Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Τότε ἐξήγαγεν ἀπὸ τὸν κόλπον του ὁ Ὅσιος τρεῖς μερίδας τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ ἔδωκε τὴν μίαν εἰς τὸν Διάκονον, τὴν ἄλλην εἰς τὸν Διονύσιον καὶ τὴν τρίτην μερίδα μετέλαβεν ὁ ἴδιος, χεῖρας καὶ δὲ ὄμματα ὑψώσας πρὸς τὸν οὐρανὸν μὲ μεγάλην φωνὴν εἶπε· «Κύριε, εἰς χεῖρας σου παραδίδωμι τὸ πνεῦμά μου» καὶ μὲ χαριέστατον πρόσωπον παρέδωκε τὸ πνεῦμα πεσὼν νενεκρωμένος. Ἰδόντες δὲ οἱ δήμιοι τὸ γενόμενον καὶ ὁ λαός, ὅστις ἔστεκεν ἐκεῖ, ἐθαύμασαν! Τότε ἐπῆγεν ἕνας στρατιώτης καὶ εἶπεν εἰς τὸν βασιλέα τὸ γενόμενον. Ὁ δὲ τύραννος εἶπεν ὅτι καὶ νεκρὸν τὸ σῶμα νὰ τὸ κρεμάσουν, τοὺς δὲ μαθητάς του τὸν ἕνα ἐκ δεξιῶν καὶ τὸν ἄλλον ἐξ ἀριστερῶν καὶ οὕτω καὶ αὐτοὶ οἱ μακάριοι παρέδωκαν τὸ πνεῦμα τῷ Κυρίῳ.

Οὕτω λοιπὸν ἐτελείωσαν οἱ καλλίνικοι Ὁσιομάρτυρες τὴν α’ (1ην) τοῦ Νοεμβρίου μηνός, κατὰ τὸ ἔτος ͵αφκ’ (1520). Τὰ δε τίμια αὐτῶν λείψανα τὰ ἠγόρασαν Χριστιανοί τινες καὶ τὰ ἔφεραν εἰς χώραν τινὰ ἔξω τῆς πόλεως τρία μίλια, ὀνομαζομένην Ἀρβανιτοχώριον, καὶ ἐκεῖ κατέθεσαν αὐτὰ χωριστὰ εἰς τρεῖς τάφους θέσαντες τὸν θεῖον Ἰάκωβον ἐν τῷ μέσῳ τῶν δύο μαθητῶν, μὲ τὴν πρέπουσαν τιμήν, εὐλάβειαν καὶ σέβας εἰς δόξαν τοῦ Παντάνακτος Θεοῦ. Κατὰ πᾶσαν δὲ ἐπίσημον ἑορτὴν καὶ Κυριακὴν ἐφαίνετο φῶς εἰς τὰ μνημεῖα αὐτῶν καταβαῖνον ἀπὸ τὸν οὐρανόν, καὶ αὐτὸ τὸ φῶς ὄχι μόνος ἕνας ἢ δύο τὸ ἔβλεπον, ἀλλὰ καὶ ὅσοι κατοικοῦσαν εἰς ἐκείνην τὴν χώραν, ἕως ὅτου ἐπάρθησαν τὰ τίμια λείψανα ἀπ’ ἐκεῖ ἀπὸ τοὺς μαθητὰς τοῦ Ὁσίου. Καὶ ταῦτα μὲν περὶ τῆς τελειώσεως τοῦ τρισμάκαρος καὶ τρισολβίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ μαρτυρησάντων.

Ἀναγκαῖον δὲ εἶναι νὰ εἴπωμεν καὶ διὰ τοὺς μαθητὰς τοῦ Ἁγίου, τὸν τιμιώτατον Παπᾶ-Θεωνᾶν και τοὺς λοιποὺς Μοναχούς, ὅτι ἀφοῦ ἀπωρφανίσθησαν ἀπὸ τὸν Ὅσιον διδάσκαλόν των καὶ τῆς καλῆς συνοδείας του, εὑρίσκοντο εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Τιμίου Προδρόμου ὀδυρόμενοι τὴν τοῦ Πατρός των στέρησιν. Ὁ δὲ Ἄρτης Ἀκάκιος δὲν ἔπαυσε πάλιν ἀπὸ πᾶσαν κακίαν, ἀλλὰ «Ὠδίνησεν ἀδικίαν, συνέλαβε πόνον καὶ ἔτεκεν ἀνομίαν» (Ψαλμ. ζ’ 15), κατὰ τὸν θεῖον Δαβίδ, μήτε τὸν Θεὸν φοβηθεὶς μήτε τοὺς ἀνθρώπους ἐντραπείς, ἀλλὰ ἐδίωξεν ὅλους τοὺς Μοναχοὺς ἀπὸ τὸ Μοναστήριον ἐν καιρῷ χειμῶνος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.