Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ἐπισκόπου τῆς Ἀκραγαντίνων Ἐκκλησίας.

Τότε ὁ Ἅγιος θαυμάζων, διότι τὸν ἐκάλεσεν ἐξ ὀνόματος, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ μὲ δάκρυα ζητῶν τὴν εὐλογίαν. Ὁ δὲ ἤγειρεν αὐτὸν καὶ τοῦ λέγει· «Χαῖρε, διότι καὶ ἡμεῖς εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα πορευόμεθα καὶ μᾶς ἐπρόσταξεν ὁ Θεὸς νὰ σὲ λάβωμεν εἰς τὴν συνοδείαν μας». Θαυμάσας λοιπὸν εἰς ταῦτα καὶ περιχαρὴς γενόμενος ὁ Γρηγόριος, ηὐχαρίστει μετὰ δακρύων τὸν Κύριον.

Μετὰ ταῦτα τοὺς ἐφίλευσεν ὅλως ἀφθόνως καὶ φιλοφρόνως ὁ κύριος τῆς οἰκίας ἐκείνης καὶ προσμείναντες ἡμέρας τέσσαρας, ἀνεχώρησαν τῆς πόλεως. Περιπατήσαντες δὲ ἡμέρας εἴκοσιν, ἔφθασαν εἰς Τρίπολιν καὶ ἀπ’ ἐκεῖ πάλιν ἐπῆγαν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα. Προσκυνήσαντες δὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους Τόπους, κατέλυσαν εἰς Μοναστήριον πλησίον τῆς πόλεως καὶ ἔμειναν τὴν Τεσσαρακοστήν. Πάντες δὲ ἐθαύμαζον τὸν Γρηγόριον, διότι ὑπηρέτει τοὺς ἄλλους καὶ ἐκοπίαζε πολύ· δὲν ἔτρωγεν εἰμὴ μόνον ἑκάστην τρίτην ἡμέραν καὶ ἄλλους ἀγῶνας ἐτέλει ὁ τρισμακάριος. Ὁ δὲ Προεστὼς τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου εἶχε προορατικὸν καὶ προεφήτευσεν εἰς τὸν Ἅγιον ὅσα ἔμελλε νὰ τοῦ συμβοῦν μετὰ ταῦτα. Ὅτι δηλαδὴ θέλει γίνει Ἀρχιερεὺς καὶ ὅτι θὰ τοῦ ἔλθουν πειρασμοὶ διάφοροι, ἔπειτα θὰ δοξασθῇ ὑπὸ πάντων ὡς νικητὴς τοῦ πειράζοντος. Ὅταν δὲ ἔφθασε τὸ Ἅγιον Πάσχα μετέβη εἰς τὴν Ἁγίαν Πόλιν μὲ ὅλους τῆς Μονῆς καὶ προσεκύνησαν τὸν Πατριάρχην, ὅστις τοὺς ἐφιλοξένησεν ἅπαντας. Ἔπειτα τοὺς μὲν ἄλλους Πατέρας ἀπέλυσε, τὸν δὲ Ἅγιον μὲ τοὺς ἄνωθεν τρεῖς τῆς συνοδείας του ἐκράτησε. Καὶ μετὰ ταῦτα πρὸς τὸν γηραιότερον εἶπε· «Κύριε Μάρκε, πόθεν ἔφερες ἐδῶ πρὸς ἡμᾶς τὸν δοῦλον τοῦ Δεσπότου Γρηγόριον;». Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Ὁ Θεὸς καὶ ἡ εὐχή σου τὸν ἔφεραν». Τότε λέγει πρὸς τοὺς ἄλλους δύο· «Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸν καὶ τὴν Ἁγιωσύνην σας, Ἀββᾶ Σεραπίων καὶ κὺρ Λεόντιε, διότι ἠξιώθην νὰ ἀπολαύσω τοιοῦτον ἀποστολικὸν καὶ θαυμάσιον ἄνθρωπον, περὶ τοῦ ὁποίου μοὶ ἀπεκάλυψεν ὁ Κύριος παράδοξα πράγματα». Ὁ δὲ Γρηγόριος ἐθαύμασε τὸ προορατικὸν τοῦ Πατριάρχου, διότι τοὺς ἐκάλεσεν ὅλους ἐξ ὀνόματος, χωρὶς νὰ τοὺς γνωρίζῃ πρωτύτερα.

Ἀφοῦ λοιπον ἔκαμαν ἐκεῖ ὀλίγας ἡμέρας, ἠθέλησεν ὁ Ἀββᾶς Μάρκος (ὅστις ἦτο ἀπὸ τὴν Ρώμην ἄνθρωπος ἁγιώτατος) νὰ ἐπιστρέψῃ μὲ τοὺς ἄλλους δύο εἰς τὴν πατρίδα του, τοῦ δὲ Γρηγορίου εἶπε νὰ μείνῃ ἐκεῖ μὲ τὸν Πατριάρχην, ἕως νὰ οἰκονομήσῃ ὁ Κύριος εἰς αὐτὸν ἄλλο τι νεώτερον. Λοιπὸν ἀπεχαιρετίσθησαν μετὰ δακρύων καὶ τοὺς ηὐχήθη ὁ Ἀρχιερεὺς νὰ ὑπάγωσι κατευόδιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰουστινιανὸς Βʹ ἐβασίλευσε δίς, ἤτοι τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 685-695 καὶ τὸ δεύτερον ἐν ἔτει 705-711. Ὑφίσταται ὅμως διαφωνία ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησεν ὁ Ἅγιος, ὑποστηριζόντων τινῶν ὅτι ἔζησεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου Βʹ (565-578).

[2] Καρθαγένη εἶναι ἡ ἀρχαία Καρχηδών, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς τὴν σημερινὴν Τύνιδα. Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν εἰς τὸν Βίον τῶν Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δὲν διασαφίζεται ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Βιογράφου περὶ ποίας Συνόδου πρόκειται. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι πρόκειται περὶ Συνόδου συνελθούσης ἐπὶ Ἰουστίνου Βʹ (565-578), ἐὰν ὅμως τοῦτο ἦτο ἀληθὲς δὲν θὰ κατεδίκαζε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς ἀναφερομένους ἐνταῦθα Μονοθελήτας Πατριάρχας, οἵτινες ὅλοι σχεδὸν ἐτελεύτησαν μεσοῦντος τοῦ Εʹ αἰῶνος. Ὡς ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι πρόκειται περὶ μεταγενεστέρας Συνόδου συνελθούσης πάντως πρὸ τοῦ ἔτους 680. Πιθανολογεῖται καὶ ἡ Ἁγία Ϛʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἡ συνελθοῦσα ἐν ἔτει 680, ἥτις κατεδίκασε τοὺς ἐνταῦθα ἀναφερομένους Μονοθελήτας, τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται νὰ εὐσταθῇ, δεδομένου ὅτι ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἀρχικοῦ Βίου Ἡγούμενος Λεόντιος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 688 καὶ δὲν φαίνεται πιθανὴ ἡ ἐξέλιξις τῶν ἐπακολουθησάντων γεγονότων τἰς τόσον σύντομον χρόνον.

[4] Βλέπε περὶ Πανόρμου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 107-108 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[5] Ἱλλούστριος· ἐπίθετον λατινικὸν σημαῖνον σπουδαῖος, ἐπιφανής, ἀξιωματοῦχος, ἄρχων.

[6] Οἱ Βάσκονες ἦσαν φυλὴ Ἱσπανικῆς καταγωγῆς, οἵτινες διαβάντες τὰ Πυρηναῖα κατὰ τὸν Ζʹ μ.Χ. αἰῶνα, ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν ἐκ παραφθορᾶς τοῦ ὀνόματός των ἀποκληθεῖσαν Γασκωνίαν, ἤτοι τὴν μεταξὺ Ἀτλαντικοῦ, ποταμοῦ Γαρούνα καὶ δυτικῶν Πυρηναίων περιοχήν. Περὶ Ραβέννης βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 430, τὰ δὲ Θράκωνα δὲν ἀναφέρονται ὑπὸ τῶν γνωστῶν Γεωγράφων.