ἀκούσει τοὺς λόγους σου καλύτερα».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν βασιλέων τούτων ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου, εἰς τὴν καʹ (21ην) Μαΐου (Τόμος Εʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».