Ἔπειτα, ἀφοῦ συνῆλθον, τὸν ἐξήταζον ἐπιμελῶς νὰ τοὺς εἴπῃ τὴν ἀλήθειαν. Ὁ δὲ ἐβεβαίωσεν αὐτούς, διηγούμενος τὰ σημεῖα τῆς ἡλικίας του, ὅτι ἦτο κόκκινος εἰς τὴν ὄψιν, χαρωπὸς εἰς τοὺς ὀφθαλμούς, εἰς τὴν φωνὴν μελῳδικός, εὔτακτος εἰς τὰ ἤθη, συνετός, εἰς τὰς θείας Γραφὰς σπουδαῖος καὶ ἔμπειρος, εἰς δὲ τὴν πολιτείαν θαυμάσιος, ἐγκρατὴς καὶ ἀσκητικώτατος. Ταῦτα ἀκούοντες οἱ γονεῖς ἔχαιρον καὶ ἐβεβαιώθησαν ὅτι αὐτὸς ἦτο ὁ υἱὸς αὐτῶν ἀψευδέστατα καὶ ἐδόξασαν τὸν Κύριον, εὐχαριστοῦντες τὸν Ὅσιον, ὅστις μετὰ τὴν τρίτην ἡμέραν ἀνεχώρησε μετὰ τῶν ἄλλων δύο καὶ ἀπῆλθον εἰς τὴν πατρίδα των.
Ὁ δὲ Γρηγόριος ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Πατριάρχην Διάκονος· ἔπειτα ἐπῆρε συγχώρησιν νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, νὰ ἴδῃ τοὺς Ὁσίους οἵτινες ἠσκήτευον εἰς τὴν ἔρημον. Καὶ περιπατήσας ἡμέρας τρεῖς, εὗρε Μοναχόν τινα εἰς τὴν ἐνδοτέραν ἔρημον καὶ χαιρετισθέντες, ἠρώτησεν αὐτόν, νὰ τοῦ ὑποδείξῃ Ἀσκητήν τινα ἔμπειρον εἰς τὴν Γραφὴν καὶ εἰς τὸν κατὰ τῶν δαιμόνων πόλεμον ἀήττητον. Ὁ δὲ Ἀσκητὴς τοῦ εἶπε νὰ τὸν ἀκολουθήσῃ καὶ περιπατήσαντες ἡμέρας εἴκοσι τοῦ ἔδειξε κελλίον τι, τὸ ὁποῖον εἶχε δύο φοίνικας, καὶ τοῦ λέγει· «Ἐδῶ μέσα εἶναι κεκρυμμένος εἷς θησαυρὸς πολύτιμος. Λοιπὸν ὕπαγε, κτύπησε τὴν θύραν ἥσυχα καὶ παρακάλεσον αὐτὸν νὰ σὲ δεχθῇ· ὅτι μεγάλην ὠφέλειαν θέλεις λάβει ἀπὸ τοιοῦτον σοφὸν καὶ ἐνάρετον ἄνθρωπον». Ταῦτα εἰπὼν ἀνεχώρησεν. Ὁ δὲ πλησιάσας, ἤκουε φωνὰς ἔσωθεν τοῦ κελλίου, ὥσπερ νὰ ἔψαλλαν τρεῖς ἄνθρωποι. Ὅθεν ἔμφοβος γενόμενος ἵστατο σιωπῶν ἔξωθεν. Ὁ δὲ ἐρημίτης, ἀφοῦ ἐτελείωσε τὴν ᾠδήν, ἐφώνησε λέγων· «Γρηγόριε, εἴσελθε». Ὁ δὲ Ἅγιος, ἀκούσας τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ἐθαύμασε καὶ εἰσελθὼν προσέπεσεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Γέροντος, ζητῶν τὴν εὐλογίαν του. Συνομιλήσαντες δὲ ἔμεινεν εἰς τὴν συνοδείαν του τέσσαρα ἔτη. Καὶ ἔμαθε τὴν Γραμματικήν, τὴν Ρητορικὴν καὶ Φιλοσοφίαν καὶ ἐπαιδεύθη καὶ τὴν Θεωρητικὴν τελειότερα. Διότι ὁ Ἀσκητὴς ἐκεῖνος ἦτο πολλὰ σοφὸς καὶ ἐνάρετος διδάσκαλος, ὅπερ εἶναι τὸ ψυχωφελέστερον καὶ πολλὰ ὠφελήθη ἀπ’ αὐτὸν ὁ Γρηγόριος. Ἤκουσε δὲ ἀπὸ τὸν Ὅσιον καταλεπτῶς καὶ τοὺς πειρασμούς, οἵτινες ἔμελλον νὰ τοῦ συμβοῦν κατόπιν. Διότι καὶ προφητικὸν χάρισμα εἶχεν ὁ Ὅσιος.
Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Γρηγόριος ἐπαιδεύθη ἱκανῶς ἀπὸ τὸν Ὅσιον ἐκεῖνον, λαβὼν τὴν εὐχήν του καὶ συγχώρησιν ἀνεχώρησεν, ἐλθὼν δὲ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἔμεινεν εἰς αὐτὰ ἐπὶ ἓν ἔτος. Ἔπειτα ἀπῆλθεν εἰς Ἀντιόχειαν καὶ ἀνέγνωσε πολλούς δογματικούς, τόσον ὥστε ἔγινε διδάσκαλος θαυμάσιος καὶ ἔκαμεν ἀπὸ τὸν ἑαυτόν του ποιήματα πάνσοφα.